کاشان نیوز: یک پژوهشگر میراث باستانی با اشاره به عناصر متعدد معماری و تاریخی بازار کاشان، اینمجموعه را یکی از مجموعههای تاریخی مهم جهان و در مقایسه با دیگر بازارهای ایران بینظیر برشمرد و از ویرانی و فراموشی بخش زیادی از این بازار به علت بیتوجهی و فقدان برنامهریزی و تعریف کاربری جدید ابراز تاسف کرد.
محمد مشهدی نوشآبادی اظهارداشت: طول بازار، تنوع اصناف و راستههای موجود، بافت یکدست تاریخی، وجود حدود ده کاروانسرای بزرگ مانند کاروانسرای گمرک، تیمچههای باشکوه از جمله تیمچه امینالدوله، مدارس متعدد تاریخی مانند مدرسه سلطانی و میانچال، وجود مراکز مذهبی و مساجد از جمله مسجد عمادی که بازمانده مجموعه عظیم عمادی از دوره تیموری و قراقویونلو است، و نصب فرمانهای متعدد تاریخی از دوران صفوی و قاجار بخشی از ظرفیتهای مهم بازار تاریخی کاشان است.
متاسفانه بیتوجهی و عدم معرفی این مجموعه منحصر به فرد باعث شده است ظرفیتهای معماری و تاریخی آن از سوی تصمیمگیران میراث فرهنگی کشور نادیده گرفته شود.
مشهدی با بیاناینکه هنوز هیچ کار منسجم و علمی برای شناسایی اجزا و عناصر این مجموعه عظیم صورت نگرفته است، تصریح کرد: این امر مستلزم مطالعات وسیع در حوزههای تاریخ، آثار معماری، مرمت شناسایی اسناد تاریخی موجود در این مجموعه است. همچنین ضرورت دارد مطالعات مردمشناختی، آیینی، و تاریخ شفاهی مربوط به بازار به صورت علمی صورت گیرد.
وی افزود دانشگاه کاشان به عنوان یک مرکز علمی موثر در منطقه به ویژه در حوزه هنر و معماری با بهره مندی از اساتید و صاحبنظران به نام و علاقه مند میتواند این روند را تسهیل کند. همه این امور مستلزم عزم و اراده مسئولین شهر و برنامهریزی درازمدت است.
رییس مرکز پژوهشی کاشانشناسی دانشگاه کاشان، با ابراز نگرانی شدید نسبت به نابودی عناصر بینظیر بازار بر اثر متروکماندن و فقدان برنامهریزی و تعریف کاربری های جدید که می تواند موجب رونق این مکان ها شود،گفت: علاقهمندان و برخی از مسولین چهل سال است که سوگوار بنای تلگرافخانه کاشان هستند که بهعلت بیسلیقگی و سهلانگاری تخریب شد، این در حالی است که در پیش چشم ما بناهای بسیار ارزشمندی مانند کاروانسرای گمرک که لبریز از ارزشهای معماری، تاریخی و هنری است رو به ویرانی نهاده است. متاسفانه ما عادت به سوگواری و حسرت خوردن داریم و دهها و بل صدها اثر مهم تاریخی را نادیده میگیریم.
عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان تاکید کرد: مرکز پژوهشی کاشانشناسی دانشگاه کاشان همه مدیران و مسولین شهر به ویژه فرمانداری، شورای شهر، مدیران شهرداری و میراث فرهنگی را دعوت به مشارکت در این امر خطیر میکند تا از این مجموعه عظیم تاریخی و هویت بخش صیانت شده و به نحوی شایستهای به جهانیان معرفی شود.
بازار کاشان ثبت جهان میشود . چه خوب . ولی بازاریان کاشان را درکدام دفتر وکتاب بجوییم . گرچه جلوهای بصری ازنگاه هنر معماری بازارکاشان بی تردید با ارزش است ولی ان مردمانی که قرن هابزیر این قوس های کمان درکمان باشکوه بهترین سمفونی کسب وپیشه رانواختند وبرای این مکان نام و اهمیت بسیار فراتر ازحدومرز این شهر تحفه اوردند رادرکجا جستجو کنیم .برای نگارنده هنگامی که شروع به جمع اوری مکتوب خاطرات پراکنده کودکی بزیر سقف بازار بودم نیافتن هیچ مرجعی از واکاوی مردمانی که همین چند دهه پیش به این مجموعه زیبا جان میدادند مایه شگفتی بسیاربود .چرا هیچ کس نخواست نگاهی به انبوه یهودیانی که دراین بازار عمربه سرکردند بیاندازد . چرا هیچ اماری از ده هاکارگاه های باشکوه رنگرزی بازار دردست نیست . چرا همین امروز دربازارکاشان کسی نمیداند که بهترین و فاخرترین نخ ابرشم دراین حجره های امروز موریانه گرفته پالایش وبه دنیا عرضه میشد .چرا کسی دیگر دراین بازار نامی ویادی ازمحمد دبیرالصنایع ودهها نوابغ نقاشی درخاطرندارد . بازارکاشان به ثبت میرسد مبارک است ولی بازار کاشان تنها جلوه ای است درایینه از جلال انسان هایش .