طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران، به دوره سوم رسید. در این سه سال شهر‌های مختلف ایران به صرافت افتادند تا برای ترویج کتابخوانی رقابت کنند. دوره اول اهواز در دومین دوره نیشابور و در دوره سوم هم بوشهر به‌عنوان پایتخت کتاب برگزیده معرفی شد.
کاشان نیوز-حسن همایون: طرح پایتخت کتاب ایران همراه جشنواره روستا‌ها و عشایر دوستدار کتاب و تقدیر از مروجان کتابخوانی و راه‌اندازی باشگاه‌های کتابخوانی در مدارس پانزده شهر نامزد پایتخت کتاب ایران به ابتکار مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتابخوانی به مدیریت علی‌اصغر سید‌آبادی کلید خورد و حالا مجموعه این جشنواره‌های کتابخوانی نوید آن را می‌دهد که نسبت به سه سال قبل شاهد پویش و جنبش گسترده‌تر در عرصه ترویج کتابخوانی باشیم. طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران علاوه بر تلاش برای ترویج کتابخوانی و جلب مشارکت نهادهای غیر دولتی امکانی مغتنم است برای آنکه ایران هم بتواند شانس‌اش را در طرح جهانی پایتخت کتاب جهان امتحان کند. هر سال سازمان جهانی یونسکو از میان شهر‌های مختلف جهان، یک شهر را به‌عنوان پایتخت جهانی کتاب انتخاب و معرفی می‌کند. ایران برای انتخاب پایتخت کتاب سال ۲۰۱۸ شهر نیشابور را برای پایتخت جهانی کتاب، به سازمان جهانی یونسکو پیشنهاد کرده است.
بسیاری از مدیران و مردم و مخاطب‌های کتاب و فعالان این عرصه اعم از نویسندگان و ناشران و مترجم‌ها و… کم و بیش از چنین طرح‌ها و ایده‌هایی در عرصه کتابخوانی مطلع هستند، اما صرف اطلاع مخاطب‌ها از این مسائل کافی نیست و مهم‌تر از هر چیز جلب مشارکت گسترده مردمی و نهادهای صنعتی و خدماتی غیر دولتی در این عرصه است. در این باره نظر امیرحسن چهلتن، داستان‌نویس ایرانی را جویا می‌شوم. از این نویسنده آثار متعددی به زبان‌های متعدد اروپایی ترجمه و منتشر شده است. او می‌گوید «هر طرح و ایده‌ای که به گسترش کتابخوانی کمک کند مؤثر است» با این‌حال او معتقد است، عمده مانع گسترش کتابخوانی «بی‌اعتمادی مردم به کتاب است» و توضیح می‌دهد «سانسور بسیاری از مخاطب‌ها را به کتاب بی‌اعتماد کرده است و تا وقتی که اعتماد عمومی به کتاب بازنگردد، بعید می‌دانم این طرح‌ها و ایده‌ها منجر به نهادینه شدن کتابخوانی در ایران شود.»
قباد آذرآیین دیگر نویسنده ایرانی‌ست که درباره این رویداد از او نظر‌خواهی می‌کنم. این نویسنده در نمایشگاه کتاب نیشابور، دومین پایتخت کتاب ایران شرکت کرده و از نزدیک در جریان رویداد‌های ترویج کتابخوانی در این شهر قرار گرفته است. او در این‌باره می‌گوید: «پایتختی کتاب؟!.چه عنوان رشک برانگیزی! نه، چرا رشک برانگیز؟مبارکش باد! مبارک کتاب و کلمه. تا باشد، تخت و کلاه و افسر و تاج و ملک و ملوک، از آن کتاب. چند سالی است که شاهد برگزاری مراسمی به نام انتخاب پایتختی کتاب هستیم. درود من برآن ذهن روشن و عزیز که این اندیشه در آن نطفه بست و پرو بال گرفت و بالنده شد. درود من بر آنان که این پرنده نوبال را آب و دانه دادند و برای پروازش آسمان گشودند و درود برآنان که دراین وانفسای احتضار کتاب، به یاری کتاب آمدند و آن بالا بالاها برایش تخت و بارگاهی مهیا کردند. اجرشان مأجور… اگر گردشلنگ لنگ ناچیز این قلم بتواند یک قدم کتاب خسته را همراهی کند، اجر خویش ستانده است. بدیهی است که هرطرح و اندیشه نو درنفس خود پسندیده، اگر ناقص و ابتر و الکن پیاده شود یا مجریانش آنانی نباشند که بتوانند طرح و اندیشه نو را از قوه ذهن به اجرای فعل درآورند، نه تنها آن اندیشه و طرح آغازین راه به جایی نمی‌برد، بل خود تیغ دو دمی می‌شود بس خطرناک که می‌تواند گلوگاه اندیشه و طرح خوب آغازین را سلاخی کند.»
