کاشان نیوز: از میان روایات و احادیث ائمه اطهار چنین استنباط می شود که شب بیست و سوم ماه رمضان نزدیکتر به شب قدر باشد از این روی در نوشتار پیش رو دیدگاه و توصیه جمعی از علمای دینی معاصر در باب فضیلت این شب و شرایط آمادگی برای درک شب قدر را تقدیم خوانندگان فرهیخته می نماییم.
عظمت شب قدر از نگاه ایت الله طباطبایی(ره)
مرحوم آیت الله طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان می نویسد: در سوره قدر می خوانیم: «انا انزلناه فى لیله القدر وما ادریک ما لیله القدر لیله القدر خیر من الف شهر.» خداوند متعال براى بیان عظمت شب قدر با این که ممکن بود بفرماید: «وما ادریک ما هى هى خیر من الف شهر» یعنى با این که می توانست در آیه دوم و سوم به جاى کلمه «لیله القدر» ضمیر بیاورد، خود کلمه را آورد تا بر عظمت این شب دلالت کند. و با آیه « لیله القدر خیر من الف شهر» عظمت این شب را بیان کرد به این که این شب از هزار ماه بهتر است. منظور از بهتر بودن این شب از هزار ماه، بهتر بودن از حیث فضیلت عبادت است. چه این که مناسب با غرض قرآن نیز چنین است. چون همه عنایت قرآن دراین است که مردم را به خدا نزدیک و به وسیله عبادت زنده کند. و احیاء یا عبادت آن شب از عبادت هزار ماه بهتر است.
آیت الله جعفر سبحانی: خوشبختی و بدبختی هر فرد به اختیار خود اوست
آیت الله جعفر سبحانی:سرنوشت همه بندگان در شب قدر رقم میخورد. برخی میگویند آدمی در تعیین سرنوشت خویش اختیاری ندارد در حالی که این امر صحیح نیست و این خود انسان است که راه سعادت یا شقاوت را انتخاب میکند؛ شبهای قدر فرصتی هستند تا انسان بتواند تقدیر خود را رقم بزند و به وسیله دعا و عبادات وارده آیندهای نیک را برای خود ترسیم نماید. برخی حوادث تاثیرگذار در زندگی انسان به اختیار او نیستند، با این حال خوشبختی و بدبختی نهایی هر فرد به اختیار و انتخاب خود او بستگی دارد.
توصیه آیت الله میرزا جوادآقا ملکی تبریزی برای شب قدر
آیت الله آقا میرزا جوادآقا ملکی تبریزی در کتاب «المراقبات» که اعمال عرفانی و عبادی مناسبت های مختلف سال را شرح داده است، توصیههایی نیز درباره درک شب قدر دارد.
وی در این کتاب می نویسد: در شب قدر، هر مقدار که بتواند و قادر باشد، از خداوند متعال «توفیق دعا» بطلبد که همانا بهترین عملهایی که محبوب خدا بوده و مرضی خاطر اوست برایش روزی کند و آن شب (شب قدر) را برایش از هزار ماه بهتر کرده، اعمالش را از او قبول نموده، در اعلی علیین نوشته، تا روز لقاء برایش اضافه کند و در آن شب، او را از مقربان بنویسند.
از وجوه کوشیدن به عبادت آن است که مقدمات عبادت این شب را برای خود حاصل کند. به عنوان مثال، در طول سال، جای مناسب، جامه مناسب و بوی خوب برای آن شب آماده کند و نیز چیزی که آن شب صدقه دهد و نیز مضمونهای لطیف برای مناجات با پروردگار متعال و کلمات مهیج برای سخن گفتن با امامان و حامیان آن شب و نیز مهمانهای خاص و مناسب و فقیرانی ویژه برای صدقه دادن در آن شب در نظر بگیرد و برایشان احسان کند.
ای برادر من! آیا برای تو شایسته نیست در کسب آمادگی برای حضور در این مجلس، آن اندازه که بایستهاش است، کوشش کنی تا هر گاه به آن دست یافتی، رستگار شوی و هر گاه به سبب غفلتت از تو فوت شد و از کفت بیرون رفت، از زیانکاران محسوب شوی؟ پس، ای مسکین بینوا! خودت انصاف بده: آیا در خصوص دعایی که میخوانی ولی قلبت با آن همراه نیست، رضا میدهی که آن به سوی خدا بالا برود، خود میبینی که زبانت «او» را میخواند، ولی قلبت دنیایی را خطاب قرار میدهد که در خصوص آن فرمودهاند: آن (دنیا) دشمن خدا و اولیای اوست. و آن (دنیا) چنین میخواهد که تو را به وسیله همین ظواهر فانی، از خداوند باقی دور کند. پس آیا برای عاقل مصیبتی بزرگتر از این میتوان تصور کرد؟
آیت الله صافی گلپایگانی : شب آزادی بشر و اعلان حقوق انسان
آیت الله صافی گلپایگانی در نوشتاری درباره شبهای قدر به توصیف ویژگی های آن پرداخته است. در ادامه نکاتی از این نوشتار را می خوانید.
