کاشان نیوز-علی خالویی: « تغییرات اقلیم » قدمهایش محکم است و ویرانگر، نظم تمامی «نظامهای طبیعی» ماقبلش را به هم میریزد، «تغییرات عمده» ایجاد میکند، از هرکجا عبور میکند، دخالتهای قابل توجهی در آنجا ایجاد میکند، مثلاً : دخالت و تغییر در زمان رسیدن میوهها، تغییر زمان نزولات آسمانی، تغییر نوع نزولات آسمانی، تغییر مکان این نزولات، این آخری را دیگر نفرمایید، «مدت و میزان افزایش گرما و دما» ، همه را دچار تغییر و دگرگونی میکند.
مثبت یا منفیش را نمیدانم، ولی قدمهایش با تغییرات زیادی همراه است، مثلاً، دهها قرن است «درمنههای» دشت کاشان با یک دوره دمایی مناسب دارند زندگی میکنند، در بارشهای بهار، عطرافشانی میکنند، عطر گلهایشان تمام دشت را فرا میگیرند، اگر طبیعت گرد و کوهنورد باشید، مستی حاصل از بوی درمنههای باران خورده بهار را هیچگاه فراموش نخواهید کرد؛
درمنهها بسیاری از گیاهان مرتعی از این دست، باعث کاهش و کنترل شدید «گرد و خاکهای معلق در هوا» یا «ریزگردها» میشوند، باعث «کنترل شدید سیل» و کاهش «آثار تخریبی سیلابها» میشوند.
فرض بفرمایید، به یکباره ظرف دو دهه، با قدمهای این میهمان ناخوانده، دما دو درجه افزایش یابد، دامنه تحمل این حیوانکیها، هم محدوده و رنجی دارد، افزایش دو درجه بالاتر دما را دیگر نمیشود تحمل کرد، چند روز دمای بالای ۴۴ درجه را تحمل ندارند.
یواش یواش آثار خشکیدگی را در رخنمون خویش هویدا میکنند، این یعنی «افزایش بحرانهای سیلخیزی» ، «افزایش گردوغبارهای با منشآ زمین ساختی» و افزایش مخاطرات زیستمحیطی» و «افزایش بحران» و «صرف هزینههای چندین و چند برابر». و نهایتاً زندگی سخت و طاقتفرسا.
در تازهترین بولتن خبری اداره هواشناسی کاشان و آران و بیدگل ، که دومین بولتن خبری سال جدید و پنجمین بولتن خبری ریاست فعلی این اداره است آمده: « … در سال زراعی ۱۳۹۷-۱۳۹۸ فقط ۴۲ درصد بارش سال مذکورِ کاشان در سه روز اتفاق افتاده است آنهم در ماههای اسفند و فروردین… »
در بخش دیگری از گزارش میزان بارندگی سال زراعی مذکور را اینگونه تشریح میکند : «… از تاریخ یکم مهر ۹۷ لغایت یکم مهر ۹۸ مجموع بارش کاشان ۱۴۷/۸ میلیمتر بوده است…» حال شما تصور بفرمایید چیزی حدود ۵۰ درصد این بارش در دوماه در دشت اتفاق بیافتد، آنهم در ظرف چند ساعت و چند روز، به قول کارشناس متخصص هواشناسی، آقای عباس ارغوانی میشود: «…ایجاد سیلاب و روان آبها… » و اصطلاحی که در گزارش میآورد از لغات «…بارش غیر موثر…» استفاده میکند.
در علوم مهندسی آب، بارش موثر را اینگونه آورده: «بارندگی موثر، حداقل مقدار بارشی است که اگر یکبار ریزش کند تحت شرایط مطلوب، مقداری از آن به صورت رطوبت در خاک ذخیره میگردد.»