سعید طباطبایی نویسنده و فعال فرهنگی، به رغم جوانی تجربه‌های متعددی در عرصه کار کتاب دارد و آثاری هم به قلم وی منتشر شده است. او در این‌باره می‌گوید «انتخاب پایتخت کتاب در سرزمینی که ما در آن زیست میکنیم نباید به مرزهای جغرافیایی اکنون، محدود شود. انتخاب پایتخت کتاب در چنین تاریخ تمدنی در تمامی این پهن سرزمین و با همکاری تمامی کشورهای هم‌تاریخ ما معنا مییابد. سالی قونیه و سالی اهواز، سالی عشقآباد، دهلی، خجند، شیراز، استانبول، قاهره، عدن، بغداد، بیروت و… و البته همه این فراروی از مرزهای مألوف، نیازمند برنامه و تدبیری است که این جشن نامگذاری پایتختی به نام کتاب، از نام فراتر رود و به اشاعه دانش و صلح و دوستی بینجامد. باشد که گهواره خط و نوشتار، با کتاب و ترویج دانستن روی آرامش ببیند و عظمت فروتنانه و از یاد رفته خود را باز یابد.»
همچنین علیرضا پنجه‌ای شاعر و منتقد ادبی و روزنامه‌نویس گیلانی، نیز از منظری دیگر به مقوله کتاب و ترویج کتابخوانی می‌پردازد و می‌گوید «ضمن پاسداشت هر گونه تلاشی برای حفظ مکتوبات و کتاب و ترویج کتابخوانی باید بگویم که تعیین پایتخت کتاب باید توأم با شفافیت باشد و تعیین چگونگی داوری و تبیین و اطلاع‌رسانی شفاف برای رفع شائبه‌های یحتمل از جمله هشدارهایی‌ست که نزد خواص تواند تأثیر سوء برجا نهد، که مهم است بر این نگرانی تدبیر درخور اندیشید.»
وضعیت کتابخوانی در ایران، مسیر رو به بهبودی را طی خواهد کرد اگر اهداف، تعریف شده پایتخت کتاب ایران و دیگر جشنواره‌های ترویج کتابخوانی با حداکثر ظرفیت محقق شود. از جمله اهداف طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران می‌توان به این موارد اشاره کرد.
یک: افزایش همکاری‌ها و مشارکت نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی در حوزه کتاب
دو: جذب سرمایه‌های موجود در بخش خصوصی
سه: فرهنگی‌تر کردن فضای بخش‌های مختلف صنعتی، اقتصادی و… کشور
چهار: ترویج غیرمستقیم آینده‌نگری و برنامه‌ریزی در حوزه فرهنگ
پنج: حمایت از ایده‌های نو و ابتکاری در حوزه کتاب
شش: تمرکززدایی از برنامه‌های حوزه فرهنگ و تقویت عدالت فرهنگی
هفت: ترویج کتابخوانی
هشت: طراحی برنامه‌های جذاب و مردم‌پسند در حوزه کتاب
نه: ارتقای جایگاه مدیران فرهنگی در شهرستان‌ها.
دیدگاه شما