شب قدر، لیله مبارکه، شب آزادی بشر و اعلان حقوق انسان و حکومت عدالت و دادگستری است. شبی که اگر نبود و نیامده بود، شب تیره بدبختی انسان به پایان نمیرسید و بامداد نیکبختی او طلوع نمیکرد و از بند اسارت اقویا و استعمارگران آزاد نمیگشت.
شبی که برای ملّتهای غفلت زده، ناآگاه و آلوده به فساد و تباهی و گمراهی، صبح هدایت و بیداری و آگاهی و رستگاری گشت و بزرگترین و گرامیترین کتب آسمانی ـ که الی الابد و جاودان، راهنمای بشر و ضامن سعادت است ـ نازل شد و با اشراق ملکوتی، جهان را از ظلمت شرک و ثنویّتِ مجوس، تثلیث ترسا، خرافات یهود و بتپرستی و… به روشنایی توحید و پرستش خدای یگانه راهبر شد.
امام موسی صدر: شب قدر مانند روز تقدیم بودجه دولت به مجلس نیست
امام موسی صدر مجموعه تفسیر قرآن که با عنوان «تأملی دیگر در تفسیر و قرآن» منتشر شده، به تفسیر سوره قدر از منظری دیگر پرداخته است. ایشان در بخشی از این نوشتار آورده است: از آغاز ماه رمضان تمرین میکنیم و نتیجه این تمرین تسلط بر شهوات است. تو مختاری و میتوانی سعادت و شقاوت خود را تعیین کنی. بنابراین، میتوانیم بگوییم که سعادت و شقاوت انسان در ماه رمضان رقم میخورد. در چه مقطعی از ماه رمضان؟ در اواخر ماه رمضان، آنچنان که در احادیث آمده است. شب قدر نیز در هفته یا دهه آخر ماه رمضان واقع شده است، زیرا این تمرین در آن هنگام به اوج خود میرسد.
معنای مشهور شب قدر این است که در این شب شرایط تغییر میکند و اعمال آدمی نوشته و روزی تقسیم میشود و این شب را مانند روز تقدیم بودجه دولت ها به مجلس در نظر میآورند. من حقیقتا این معنا را نمیفهمم.
لزومی ندارد که این معنای خرافهای و شایع میان مردم را بپذیریم که در این شب ستارهها از حرکت باز میایستند و آسمان بالا یا پیش میرود و گرفتاریها فرود میآید و فقط کافی است که شخص دعا کند و بگوید فلان چیز را طلا کن و آن طلا شود…من شخصاً این معنای رایج را نمیفهمم و ای کاش که یک نفر این معنا را برای من توضیح دهد. این معنا نه با علم و نه با دین و نه با قرآن سازگار است.
آیت الله جوادی آملی: شب قدر شب پر کشیدن است
آیت الله جوادی آملی:در شب قدر، سخن از «لَیلَهُ القَدرِ خِیر مِنْ ألفِ شَهر است» که انسان یک شبه ره هشتاد ساله می رود، این راه دشوار نیست. اگر دشوار بود ما را امر نمیکردند، دعوت نمیکردند. دشواری مال کسی است که کوله بار خود را بر دوش دارد. اگر بار خودبینی را به زمین بگذارد، سبک میشود. وقتی سبک شد، پروازش آسان است! این پرکشیدن با سنگین بال و سنگین بار بودن ممکن نیست.اگر قرآن به سر می گذاریم، هدف تنها این نباشد که خدا گناهان ما را بیامرزد، ما را به جهنم نبرد، ما را به بهشت ببرد. اینها ریخت و پاش سفره شب قدر است.اینها شب قدر نیست. شب قدر آن است که انسان طیّار گونه دست هزارها نفر را بگیرد و به بهشت ببرد. در دنیا رفتار او، گفتار او، سیرت او، سریرت او، سنّت او آموزنده باشد. هزارها نفر را زنده کند و در آخرت هم هزارها نفر را به همراه خود به بهشت ببرد. اگر ما بتوانیم در کنار سفره الهی و دولت قرآن بنشینیم، چرا در ته صفوف و صَفُّ النِعال قرار بگیریم به دنبال آن ریزه های سفره تکانها باشیم که از سفره تکانده شده چیزی به ما برسد؟!
آیت الله امجد: شبهای قدر لال شویم!
