موافق حضور بازیگران سینما و تلویزیون در عرصه تئاتر هستم
گفت‌وگو با پیشکسوت تئاتر کاشان
به عنوان یک پیشکسوت وضعیت امروز تئاتر کاشان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
– تئاتر کاشان در دهه 60 و اوایل دهه 70 از سویی به دلیل حضور پررنگ فعالان تئاتر این شهرستان در جشنواره‌های کشوری و کسب عناوین برتر و از سویی دیگر با عنایت و توجه مسئولان شهرستان از جایگاه و پایگاه مطلوبی برخوردار بود که مؤید این مطلب ظهور بازیگران، نویسندگان و کارگردانان خبره و موفق در عرصه تئاتر از خطه کاشان بود.
در آن سال‌ها انجمن نمایش کاشان فعالیت داشت که با تجمع تئاتری‌های این شهرستان در قالب این انجمن بازار تولید، تبادل نظر و نقد و بررسی آثار تئاتر رونق داشت که متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل توجه و عنایت کمتر مسئولان این شهرستان و تعطیلی انجمن نمایش انگیزه فعالان عرصه تئاتر نیز برای فعالیت کمتر شده و تئاتر رونق خود را در کاشان از دست داده و در واقع تنها به جشنواره ملی مهر کاشان خلاصه می‌شود به گونه‌ای که شاید به ندرت یک اجرای عمومی را در شهرستان شاهد باشیم.
مهمترین نیاز کنونی تئاتر کاشان را چه می‌دانید؟
– امکانات زیرساختی مهمترین نیاز برای رونق دوباره تئاتر کاشان است، در حال حاضر سالنی برای اجرای تئاتر و محلی برای تمرین گروه‌های شهرستان وجود ندارد و سالن‌های موجود در شهرستان نیز ویژه مراسم‌ها است و به دلیل برگزاری مستمر مراسم در این سالن‌ها به زحمت می‌توان زمانی برای اجرای تئاتر به دست آورد.
چه راه‌های برای شکوفایی تئاتر کاشان پیشنهاد می‌کنید؟
– در نخستین گام باید توجه کافی از سوی مسئولان به هنر تئاتر معطوف شود چراکه با تغییر دید مسئولان دید مردم نیز نسبت به تئاتر تغییر می‌کند.
ایجاد دلگرمی و بازگشت پیشکسوتانی که به دلیل بی‌مهری‌های صورت گرفته از صحنه تئاتر کنار رفته‌اند می‌تواند اقدام دیگری در راستای رونق تئاتر کاشان باشد.
از دیگر راهکارهایی که می‌توان ارائه داد تشکیل تشکل خاص تئاتر برای جذب بودجه و زیر چتر گرفتن فعالان این عرصه است و باید این تشکل متشکل از پیشکسوتان باتجربه و جوانان مستعد باشد تا با استفاده از تجربه صاحب‌نظران، ظرفیت و توانمندی بالقوه جوانان به خوبی هدایت شود و باید توجه داشت اگر انگیزه‌های قوی در هنرمندان ایجاد شود و نیروی انسانی عرصه تئاتر دلگرم وارد کار شود منابع مالی و امکانات را نیز می‌توان به نوعی جذب کرد.
مهمترین ضعف تئاتر کاشان از نظر شما چیست؟
– نبود دوره‌های آموزشی مطلوب از مهمترین ضعف‌های بدنه تئاتر شهرستان کاشان است، از آنجایی که آبشخور تئاتر حوزه فکر و اندیشه است و باید با مطالعه مستمر همراه باشد لذا کم بودن جلسات نقد، بررسی و تحلیل نمایش موجب تضعیف فکری هنرمندان تئاتر کاشان می‌شود.
مهمترین دغدغه و آرزوی شما به عنوان یک تئاتری قدیم چیست؟
– مهمترین آرزوی من پیشرفت تعالی تئاتر است و در این راستا اگر کاری در توان من باشد با تمام وجود انجام می‌دهم و اگر زمینه‌ای وجود داشته باشد سعی دارم معضلات مردم را به ویژه در زمینه مسائل اعتقادی و مذهبی روی صحنه مطرح کنم.
اجازه دهید کمی از تئاتر کاشان فراتر رویم…نظر شما در مورد حضور بازیگران غیرتئاتری به خصوص ستاره‌های سینما که این روزها به صحنه روی آورده‌اند چیست؟
– در مجموع موافق حضور بازیگران سینما و تلویزیون در عرصه تئاتر هستم چراکه این امر می‌تواند در حل یکی از مشکلات تئاتر که همان جذب مخاطب است، مؤثر باشد اما آنچه مسلم است این امر فرصتی برای محک زدن بازیگران بوده و مردم بهترین قاضی برای تشخیص بازیگر اصیل و توانمند تئاتری از بقیه هستند.
