کاشاننیوز- فهیمه استادیان: پدیدههای نجومی جدا از جنبهی مطالعاتی و علمی آن، همیشه برای انسان شگفتانگیز بوده است. کنترل این پدیدهها از دست بشر خارج است و شاید همین به رازآلود بودن آنها میافزاید. در واقع تنها کاری که میتوانیم در خصوص پدیدههای نجومی انجام دهیم این است که آنها را پیش بینی کنیم و هنگام وقوع سعی کنیم حداکثر اطلاعات را از آن ها به دست آوریم و البته از تماشای آنها هم لذت ببریم. یکی از پدیدههای جذاب نجومی، گرفتها هستند که برای خورشید و ماه اتفاق میافتند. در پایان هفتهی جاری ماه گرفتگی رخ خواهد داد که طولانیترین ماه گرفتگی قرن ۲۱ است و تا سال ۱۴۰۴ تکرار نخواهد شد.
زمین و ماه و خورشید هر یک در مسیر مشخصی در منظومهی شمسی سیر میکنند. در زمانهای خاص هنگامی که زمین و ماه و خورشید در یک راستا قرار گیرند و زمین، بین ماه و خورشید باشد و مانع رسیدن نور خورشید به ماه شود؛ ماه در سایهی زمین قرار میگیرد و ماه گرفتگی یا خسوف اتفاق میافتد. این حالت در زمان ماه بدر رخ میدهد. به دلیل فاصله خورشید نسبت به زمین، علاوه بر سایهی کامل، نیم سایه هم تشکیل میشود و اگر ماه در قسمت نیم سایه باشد گرفت نیم سایهای و اگر در سایهی کامل باشد گرفت کلی اتفاق میافتد. گاهی هم ماه در بخشی از سایهی زمین قرار میگیرد که گرفت جزئی رخ خواهد داد.
حال شاید این پرسش مطرح شود که با توجه به توضیحات گفته شد در هر ماه باید یک خسوف داشته باشیم! پس چرا چنین چیزی نیست؟ مسیر فرضی ماه و زمین را روی یک صفحه در نظر بگیرید؛ این دو صفحه مماس برهم نیستند بلکه به صورت زاویهدار قرار گرفتهاند و در دو نقطه یکدیگر را قطع میکنند. به این نقاط «گره» میگویند. تنها در زمانی که ماه بدر باشد و در یکی از گرهها قرار بگیرد ماه گرفتگی اتفاق میافتد.
با توجه به محل گرهها چرخهای حدود ۱۸ سال و ۱۲ روز برای گرفتها تعیین شده است که به آن دورهی ساروس میگویند. بعد از گذشت یک چرخهی ۱۸ ساله خورشید و ماه و زمین به طور تقریبی به جایگاه قبلی خود باز میگردند و پدیده گرفت، تکرار میشود.
رصد ماه گرفتگی نیاز به ابزار خاصی ندارد و با چشم غیر مسلح هم میتوانید از تماشای این پدیدهی زیبا لذت ببرید. همچنین ماه گرفتگی فرصت بسیار خوبی برای عکاسان است تا این زیبایی را ثبت کنند.
توصیه میکنیم برای جمعه ۵ مرداد برنامهریزی کنید و به همراه اعضای خانواده از تماشای این پدیدهی زیبا لذت ببرید که خالی از لطف نیست.
دیدگاه شما