کاشان نیوز-محمود ساطع*: در سال جاری، همزمان با همهگیری ویروس کرونا، وزارت کشور؛ مدیران شهری را موظف به اتخاذ تغییراتی در زیستگاههای شهری از جمله حوزهی حمل و نقل عمومی کرد. از جمله در بخشنامهی شماره ۵۶۳۱ حذف یک باند از خط پارک حاشیهی خودرو در خیابانها و جایگزینی آن با خط دوچرخه را خواستار شد.
اقدامی قانونی و پیشروانه برای تغییر حمل و نقل عمومی؛ که البته کاشان هیچ اعتنایی به آن نکرد!
در اقدامی دیگر؛ سازمان شهرداریها و دهیاریهای وزارت کشور پیرو نامه شماره ۱۶۸۲۳ از شهرداران محترم سراسر کشور خواست در خصوص اجرای طرح خیابان باز ( برای عابران پیاده و دوچرخهسواران و بسته بر روی خودروها، open streets) برای ساعاتی از روز، خیابانی از خیابانهای شهر، در قالب « طرح خیابان زندگی» در نظر گرفته شود.
در کاشان، علیرغم موافقت شهردار و پیگیری معاونت حمل و نقل و ترافیک، این مهم نیز انجام نشد و نامهی آن روی میزها یا درون فایلهای فرمانداری ویژه به بایگانیها پیوست.
مدیران شهری در کاشان؛ دلیل انجام نشدن بسیاری از اقدامات درست و کارآمد را بالادستیها میانگارند. حالا که بالادستیها، تصمیم به تغییر وضعیت و بهبود شرایط زیستی گرفتهاند؛ آقایان میفرمایند؛ « بله؛ اینجا کاشان است. شرایط خودش را دارد!»
این در حالی است که شهرهای بسیاری، به واسطهی مشکلات فراوان زیست محیطی، به سمت تغییرات اساسی از جمله توسعهی فرهنگ دوچرخهسواری و جایگزینی دوچرخه به جای ماشین؛ خیز برداشتهاند.
معاون حمل و نقل و ترفیک شهرداری تهران در تیرماه سال جاری در مصاحبه با خبرگزاری ایران آنلاین در مورد توسعه خطوط دوچرخه در تهران بیان کرد: «در بودجه سالجاری معاونت حمل و نقل، حدود ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای توسعه و بهسازی پیاده روها که در کنار آن مسیر دوچرخه نیز طراحی شده است، در نظر گرفتهایم.»
دبیر شورای اسلامی شهر تبریز در خبر مشابهی، بیان کرد: «کاهش حمل و نقل از طریق خودرو و توجه به شهر هوشمند اولویت اصلی شورای شهر تبریز است. حمل و نقل عمومی و پاک هدف سیاست های مدیریت شهری امروزی ماست.»
رئیس شورای شهر شیراز نیز در مصاحبه با راهبلد گفت:« با توجه به ایجاد زیرساختهای انجام شده برای دوچرخه، به عنوان شهر ملی دوچرخه در ایران برنامهریزی میکنیم.»
یزد، دیگر کهنشهر تاریخی ایران؛ در حالی که لقب «شهر جهانی دوچرخهها»را از آن خود پنداشته و برای تحقق هرچه بیشتر آن میکوشد؛ علاوه بر ایجاد نخستین جاده سلامت، تامین زیرساختهای دوچرخهسواری، ایجاد ایستگاههای دوچرخه اشتراکی؛ برای ساخت بوستان ویژه دوچرخهها در مجموعهای چهل هکتاری میکوشد.
در اتفاقی دیگر شهردار اصفهان از ایجاد ۲۲ کیلومتر خط دوچرخه در گذشته، احداث ۱۵۰ کیلومتر در سال جاری و ۷۷۷ کیلومتر خط دوچرخه در سال آتی و تعهد عمومی برای دوچرخهسواری در اصفهان؛ سخن میگوید.
علاوه بر اصفهان، شیراز، یزد، شمار فراوانی از دیگر شهرهای ایران چون قزوین، سنندج، رشت، مشهد، نیشابور و … برای توسعهی حمل و نقل پاک شهری، ایجاد زیرساخت پیادهراهی و دوچرخهراه؛ گام برداشته و اقدامات عملی موثری انجام دادهاند.
این اتفاقات در شرایطی انجام میگیرد که کاشان، تافتهای جدا بافته از سرزمین؛ هیچ کنش عملی موثری از خود بروز نداده است.،
ده ماه از شروع پویش « کاشان، شهر دوچرخهها» میگذرد؛ در این مدت، بیش از هشتاد نشست فردی و گروهی با اشخاص حقیقی و حقوقی، گروههای مرجع، نهادهای دولتی و غیردولتی برگزار کرده و به تبیین بازنگری در نظام حمل و نقل کاشان پرداختهایم.
