کاشان نیوز ــ محمد علوی: خانم «صبا منوچهری» مینوچهرهای است که در کاشان یک کار کارستان و مردانه کرد. مسلما اگر همه مردم به چنین بینش زندگیسازی دست یابند ایران ما آباد میشود.
منوچهری تحصیلکرده فلز و طلاسازی در بوستون و ماساچوست است و به کار فلز و مجسمه مشغول است. اگرچه در سوئیس اقامت دارد، سرش در هوای ایران است و چندینماه هم پایی در وطن دارد و دست خیرش نوازشگر.
خانم منوچهری دوشنبه هفته گذشته میهمان و میزبان همایش «هنر در معماری اسلامی» بود که در خانه منوچهری برگزار شد. خانه منوچهری اکنون زندهتر از همیشه نشان زندگی و آبادی و فکر روبه جلو است. در شهری که خواب است و جریانهای فرهنگی و سازندگی کـُـند.
کافی است تصاویر قدیم این خانه را با تصاویر قبلش مقایسه کنید. مهمانانی که به اینجا میآیند و هتلهای دیگر دنیا را دیدهاند اینجا را چیز دیگری میدانند.
در حاشیه همایش «هنر در معماری اسلامی» گفتوگوی کوتاهی با خانم منوچهری داشتم.
* خانم منوچهری! چگونه این فکر در شما به وجود آمد که خانهای را به این شکل زیبا در آورید؟
از کودکی رویاپرور بودم. به هر حال یک مقدار از خیالپردازی هم شده به ثمر میرسد و همین شد که اکنون میبینید. دلبستگی به معماری سنتی هم به خاطر آشنایی با فضای آشناست. اینجا فضای آشنایی است که آب و درخت و انحنا در تموّجند.
وقتی خبر دادند که چنین خانهای در مزایده آمده است، دست به کار شدیم و تیمی متشکل از افراد خبره تشکیل دادیم و با نظارت استاد «حلی» در سال ۸۶ شروع و در سال ۸۹ به پایان رسید. با همکاری خانم «نادر» با هم طراحی داخلی کردیم.
در فرهنگ سنتی ما خیلی چیزهای خوب یافت میشود که میتوان به آنها نفس تازهای داد. اگر این کار نشود وصله و پینه مدرنیته جایش را میگیرد. البته اعتقاد دارم در قرن ۲۱ باید ساختمانی مربوط به قرن ۲۱ ساخت و ادای قرن ۱۸ را در نیاورد، ولی خانه قدیمی را که میتوان حفظ کرد. نه آنکه در قرن ۲۱ همین را کپی کرد.
آیا ما کمتر از کشورهایی مثل سوئیس هستیم که سعی کردهاند سنتهای خوب خود را حفظ کنند؟ به هرحال اینجا یک مدل است که اگر بازگشت سرمایهای هم دارد وقف خودش میشود.
این جور جاها فقط یک هتل نیست. شما هم من را به عنوان یک هتلدار نشناسید. هتل یکی از کارهای ماست. اینجا مدرسه است. اینجور جاها برای این است که مردم بیایند و کیفیت و اجرای کار و فضا را ببینند. این همه برای این بوده که کیفیت زندگی بالا برود و به جای دعوا و تنش، مسالمتآمیز و زیباتر زندگی کنند. کیفیت هم حتما تجمل نیست.
* چه چیزهایی را در مرمت رعایت کردید؟
زیبایی و سادگی و بسیط بودن و خلوت بودن عناصر. در این خانه سنت و مدرنیته در کنار هم آمده است و آن چنان هم عناصر مدرن وارد نشده تا سنت را تغییر دهیم. کسانی دیوارهای اینجور خانهها را گل و بته میچسبانند ولی ما اصول مرمت را رعایت کردهایم.
اینجا سازههایی را اصلا دست نزدیم. مثل آب انبار. جاهایی را که از داخل خراب بود نوسازی کردیم. در و پنجرهها را هم مجبور شدیم عوض کنیم.
در کار مرمت هم سعی شد فقط از هنرمندان کاشانی استفاده کنیم. ما هیچوقت مثل اصفهان و قزوین و همدان وشیراز و… پایتخت نبودیم، ولی آثار کاشان مردمی است.
* اگر به سال ۸۶ بازگردیم آیا باز هم چنین بنایی را میآرایید؟
با قاطعیت میگویم حتما. به دلیل اینکه من اثر کار را دیدهام و این بزرگترین پاداش است. لذت روحی و معنوی که من از این کار بردم هیچ ثروتی جایش را نمیگیرد.
من به هر حال خواستم یک کاری برای مملکتم کرده باشم. کاشان شهری بود که هتل کم داشت. کار ما این بود که کاشان دارای اقامتگاه سنتی هم بشود. به هر حال در این شهر گردشگر میآید. توریست میآید. چهره ایران در خارج مساله دارد. ما دوست داریم این چهره زیبا باشد. مهمان که میآید از اینجا و از آداب مهماننوازی لذت ببرد. در واقع اینجا مکانی است برای آبروداری.
*خانه منوچهری مکان مناسبی برای کار فرهنگی هم هست. نگاه شما به این قسمت چگونه است؟
ما یک سری کارهای فرهنگی هم انجام دادیم. اگر چه با مانع هم روبهرو شدیم. ولی سهم فرهنگ را هم نباید فراموش کرد. همانطور که گفتم مدرسه ساختن فقط ساختمانسازی نیست. معلم هم میخواهد. برنامهریزی هم میخواهد. من امیدوارم فضایی به وجود بیاید که کار فرهنگی هم بتوان اینجا انجام داد.
لزوم کار فرهنگی هم بود که الان دستاندرکار خرید خانههایی مثل خانه «زرکار»، «رشادی» و «صاحب» شدیم که امیدوارم آنجا بیشتر به کار فرهنگ پرداخته شود. ایجاد اقامتگاه، نمایشگاه و کارگاههای هنری از اهداف دیگر ماست.
دیدگاه شما