کاشان نیوز-علی خالوئی*: فصل بهار و موسم حضور طیفهای مختلف مردمی در طبیعت بیابانی و کوهستانی و مراتع دشت کاشان نزدیک است. خصوصاً ایام نوروزی با تعطیلات بلندمدت سال جاری؛ مردمی که با حضورشان در مناطق مرتعی و بیابانی تنی به ماسهبادیها میزنند تا مشکلات روزانهشان را در ساعاتی به طبیعت بسپارند.
«طبیعتگردی» و «اکوتوریسم» دو مقوله مرتبط و مشابه در حوزه «گردشگری طبیعت» اند، بامعنی متفاوت. متخصصین معتقدند؛ اکوتوریسم به آن دسته از فعالیتهای حوضه گردشگری اطلاق میشود که ارتباطات متقابل مابین این عناصر؛ «گردشگر»، «طبیعت» و «جوامع محلی» و نهایتاً «آموزش» برقرار میگردد. ولی در فعالیتهای گردشگری «طبیعتگردی»؛ عمدتاً عنصر «گردشگر» و «طبیعت» حاکم است و عناصر آموزش و جامعه میزبان شناسایی کمتری نسبت به بحث اکوتوریسم دارد.
در سالهای اخیر واژهای بنام آفرود با طبیعتگردی توسط خودروهای دو دیفرانسیل در مناطق کویری و بیابانی خاصه بیابانهای شهرستان آران و بیدگل افزایشیافته شده است.
«آفرود» یا «رانندگی خارج از جاده»، شاید لذت و آدرنالین قابلتوجهی را برای راننده و سوارانش فراهم نماید؛ ولی صدمات به منابع گیاهی و جانوریاش در مناطق بیابانی و کویری که شرایط بسیار شکنندهای برآن حاکم است را نیز بهشدت افزایش میدهد.
از زمانی که بهعنوان لیدر «تورهای طبیعتگردی» و «اکوتوریسم» شروع به فعالیت و آموزش نمودم؛ دریافتم که چگونه میشود هم مشتاقان این بخش را ناکام نگذاشت و هم اکوسیستمهای شکننده بیابانی را حفظ نمود.
«زونبندی»، پیاده نمودن و «طراحی سایتهای مخصوص» در محدوده خاص و کوچک، آموزش بهرهبرداران، ورود افراد حرفهای مدیریتی از طرف سمنهای زیست محیطی و گردشگری طبیعت میتواند از راهکارهای کاهش صدمات متقاضیان حرفه جذاب آفرود به اینگونه اکوسیستمها همچون «کویر مرنجاب» و «سیازگه» باشد.
شاید که خیر؛ قطعاً آموزش یکی از اصولیترین و ابتدائیترین راهکارهای کاهش صدمات ورود گردشگران و طبیعتگردان به طبیعت باشد. با کنکاو اینکه دیگران، یعنی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس؛ چگونه این موضوع را حلوفصل نمودهاند؟ دریافتم تنها در آموزش و آموزش! راه حل خلاصه میشود و بس
«گواهینامههای رانندگی آفرود»، حلقه گمشده این مجموعهست!
حلقهای گمشده؛ که هم مابین شاغلان حوزه «طبیعتگردی» و «گردشگری اکوتوریسم» مغفول مانده و هم مابین مدیران دولتی صادرکننده گواهینامههای راهنمایی و رانندگی داخلی ایران.
و اما در این مابین «سمنهای زیست محیطی فعال در حوزه گردشگری» شاید وظیفه سترگ و بسیار بزرگتری داشته باشند؛ اتصال حلقه مفقوده، مابین ارگانهای دولتی از یک سو و بهرهبرداران، علاقهمندان و ورزشکاران سافاری و آفرود از سوئی دیگر؛ به منظور پیگیری صدور مجوزهای رانندگی تحت عنوان » گواهینامههای رانندگی آفرود» در ایران را به جدیت باید مطالبهگری نمایند.
به هر طریق جای «گواهینامههای رانندگی آفرود و سافاری»، در ایران بسیار خالی است و نیازش روزافزون. میطلبد هرچه سریعتر متولیان امر این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند. تا حضور در عرصههای طبیعی از نظم و ساماندهی خاص و برنامهریزیشدهای برخوردار باشند.
*کنشگر حوزه اکوتوریسم و محیطزیست
دیدگاه شما