چرا هنوز تئاتر نتوانسته جایگاه خود را در جامعه مانند دیگر حوزه‌های تولید آثار نمایشی به دست آورد؟
– این امر به جز کمبود سالن‌های مناسب نمایش و تمرین برای تئاتری‌ها و اجرا نشدن تئاتر به طور مرتب در سال دلایل دیگری نیز دارد مانند اینکه به طور عمده سالن‌های نمایش تئاتر در حاشیه‌ای‌ترین مکان‌های شهر ایجاد می‌شود در حالیکه باید در بهترین مکان‌های شهر سالن‌های نمایش واقع باشد تا در معرض دید عموم قرار گیرد و البته نبود تبلیغات کافی و مؤثر نیز در کمرنگ بودن تئاتر در جامعه نقش داشته است اما مسلم آن است که تئاتر به دلیل آنکه مسائل گزیده‌تری را مطرح می‌کند به طور طبیعی مخاطبان خاص‌تر و نخبه‌تری دارد.
برخی‌ها در مورد بازیگری تئاتر از صفت غلو شده و حتی اغراق‌آمیز استفاده می‌کنند، نظر شما در مورد این نظریه چیست؟
– از گذشته به دلیل ارتباط مستقیم بازیگر تئاتر با تماشاگر تئوری‌هایی وجود داشته که حرکات و کلام را غلو شده ارائه می‌دادند تا تماشاگر در هر نقطه‌ای از سالن با اثر ارتباط پیدا کند اما در سینما به دلیل فن و تکنولوژی موجود این حالت دیده نمی‌شود اما مدتی است سبک‌هایی در تئاتر به ویژه در بازیگری نیز به وجود آمده که سعی شده این غلوشدگی از تئاتر گرفته شود.
بهترین و تأثیرگذارترین نمایشی که تاکنون به عنوان یک کارشناس و پیشکسوت تئاتر دیده‌اید؟
– با توجه به فعالیت چندین ساله‌ام در عرصه تئاتر انتخاب بهترین اثر برای من دشوار است اما نمایشنامه‌های بهرام بیضایی و اکبر رادی با کارگردانی‌های هادی مرزبان همواره برایم جذاب بوده است.
ولی به طور خاص و از لحاظ عاطفی اثری که مربوط به سال‌های دور است و هنوز من را تحت تأثیر خود دارد و در خلوت خود به طور مکرر این اثر را مطالعه می‌کنم نمایشنامه «پهلوان اکبر می‌میرد» اثر بهرام بیضایی است.
از میان نمایشنامه‌های ایرانی و خارجی به کدام علاقه بیشتری دارید؟
– علاقه من بیشتر به دیدن نمایش‌های ایرانی است و تنها نمایشنامه‌های خارجی را برای آشنایی با برخی اطلاعات تکنیکی آن مطالعه می‌کنم.
شما به عنوان عضو هیئت داوران هشتمین جشنواره ملی تئاتر مهر، نقاط ضعف و قوت این جشنواره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
– مهمترین نقطه ضعف این جشنواره حضور کمرنگ تئاتری‌های کاشان بود که باید آسیب‌شناسی شود اما از نفاط مثبت آن می‌توان به حضور پیشکسوتان تئاتر کشور در مجموعه هیئت داوران، کم شدن شکاف بین مسئولان ارشاد و سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان به عنوان برگزارکننده این جشنواره و همچنین کیفی‌تر شدن سطح آثار ارائه شده از سوی شهرستان‌های دیگر در مقایسه با سال‌های گذشته اشاره کرد.
و سخن آخر…
– امید دارم چراغ تئاتر کاشان پرفروغ‌تر در طول سال روشن باشد و برگزاری جشنواره تئاتر مهر تنها جرقه‌ای زودگذر نبوده که پس از مدتی خاموش شود و مردم دیار کاشان در طول سال از این هنر بهره‌مند شوند و البته چنین انتظاری نیست که برگزاری چنین جشنواره‌هایی مشکل تئاتر را یک شبه و به طور کلی برطرف کند اما موجب می‌شود این هنر برای مدتی کوتاه هم که شده فراموش نشود و توقعی که از تئاتری‌های دارم که خود را متعلق به تئاتر دانسته و در صحنه حضور داشته باشند و در شرایطی که نامهربانی‌های بسیار در مورد این هنر وجود دارد قهر آنها تنها موجب تمام شدن این حرکت می‌شود لذا باید با فروتنی و تواضع چراغ این هنر را روشن نگه داریم.
– تئاتر کاشان در دهه 60 و اوایل دهه 70 از سویی به دلیل حضور پررنگ فعالان تئاتر این شهرستان در جشنواره‌های کشوری و کسب عناوین برتر و از سویی دیگر با عنایت و توجه مسئولان شهرستان از جایگاه و پایگاه مطلوبی برخوردار بود که مؤید این مطلب ظهور بازیگران، نویسندگان و کارگردانان خبره و موفق در عرصه تئاتر از خطه کاشان بود.