آیت الله امجد:شب های قدر لال شویم. این حرف زدن ها را کنار بگذاریم. توی مردم باشیم ولی با مردم کاری نداشته باشیم. مجالس خصوصی تشکیل ندهیم که از خدا بیشتر دور می شویم. تنهایی هم نباشیم. این علامه است که تنها ملکوت را تماشا می کند. ماها نخیر. توی مردم باشیم و بدانیم که این مردم پیش خدا ارزش دارند.
مرحوم علامه طهرانی(ره): جلسات پر جار و جنجال انسان را از درک فیض شب قدر محروم می کند
مرحوم علامه طهراني قدس الله نفسه الزكيه در جایی می گوید: بزرگان طريق در توصيه به شاگردان خود حتي آنان را از فكر خلاف رضاي الهي بر حذر مي داشتند و آنرا موجب كدورت نفس و محروميّت از استجلاب فيوضات خاصّه بر مي شمردند.
صحبتهاي زايد و بي محتوا ، انباشتن ذهن از اخبار و تصاوير، پرخوري در هنگام سحر و افطار ،رفت و آمد با اهل دنيا و شب نشينيهاي تلف كننده فرصتها و وقت ،مشاجره بر سر امور عبث و لغو ،پرداختن به عيوب ديگران و غفلت از عيوب خويش ، عدم رعايت در مسائل اجتماعي و داد و ستدهاي روز مره ، شركت در مجالس و هيأتهائي كه بيشتر به جنبۀ تفاخر و اهواء نفساني مي پردارند و با سر و صدا و شلوغي و ازدحام و تبليغ ها و جار و جنجالها و اعلانها در وسايل ارتباط جمعي در صدد رونق بخشيدن به مجلس و محفل خويشند ، تماماً انسان را از ادراك فيض و نفحات اين ماه عظيم و فرصت استثنايي و غير قابل جبران محروم خواهد ساخت.
اهميّت رعايت اين مراقبه سترگ در ظهور و تجّلي شب قدر براي انسان روشن مي شود، شبي كه مقدّرات يك سال انسان را رقم مي زند و سرنوشت يك سال آينده درآن شب گرفته خواهد شد.
استاد فاطمی نیا: از یکسال قبل باید به فکر شب قدر باشیم
استاد فاطمی نیا در سخنانی درباره شب قدر، به توصیف این شب پرداخته وی می گوید: اگر ما چند شب مانده به شب قدر به فکر شب قدر هستیم هنر نمی کنیم جمال السالکین آیت الله آمیرزا جواد آقای ملکی تبریزی قدس الله روحه می نویسد یک سال مانده به شب قدر به فکر شب قدر باشید، در جوانی که این مطلب را دیدم خیال خامی داشتم، خیال می کردم که این مرد بزرگ می خواهد بگوید که یعنی آدم تقویمش را نگاه کند آن شب مثلا به خانه دوستش نرود، آن شب عروسی نرود، آن شب را ضایع نکند و ازاین حرف ها. بعد فهمیدم که نه مقصودش این نیست میخواهد بگوید در طول سال کاری نکنی که آن کار شب قدر بیاد جلوی تو را بگیرد. یک دلی شکستی بدست نیاوردی همینطور که سرگرم بک یا الله هستی اون دل میاد میگه یواش برو کجا میری! حقی رو ضایع کردی هنوزجبران نکردی، پدر رو خشمگین کردی، دل مادر رو شکستی و هکذا.
حجت الاسلام نقویان: شب قدر، اول دلت را از حسادت و کینه پاک کن
حجت الاسلام و المسلمین نقویان درباره شرط مهم برای اجابت دعا در شب قدر می گوید: شرط اول اعمال شب قدر تسبیح چرخاندن، ذکر گفتن و فلان دعا را خواندن نیست؛ دل را باید پاک کرد. خدا می خواهد به دل من و شما باب رحمتش را باز کند، اما اگر ببیند این دل پر از حسادت است، پر از کینه است، اگر دید حاضر نیستیم کسی را ببخشیم، پر از عجب و غرور و تکبر هستیم، خودبینی و خود رایی داریم، اینها همه آلودگی هایی است که تا آنها را صیقل ندهیم، پاک نکنیم و نشوییم، فایده ای ندارد. پس اول این است که باید بیاییم قفل دل را باز کنیم.
این که دل ما بهشت را بطلبد کافی نیست؛ دست و پایمان باید دل ما را به بهشت ببرد. اگر کسی خواست از سند دلش استفاده کند باید دست و پایش را به حرکت بیاندازد. این دل وجود عجیبی است؛ خواسته نهایی آن بهشت است. اگر در شب قدر بتوانیم در این طناب کشی بین دل و عمل دل و دست و پا، دل و چشم و گوش یک موازنهای ایجاد بکنیم، که دل یک فرمان بالا بلندی صادر کند، این دل دست و پا را دنبال خودش بکشاند، خیلی خوب میشود.
دیدگاه شما