پس «بارش غیر مؤثر»، یعنی بارشی که درخاک ذخیره نشود و نتواند برای «بخش کشاورزی و منابع طبیعی» مؤثر و مفید باشد، یعنی عملاً ۴۲ از این میزان بارندگی به حال و روز کشاورزان و مرتعداران دشت کاشان بازخوردی نداشته، چیزی حدود ۶۰ میلیمتر از این بارندگی یا به «سیل» تبدیل شده یا «تبخیر» شده است.
ارغوانی، در بخشی از گزارش آورده : «این مقدار بارندگی در مقایسه با مقدار بلندمدت آن در همین بازه زمانی، ۱۳ میلیمتر (۱۰ درصد) و در مقایسه با مقدار آن در دوره مشابه سال گذشته ۳۳ میلیمتر ( ۲۸ درصد) افزایش داشته است.»
دیروز (یکم مهرماه) مهمترین نشست و گردهمایی سران جهان در سازمان ملل بعد از نشست توافق پاریس درباره همین پاگنده بود، پاگندهای که هرکجا پا میگذارد، «سیل و سیلخیزی» است، «خشکسالی» و «افزایش دما» و «کاهش تابآوری سرزمین»
ارغوانی آورده : « ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺬﮐﻮر در دوره ۱۰ ساله و افزایش دمای فراتر از نرمال به مقدار ۲ تا ۳ درجه سانتیگراد بر دشت حکمفرما شده است».
تا اینجای کار، «بارندگی موثر» بشدت کاهش یافته(۴۲ درصد) ، «سیلخیزی» و «گرد و غبار» حدود ۴۲ درصد افزایش داشته و شوربختانهتر اینکه «دما نیز دو تا سه درجه افزایش» یافته است. دیگر کلکسیون اتفاقات نامیمون اقلیمی دشت کاشان دارد کامل و کاملتر میشود.
ماجرا به این جا ختم نمیشود، رئیس اداره هواشناسی کاشان و آران و بیدگل میافزاید : « افزایش میزان تبخیر سطحی و کاهش رطوبت خاک در سال زراعی ۱۳۹۷-۱۳۹۸ ، همانند ﮔﺬﺷﺘﻪ باعث حاکمیت «ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ درازﻣﺪت» (ﻫﯿﺪروﻟﻮژﯾﮏ) در شهرستان ﺑﻮده» ، حاکمیتی هرچه تمامتر.
قدمهای «تغییرات اقلیمی» در دشت کاشان محکم، ویرانگر و قویست، تمام فاکتورهای پایداری و توسعه دراین دشت را به چالش میکشد، چاره چیست؟
ارغوانی در گزارش جامعاش، مدیریت منابع آب را چارهاندیشی میکند، و میافزاید: «ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ در بخشهای ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﺎورزی، ﺻﻨﻌﺖ، ﺧﺪﻣﺎت و ﻣﺼﺎرف زراعت و باغبانی ﻫﻤﭽﻨﺎن باید بیشتر و بیشتر ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار گیرد».
مدیران شهری و اهالی تمدن سیلک باید بدانند و بپذیرند هرگونه بارگذاری جدید بر منابع آبی دشت کاشان، ظلمیست نابخشودنی بر آیندگان و فرزندان این تمدن. هرگونه تغییرات کاربردی در بخش کشاورزی و مراتع و جنگلهای این دشت صدمات جبران ناپذیری به پیکره طبیعت این دشت است.
مدیران شهری باید ایمان کامل به «توسعه پایدار» داشته باشند، پایداری این تمدن با رعایت دقیق اصول همزیستی و «احترام به طبیعت» است.
دیگر طبیعت دشت کاشان، تحمل پروژههای ناکارآمد و ناموفقی همچون «چهارصدهکتاری بخش برزک» را ندارد. نه «طبیعت کاشان» نه «کشاورزان بیرمق کاشان»
در بخشی از گزارش، به پیشبینیهای پاییزه پرداخته شده است، که در یادداشت دیگری به آن پرداخته خواهد شد.
دیدگاه شما