کاشان نیوز: «محمود منشی» نویسنده، روزنامهنگار، شاعر و قصیدهسرای توانای معاصر، در سال ۱۳۰۳ در کاشان به دنیا آمد. پدرش «حسینعلی منشی« از شاعران صاحب شهرت بود. منشی، نخست تحت تربیت پدر پرورش یافت و همراه با این تربیت از محضر میرزا حسن ناصری دایی پدر خویش کسب فیض کرد و کم کم به رموز و فنون ادب فارسی و هنر شاعری آشنا شد و به تکمیل آن پرداخت.
با درگذشت ناصری، منشی از محضر آیتالله حاج میرزا مجدالدّین نراقی که در ادبیّات صاحبنظر بود بهرة وافی برد.
مرحوم منشی خود مینویسد:
«روزگاری نیز که مرحوم خالصیزاده- طالب ثراه ـ در شهر کاشان به سر میبرد، نزد وی به تکمیل قواعد صرف و نحو پرداختم و از تلامیذ حلقة درس تفسیر آن شادروان به شمار میبودم.» [۱]
منشی از سال ۱۳۲۳ مقیم تهران شد، امّا هیچگاه رابطه خود را باز زادگاهش کاشان نگسست. شاهد این سخن، اشعار غرّایی است که دربارهی این شهر سروده است.
پس از اقامت در تهران، با اغتنام فرصت و آشنایی با «میر اسماعیل یزدانی سبزواری» بهرهی معنوی و علمی بسیاری از فضایل وی برد.
اندکی بعد با پذیرفتن عضویت هیئت تحریریهی روزنامهی «کانون» به جمع نویسندگان حرفهای پیوست و تا پایان عمر به کار نوشتن ادامه داد. نتیجهی این زحمات آثار منثوری است که برخی از آنها انتشار یافته و بعضی دیگر به طبع نرسیده است.
منشی از سال ۱۳۴۷ عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی شد و تا سال ۱۳۶۱در این سمت بود. همچنین سالی چند، استاد هنرستان عالی موسیقی بود و در واحد درسی «ریتم شعر فارسی» تدریس میکرد و در ضمن سرپرستی مجلّهی «هفت هنر» به عهدهی او بود.
غلامحسین رضانژاد متخلص به «نوشین» و فراهم آورندهی «دفتر شعر دری» دربارهی زبان و سخن منشی در قصیده میگوید:
«زبان منشی در بین قصیدهپردازان نیم قرن اخیر نه کمنظیر، که به حق بینظیر است، زیرا در ترتیب قصیده و نظم سخن، روانتر و صافتر از چشمهساران بهاریست و در میان معاصران، که همهی آنها را به خوبی میشناسم و آثارشان را خواندهام ،سخنوری را سراغ ندارم که در استادی و مهارت و تسلّط بر کلام دری، با منشی همسری و برابری کند، چه رسد که از او سبقت گیرد.» [۲]
منشی گذشته از آنکه در قصیدهسرایی تخصّصی ماهرانه داشت، در نویسندگی نیز چیرهدست بود و در نثر، کلامی استوار و فصیح داشت، چنان که دو اثر معروفش «سلام بر حسین» و «صادق آل محمّد» [۳] شاهد صادقی بر این مدّعاست.
نوشین دربارهی نثر آن مرحوم میگوید:
«در میان همة نویسندگان معاصر، بیهیچ شایبهی اغراق و مبالغه، نثر منشی از حیث ایجاز و اختصار و سادهنویسی از عالیترین امتیاز برخوردار است. دلیل این امر، حدود نیم قرن همکاری با مطبوعات کشور و کسب تجارب و تحصیل آزمونهای فنّی بود، که به جز آن استاد کمتر کسی بدان دست یافت…» [۴]
منشی نسبت به ائمّة دین علیهمالسّلام اخلاصی فراوان داشت و در مدح و منقبت آنان قصایدی بلند و بلیغ سروده است.
وی در شعر «محمود» تخلّص میکرد. پدرش مرحوم حسینعلی منشی، تخلّص «منشی» را اختیار کرده بود.
محمود منشی در تاریخ 30دی ماه ۱۳۶۴در تهران درگذشت. پیکر آن مرحوم به کاشان منتقل و در مقبرهی خانوادگی پدرش در آرامستان دشتافروز به خاک سپرده شد.
حاصل 60 سال زندگی و بیش از 40 سال تحقیق، سرودن و نوشتن، پدید آوردن بیش از 20 اثر منظوم و منثور است که تعدادی از آنها به شرح زیر است:
سلام بر حسین
صادق آل محمّد
دفتر شعر دری (دیوان اشعار)
معیارشناسی در شعر فارسی
کاشان و ادبیّات
کتاب گمشدگان (شرح حال)
سرگذشت (مجموعة داستان)
واژهنامة بسامدی اشعار شهید بلخی
واژهنامة بسامدی دیوان منوچهری دامغانی
واژهنامة بسامدی منظومة «ویس و رامین»
واژهنامة گرشاسبنامة اسدی طوسی با همکاری دو تن از پژوهشگران فرهنگستان زبان
واژهنامة دیوان ناصر خسرو
واژه نامة اشعار ابوشکور بلخی
واژههای همکرد در اشعار نظامی با همکاری یکی از محقّقان فرهنگستان
ویرایش واژهنامة بسامدی رسالة «معیار العقول»
ویرایش واژهنامة «جودیّه»
ویرایش «رگشناسی» بوعلی سینا
واژههای معرّب «منتهی الارب»، «صراح اللّغة»، «فرهنگ جهانگیری» و «برهان قاطع» [۵]
نگاه کنید به:
سخنوران نامی معاصر ایران، ج ۵ ص ۳۱۸۵ تا ۳۱۹۱
مشاهیر کاشان، ص ۱۴۲ تا ۱۴۴
خلوت انس، ص ۳۸۰ تا ۳۹۲
پانویس:
۱. دفتر شعر دری، ص ۷۸ مقدّمه
۲. همان ص ۹۶
۳. بهترین کتاب سال شناخته شد و برندة جایزة سلطنتی گردید.
۴. دفتر شعر دری، ص ۸۶ مقدّمه
۵. دفتر شعر دری، ص ۸۰ تا ۸۱ مقدّمه برگزیدگان سوگواره فرهنگی و هنری فرهنگیان کاشان معرفی شدند.
منبع: برزگان کاشان تالیف افشین عاطفی با اندکی تغییر
علیه الرحمة و الرضوان سپاس از کاشان نیوز عزیز و افشین خان
بسیاااااااااااار عااااالی بود ...........مرسی از لطف وزحمااااتتون