کاشان نیوز-علی خالویی: بسیار اتفاق افتاده که در صحرا و دشت و طبیعت حشرات سخت کوشی را میبینید که در حال غلطاندن مدفوع حیوانات به سمت و سویی نامعلوم بودند، از چپ به راست، از شمال به جنوب و از شرق به غرب و بلعکس.
امروزیها آنرا «سرگین غلطان»ها مینامند، قدیمیها و روستایها «پشکلترونه» و گوگار؛ «سرگینخوارها» ، یا «سرگینغلطان» ها، یکی از «زیستمحیطیترین حشرات» روی کره زمیناند و البته این روزها برندی نام ناآشنای حوزه «گردشگری طبیعت»!
«دهخدا» در «لغتنامهاش» سوسکهای «سرگینغلطان» را «گوگار» نامیده و اینگونه تعریف نموده است؛ «جانوری است که سرگین را گلوله کند و بگرداند و غلطان غلطان به سوراخ خود برد.»
سرگینغلطانها نامشان با «دایناسورها» گِره خورده، محققان با بررسی دی. ان. ای. این حشرات آنرا به «دوران کرتاسه» ، چیزی حدود ۱۱۵ سال قبل مرتبط دانستهاند. وقتی که ۶۵ میلیون سال قبل دایناسورها نتوانستند از انقراضشان جلوگیری کنند ولی این سوسکهای دوست داشتنی مصر باستان توانستند و مینویسند زیست حدود ۳۰ هزار گونه از خود را در زمین تثبیت کردند.
«سرگینغلطانها» بعنوان «هرکول» حشرات معروف هستند. این سوسکها میتوانند بقولی ۲۵۰ و بقولی ۱۴۰۰ برابر وزنشان را حمل کرده بکشانند. این درحالیست که مثلاً یک «گوریل» میتواند ده برابر وزنش را حمل کند. و یا اینکه ما بتوانیم یک اتوبوس شش طبقه را بلند کنیم.
شاید ماجرا برایتان بیش از این جذابتر شود وقتی بدانید، که چگونه سرگینغلطانها در «مراسم مذهبی مصریان قدیم و باستان» دارای ارزش بودهاند و اخیرأ مومیایی این نوع سوسکها را در «گورستان ساکارا» در شهر «ممفیس مصر» در کنار مومیایی «چندین گربه» یافتهاند.
ماجرا برایتان از اینجا جذابتر میشود که «دانشمندان دانشگاه لوند سوئد» دریافتهاند اولین سند از کاربرد کهکشان راه شیری بعنوان «سیستم ناوبری در قلمرو حیوانات» ، از آنِ این نوع سوسکهای، به ظاهر چندشآور امروزیها میدانند. پژوهشگران معتقدند این حشرات «تصاویر خورشید، ماه و ستارگان» را در ذهنشان ضبط نموده و برای جهتیابی از آن استفاده میکنند.
و یا شاید این هم تمام ماجرا نباشد وقتی دریابید در مصر باستان سوسکهای سرگینغلطانها «نماد الهه خورشید» و «موجودی مقدس» بودهاند و در «تعبیرگری خواب» ، «مردی دارای مال و اموال زیاد» ، تعبیر میشده، و این تقدس تا آنجا پیش میرود که در جلوی «معبد کارناک مصر» مجسمه یک «سوسک سرگینغلطان» از سنگ تراشیده شده موجود است و یا در آرامگاههای مصر باستان تصاویر زیبایی از این حشره مرموز «دیوارهنگاری» شده است.
و شاید این هم تمام ماجرا نباشد وقتی متوجه شویم این روزها این موجود عجیب سر از فرصتهای «اکوتوریسمی» و «گردشگری طبیعت» در آورده است. صدای پرواز «سوسکهای سرگینغلطان» ، یادآور صدای موتور «هواپیماهای جنگ جهانی دوم» را میکند و هموطنی با ذوق در «اقامتگاه بومگردی» خود در «قاسمآباد گیلان» ، به فکر تولید درآمد و بهبود کیفیت «بومگردی و اکوتوریسم» روستایش با کمک این سوسکها، افتاده و آنرا رونق داده است.
«سازمان تحقیقات مشترک علمی و صنعتی استرالیا» ، در یک حرکت علمی جسورانه پروژه سرگینغلطانها را راه انداختهاند.
در سال ۲۰۱۶ دانشمندان اعتراف کردند این سوسکها باعث کاهش «کرمهای روده حیوانات» میشوند. همین طور متوجه شدند ۵۵۰۰ تن مدفوع ۱۵ میلیون گاو را نابود و از بین میبرند (یا به تعبیری نوش جان میکنند). البته وقتی این موضوع جالبتر میشود که جمعیت فیلها را نیز اضافه کنیم.
و البته وقتی که متوجه شویم چقدر این مدفوع نشخوارکنندگان باعث افزایش «تولید گازهای متان» و «گرمایش کره زمین» و یا «تغییر اقلیم» میشوند. و سرگینغلطان ها باعث میشوند یکی از زیرکانهترین کارکردها را داشته باشند و باعث کاهش تا ۴۰ درصد تولید این گاز مخرب نمایند ؛ بسیار شاد خواهیم شد.
و سؤال مهم اینکه، چنانچه «ای. ا. ویلسن» زیستشناس، سخاوتمندانه معتقداست، «سرگینغلطانها، موجودات کوچکی که جهان را اداره میکنند» چرا من و شما آنها را حامی زندگی خود، فرزندان و طبیعتمان ندانیم؟
دیدگاه شما