کاشان نیوز ــ پیمان گرامی: در این یادداشت لزومی نمیبینم سراغ اطلاعات تاریخی و شناسنامهای «شیلی» و «آلنده» و «نرودا» و کودتا بروم. تنها میخواهم به چند نکته که هنگام نظاره اجرا به ذهنم رسید اشاره کنم. نکتههایی که ارتباط این اثر را با زمان و مکان ما پررنگتر میکند و بیشتر به هوشمندی کارگردان در انتخاب متن اشاره دارد.
نخستین کلیتی که چه وقت خواندن نمایشنامه «پستچی پابلو نرودا» و چه دیدن اجرای آن در هر کیفیتی، در ذهن شکل میگیرد، رابطه ادبیات و سیاست است و وجود جانبخش و حیاتی ادبیات به عنوان یک ضرورت است نه یک تفنن. رابطه شاعر و عمل سیاسی و تاکید به نقش ضروری و تاثیرگذار شاعر در جامعه.
«قدرت شاعر» شاید به بهترین شکل به درونمایه این اثر اشاره کند. در طراحی صحنه این اثر، میز شاعر (پابلو نرودا) در پلان اول قرار داشت. میزی که شاعر پشت آن مینویسد، نامههایش را باز میکند و بر فرازش دریا را دید میزند.
میز، از وسایلی که نزدیکی زیادی با جایگاه قدرت رسمی دارد، اینجا متعلق به شاعر است، اوست که تعیین میکند چه چیزهایی رویش قرار بگیرد، چه کسی دور آن بنشیند و چه کسی در زیر آن پنهان شود، اما نکته اینجاست که قدرت او وابسته به آن میز نیست. قدرت او در استعارههایش است.
رابطه ادبیات و سیاست را میتوان به رابطه استعاره و قدرت تاویل کرد. استعاره رازهایی در دل دارد و قدرت قایمکردههایی پشت پرده. همین است که ایندو هیچوقت به هم اعتماد نمیکنند. این ابهام و آن پنهانکاری ۲ چیز متفاوت هستند. همین است که همیشه شاعران و هنرمندان نافرمان، کابوس سازوکارهای حاکم بودهاند.
اعمالنظر و کنترل حکومت فاشیستی هیتلر در آلمان نازی و کمونیستی استالین در روسیه، بر سبک نقاشیها و کنار نیامدن آنها با اکسپرسیونیسم انتزاعی و فرمالیسم در اساس برمیگردد به ابهامی که این گرایشها به نسبت گرایش رئالیسم در بیان خود دارند و هراسی که سازوکارهای تمامیتخواه از این ابهام دارند. چرا که ابهام دستگاه نظارتی و کنترلی را تعلیق کرده و ناکارامد میکند. همین هراس بود که باعث شد در نهایت سیاست تهدید، اجبار به مهاجرت و نهایتا حدف فیزیکی هنرمندان در آن دوران در پیش گرفته شود.
در ایران اما پنجههای این هراس در بزنگاههای تاریخی به دلیل وجود سنت و تاریخی که ما در حوزه شعر و ادبیات نسبت به حوزه تجسمی و نمایشی داریم، همیشه به سوی شاعران و نویسندگان بوده. حقیقت آن است که حاکمیتهای تمامیتخواه آگاهند که در پس گریز هنرمندان از زبان مرسوم و تحت کنترل و نظارتشان، شکلگیری نوعی زبان رمزگانی نو بین هنرمند و مردم نهفته که توسط آن اطلاعات و آگاهی منتقل خواهد شد. هراس مادر بناتریس گنزالس نسبت به احوال دختر دلدادهاش که استعارههای پستچی را بازگو میکند، به نوعی نمایانگر آگاهی به کارکرد جادویی و غیر قابل کنترل استعارههاست و از جنس همان هراسی ست که سازوکارهای حاکم هم هنگام شنیدن استعارههای نافرمان دارند. دلهره از دست دادن کنترلشان بر اوضاع و تهدید جایگاه قدرتشان.
میز جایگاه قدرتی است که توسط شاعر به سکویی برای دیدن دریا تغییر کاربری میدهد. دریایی که موج موجاش امید، خواست و هویت را تکرار میکند. میز در پلان اول صحنه پیش روی ما قرار داشت اما در شروع اجرا، پستچی با دوچرخهاش، جلوتر از آن و از پیش پای ما فقط یک بار طول صحنه را طی کرد.
فرهنگ و هنر , یادداشت
به بهانه اجرای «پستچی پابلو نرودا» در کاشان
قدرت شاعر
میز، از وسایلی که نزدیکی زیادی با جایگاه قدرت رسمی دارد، اینجا متعلق به شاعر است، اوست که تعیین میکند چه چیزهایی رویش قرار بگیرد، چه کسی دور آن بنشیند و چه کسی در زیر آن پنهان شود، اما نکته اینجاست که قدرت او وابسته به آن میز نیست. قدرت او در استعارههایش است.
لینک خبر:https://kashannews.net/?p=29000
آخرین ارسال ها
-
نوروز باستانی و جشن رپیدونگاه بر دوستداران آسمان فرخنده باد
-
افزایش ۴۵ درصدی نرخ حمل و نقل عمومی در کاشان
-
پاسخ به سوالات بی جواب متقاضایان مسکن ملی کاشان وظیفه کیست
-
پایان جولان موتورسواران در بازار سنتی کاشان
-
محمود فیلسوفی، همنورد افقهای دور شد
-
آران و بیدگل با یکپارچه کردن مشارکت کنندگان احاطه خود را بر منطقه فرهنگی کاشان ثابت کرد
-
در مشهد اکسسوری آشپزخانه از کجا بخریم
-
در حکم بدوی دادگاه نهادههای دامی ۳ سال و ۵ سال زندان صادر شد
-
علت قطع برق گسترده در کاشان شکستن درختان بود/ چرا درختان برف روبی نشدند
-
بیشترین بارندگی استان اصفهان در کاشان ثبت شد
آخرین ارسال ها
آخرین ارسال ها
-
نوروز باستانی و جشن رپیدونگاه بر دوستداران آسمان فرخنده باد
-
افزایش ۴۵ درصدی نرخ حمل و نقل عمومی در کاشان
-
پاسخ به سوالات بی جواب متقاضایان مسکن ملی کاشان وظیفه کیست
-
پایان جولان موتورسواران در بازار سنتی کاشان
-
محمود فیلسوفی، همنورد افقهای دور شد
-
آران و بیدگل با یکپارچه کردن مشارکت کنندگان احاطه خود را بر منطقه فرهنگی کاشان ثابت کرد
-
در مشهد اکسسوری آشپزخانه از کجا بخریم
-
در حکم بدوی دادگاه نهادههای دامی ۳ سال و ۵ سال زندان صادر شد
-
علت قطع برق گسترده در کاشان شکستن درختان بود/ چرا درختان برف روبی نشدند
-
بیشترین بارندگی استان اصفهان در کاشان ثبت شد
دیدگاه شما