کاشان نیوز-علی خالویی*: پنجم شهریور است پنجم شهریورماه یک هزار و سیصد و نودوشش، روز قابلتوجهی از منظرگاه رخدادهای «محیطزیستی و منابع طبیعی» نیست. ولی وجه ارتباط آن با «پنجم اردیبهشت سال یک هزار و سیصد و نودوچهار» چرا هست! فقط همین روز «پنجم ماه» بودنشان است. اتفاق مهم علمی زیستمحیطی است که در دشت کاشان در تاریخ دومی رخ داد.
قریب بیش از پانزده ماه از برگزاری همایشی تحت عنوان «فضای سبز کم آب»، همایشی که «درجه ملی» را با خود یدک میکشید، گذشته است. همایش ملی «فضای سبز کم آب» با همکاری «دانشگاه کاشان» و «شهرداری کاشان». اگر بقول امروزیها سرچی یا همان کنکاش خودمان را در کاشان نیوز بفرمائید، از قول دبیر همایش مییابید: تعداد ۲۰۲ مقاله به دبیرخانه همایش ارسالشده و پس از بازبینی هیئتداوران از این تعداد، ۱۹۰ مقاله برای ارائه در کنفرانس پذیرفتهشده است. تا اینجای کار خوب بوده است، سیل عظیمی از پیشنهادها و راهکارها، ارائهشده است، حال باید پرسید، آیا خروجی این ۲۰۰ مقاله در فضای سبز کاشان چه بوده است؟ ۱- به گمان ما، ۱۵ ماه زمان مناسب و کافی است تا از اجرایی شدن خروجیها و نتایج این همایش در چینش فضای سبز شهرمان مطلع شویم. از وصول حدود ۲۰۰ مقاله که هرکدام بهصورت تخصصی به کاربست گونههای گیاهی متناسب با «فضای سبز کم آب» میپردازد. ۲- چه خوب بود تا این زمان، ابتدا خود «دانشگاه کاشان» گزارشی از کاربست نتایج این همایش، خروجی آن و چینش فضای سبز کم آب محوطه دانشگاه ارائه میفرمودند. ۳- و چه خوبتر بود «شهرداری کاشان» نیز گزارشی از کاربست نتایج همایش در چینش فضای سبز کم آب خویش جهت تنویر افکار عمومی شهروندان ارائه کرده بود.
این دو انتخاب به لحاظ محوریت دو دستگاه عریض و طویل شهری ست که تأثیر شگرفی در مصرف آب در فضای سبز دارند. ۴- اگرچه هیچ اطلاعات و آماری دقیق از وضعیت کشت گونه نامناسب «چمن» در شهرستان کاشان قبل از اجرای این همایش و بعدازآن در اختیار نیست و چه پسندیدهتر بود سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کاشان که خود متولی این همایش بود، گزارشی از کاربست نتایج همایش در ایجاد و توسعه فضای سبز شهری خاصه چمن، ارائه مینمود. ۵- و البته این تمام ماجرا نیست، خبرهای خوب اینکه به لطف اینکه «چمن گونه غیربومی ایران است» و اینکه بهمنظور «ثبت جهانی باغ فین کاشان» لزوماً بایستی کشت چمن از دستور کار خارج میشد و مهمتر اینکه میطلبد، باغ فین کاشان بهعنوان «نماد باغ ایرانی» پیشگامِ همگامشدن با اقلیم سرزمینش در دستور کارش قرار دهد، لذا مدیریت باغ در همین حوالی اقدام به جمعآوری گونه «آبدوست چمن» نموده است. ۶- شاید اینکه، این اقدام از نتایج همایش مذکور نباشد، ولی حذف چمن در باغ فین کاشان، بهعنوان یک برند باغ ایرانی است در نوع خود قابلتحسین است و قدردانی. ۷- ایکاش مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان و یا اداره منابع امور آب نیز گزارشی ارائه میکردند که باگذشت ۱۵ ماه از این همایش، آیا بازخوردی در نیازهای علمی، اجرائی و تحقیقاتیشان حاصلشده است یا خیر؟ ۸- و اندر احوالات چمن به این اندازه بسنده شود که هرچند اخبار دقیقی از ورود چمن به ایران نیست. ولی گسترش آن در تمامی اقالیم ایران حکایت از قابلتوجه بودن قدمت کاشت آن است. ۹- اول اینکه شاید مطلع نباشید، مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران، از سال ۱۳۹۳ از ممنوعیت کاشت چمن در مناطق ۲۲ گانه تهران خبر داد. متأسفانه ابلاغی که از سوی ابلاغ کنندهاش هم بیمهری دید. ۱۰- و دوم اینکه، هزینه بالای نگهداری اجرا و بذر آن بماند، کارشناسان معتقدند: برخلاف درخت و جنگل و مراتع که توانمندی بالائی در جذب کربن هوا و آلودگی هوا را دارند، چمن نهتنها قدرت تصفیه هوای آلوده شهرها را ندارد، بلکه پس از جمعآوری و هرس تبدیل به زباله میشود. ۱۱- کارشناسی معتقد بود، مهمترین راهکار کنار گذاشتن چمن از فضای سبز شهری، دگرگون شدن زیباییشناسی فرنگ پسند کورکورانه ما است. ایشان معتقد بود شمشاد بکاریم و باغ ایرانی بسازیم. ۱۲- کارشناسان معتقدند: در تهران برای هر مترمربع چمن به حدود ۹ لیتر آب نیاز دارد، البته این میزان در ساعت گرم تابستان بازهم افزایش میابد، البته این رقم برای تهران است بر ای کاشان سوزان ما، دیگر بماند! ۱۳- و دستآخر اینکه اگر مدیریت شهری مضر است در کاربست گونه گیاهی خاصی همچون چمن در فضای سبز شهری، آیا بهتر نیست از گونههای «چمن مصنوعی» استفاده نمایند. ۱۴- هرچند وقت آن رسیده و شاید دیر شده که کشت و توسعه چمن از دستور کار فضای سبز ایران و خصوصاً شهرستان کاشان سریعاً خارج شود.
*کارشناس حوزه منابع طبیعی و محیطزیست
دیدگاه شما