اجتماعی , اخبار , ورزشی , یادداشت

کاشان نیوز ــ پیمان گرامی: تجمع افراد انسانی بر گرد هر پدیده و اتفاقی که افزایش یابد، آن پدیده و اتفاق را فارغ از ماهیت و ویژگی‌های ذاتی خود دارای ابعاد فرهنگی و سیاسی می‌کند. فرقی نمی‌کند این تجمع برگرد یک مجسمه باشد، پیاده‌روی به سمت یک قله باشد، به مناسبت یک زایش باشد، در سوگ یک مرگ، برای هواداری باشد یا اعتراض و بالاخره در سالن آمفی‌تئا‌تر یک دانش‌گاه باشد یا در یک استادیوم فوتبال. این خصلت اجتماع انسانی‌ست که لاجرم در رابطه با هم، فرهنگ و در نسبت با قدرت، سیاست را موجب می‌شوند. نمی‌توان این ۲ پدیده را در یک اجتماع به دید اتهام محکوم کرد و یا انتظار داشت در اجتماعی انسانی فرهنگ از یک سو و سیاست از سوی دیگر پادرمیانی نکند. گرچه می‌توان در مورد کیفیت آن‌ها اظهارنظر کرد و کمیت آن‌ها را نقادی کرد، اما در مورد وجود آن‌ها نمی‌توان تردید کرد، اگر به انسان بودن افراد آن جمع باور داشته باشیم.
 فوتبال از جمله ورزشی‌هایی‌ست که به واسطه گستره وسیع هواداران و محبوبیت فراوان آن در جامعه، لاجرم دارای ابعاد فرهنگی و سیاسی به مراتب وسیع‌تر از بعد ورزشی خود است. به خصوص در جامعه‌ای که مکان، امکان و اسباب تفریح در حداقلی از کیفیت و کمیت به سر می‌برد به دلایل مختلف، فوتبال لاجرم از یک طرف به عنوان یک ورزش، به عنوان یک تفریح، به عنوان سوژه هیجان، به عنوان موضوع رقابت و به عنوان بروز پاره‌ای ویژگی‌های فرهنگی وظائف و کارکرد‌های مختلفی را در فرهنگ عامه می‌پذیرد، و از سوی دیگر بستر ماجراجویی سیاسی و سودجویی اقتصادی را برای کارگزاران آن مهیا می‌کند.
فوتبال را نمی‌توان نا‌دیده گرفت چرا که پاره‌ای از یک شبکه پیچیده و متراکم نهاد‌ها و سازمان‌ها و نیروهای انسانی‌ست که با چشم‌بستن بر آن تنها خود را از دیدن بازی محروم کرده‌ایم و مجالی وسیع برای تحلیل جامعه را از دست داده‌ایم. باید به فوتبال به عنوان یک پدیده متاخر و از جلوه‌های زندگی روزمره انسان امروز آن‌چنان نگاه کرد که تمام ابعاد جامعه‌شناسانه آن دیده شود.
پدیده‌ای که بیش از نیمی از یک کشور را به حالت نیمه‌تعطیل درمی‌آورد را نمی‌توان نادیده گرفت. من همیشه به دوستانم با شوخی می‌گویم تکلیف خود را روشن کنید، پرسپولیسی هستید یا استقلالی، بارسلونا یا رئال و افلاطونی یا ارسطویی. هر انسانی باید تکلیفش را در این میان مشخص کند تا بدانیم با چه کسی طرفیم. با روحیه استقلال‌طلبی کاتالانی‌ها موافقی و از فوتبال رادیکال و خلاق به قیمت شکست لذت می‌بری یا مشی راست محافظه‌کار و البته مصلحت‌اندیش مادریدی‌ها با زیبایی و جاذبه‌های آن را ترجیح می‌دهی؟ کارکردی برای تراژدی در جامعه قائل هستی یا نه؟ گرچه به این شبکه گسترده تولید جاذبه و سرگرمی، سیستم مالی حامی و گسترش‌دهنده‌ی آن و شبکه رسانه‌ای منعکس‌کننده آن نقد‌های زیادی وارد است، چرا که منشا آسیب‌های فراوانی در فرهنگ عامه است که از جمله مهم‌ترین آن انحراف نیرو و انرژی اعتراضی و انتقادی جامعه از مراکز تاثیرگذار و صاحب منصب به سمت یک رقابت از اساس نمادین و نمایشی و حاشیه‌ای است، اما در جامعه ما بحث به این‌جا‌ها نمی‌رسد، چرا که اگر همین یک قلم منشا هیجان و بستر تفریح را هم از مردمانش بگیریم، با مشکلاتی به مراتب اساسی‌تر و بنیادین‌تر ممکن است روبه‌رو شویم.
پس اجالتا مشکلی نیست و به تماشای فوتبال می‌رویم یا می‌نشینیم تا ببینیم چه می‌شود. اما حالا که آمدیم و در این کافه نشستیم، انتظار اوقات خوش و خوش طعم در ما نباید بی‌پاسخ گذاشته شود. اگر اعتراضی می‌کنیم این قسمتی از فرهنگ این پدیده است در مقابل رفتار تیم مقابل یعنی کارگزاران آن و اگرقرار است با ذره‌ای اعتراض، تماشاگر به تماشاگرنما تبدیل شود، قبل از آن، بازی‌گردان‌های این پدیده به بازیکن‌نما تبدیل شده‌اند.
 ما با آگاهی به تمام این تحلیل‌ها با علاقه و البته به دلیل پاره‌ای وسیع از محدودیت‌ها و کسالت‌ها به تماشا می‌نشینیم گرچه سال‌هاست با قهوه‌ای سرد از ما پذیرایی می‌شود.