علیرغم موافقتهای اولیه؛ فراوانی از مدیران شهری با تردید و سوءظن، به این کنشها نگریسته، تمام فواید این تغییر را به هیچ انگاشته و تنها اذعان میدارند ترویج دوچرخهسواری باعث استفاده خانمها از دوچرخه شده و سرسختانه پاسخ میدهند؛ « با دوچرخهسواری خانوادگی مخالفیم!»
همچنین تعدادی از متولیان نهادهای مذهبی کاشان با بهانهی حفظ شعائر مذهبی و امر به معروف و نهی از منکر، از توسعهی فرهنگ دوچرخهسواری و ایجاد زیرساختهای لازم آن پیشگیری میکنند.
تعطیلی نشست شهرهای تاریخی و دوچرخه، کارشکنی در نصب رکهای دوچرخه روی اتوبوسها و فشار روانی بر مدیران شهری پارهای از این اقدامات است.
اگرچه در این شهر بهرهای از نیک نامی نبرده و همواره بیگانهای به شمار آمدهایم و خیل آمران و ناهیان، صاحبان دین و ایمان به شمار آمدهاند؛ اما حسب سخن مولای پرهیزگاران و روشنان، علی ابن ابیطالب؛ «اُنظُر الی ما قالَ و لا تَنظُر الی مَن قالَ» میخواهیم مصلحانه و نه مغرضانه؛ به سخنهامان بنگرید.
ضمن احترام به دوستان مذهبی و انگارههای ذهنیشان، باور داریم راه دستیابی به آرمانشهر انسانی و اسلامی از مسیر تعامل، مشورت و گفتوگو میان همهی آدمیان و حفظ کرامت ایشان، توجه به واقعیت موجود و اتخاد تدابیر عقل اندیشانه، صورت میبندد.
پاسداشت سلامت انسان و جهان و بهبود شرایط زیستی برای همهی موجودات، بیرون از دایرهی معروف نیست و دوچرخهسواری عمومی و توجه به پیادهراهها و تشویق مردمان به تغییر در الگوهای زندگی و نفی عادتهای غلط، منافی عفت و پاکدامنی به شمار نمیآید.
اگر کاشان، عنوان دارالمومنین را بر پیشانی دارد؛ دارالعباد یزد نیز در حفظ شئونات و شعائر مذهبی از کاشان عقبتر نیست. همین گونه شهرهای قزوین، اصفهان و شیراز، شباهتهای فرهنگی- مذهبی بسیاری با کاشان دارند. از اینرو، کاشان، تافتهای جدابافته از وطن نیست. مگر بپنداریم کاشان در دایرهی بستهی نگاه آمران و ناهیانش، از فقدان نوگرایی و اندیشههای روزآمد رنج میبرد و تربیت یافتگان مذهبی آن، همان تربیتی را که از نسل پیشین خود فراگرفتهاند، در حق فرزندان آیندهی شهر روا میدارند.
بر این باوریم که میتوان با تغییر در نظام اندیشهگی و اتخاذ الگوهای نوین زیستی در شهر، شمار فراوانی از این آسیبها را کاهش داده و کاشان را به شهری دوستدار محیط زیست و شهری انسانی تبدیل کرد.
در کنار پروژهی زیر گذر که فراوانی از بودجه و امکانات شهر را به خود جلب کرده است؛ ضرورت دارد در شرایط موجود، به اصلاح نظام حمل و نقل و زیست انسانی درون شهری توجه ویژهای داشته باشیم.
کاشان بیش از هر تعریف و توصیفی، شهری تاریخی است. نگاهداشت کاشان و تغییر دوباره آن از شهری ماشین محور به شهری انسان محور، آرزوی ماست و برای تحقق این آرزو، گفتوگو کرده و میکوشیم. از اینرو، ایجاد پیاده راه فیض و کوششهای بایسته برای انجام آن را ارج مینهیم و باور داریم در شهری که نود درصد سفرهای درون شهری آن، در فاصلهای کمتر از پنج کیلومتر شکل میبندد، اصلاح پیادهراهها، ایجاد خطوط ویژه دوچرخه و اعمال محدودیتهای ترافیکی برای اتومبیلهای شخصی، بایسته و ضروری است. ضرورتی که دیگر شهرهای وطنمان به فهم آن دست یافته و عالمانه، آن را پی جویی میکنند.
دستیابی به این خواسته را نه با پویش گروهی اندک، بلکه با تعامل چند وجهی تمام شهروندان ممکن میدانیم.
توسعهی پیاده راههای عمومی، حذف یک سمت از پارک حاشیهای خیابانها و ایجاد خطوط ویژه دوچرخه به جای آن و هزینهکرد برای بهبود شبکه حمل و نقل عمومی و توسعهی فضاهای سبز شهری؛ خواستههای انسانی ما برای شهر تاریخی کاشان است.
————————————————–
*دبیر پویش کاشان شهر دوچرخهها
پ.ن: عنوان، اقتباسی است از کتاب گزارش به خاک یونان اثر کازانتزاکیس
#گزارش به خاک_کاشان
#کاشان شهردوچرخه
#دوچرخه سواری عمومی
دیدگاه شما