کاشان نیوز-ابوالفضل نجیب: انتخابات ریاست جمهوری امریکا پایان یافت. نتایج حاصله حکایت از پیروزی بایدن دارد. از مهم‌ترین نکات گفتنی در این خصوص، همان اندازه که ترجیح مقامات جمهوری اسلامی به پیروزی بایدن، اشتیاق اکثریت مردم به شکست او در مقابل ترامپ است.
این دوگانگی را می‌شود در اشتیاق کاربران فضای مجازی با تمرکز حداکثری روی اطلاعات و داده‌های مربوط به ترامپ و هم‌زمان اظهارات خوش‌بینانه روحانی و ظریف از قطعی شدن پیروزی بایدن دنبال کرد.
آنچه در صورت ظاهر به کنجکاوی مضاعف مردم و مسئولین نسبت به نتیجه انتخابات اخیر امریکا منجر گردیده، ناشی از تبعات و تأثیرات نتیجه این انتخابات بر زندگی مردم و همان اندازه بر سیاست داخلی و خارجی جمهوری اسلامی و به‌طور مشخص برون‌رفت از وضعیت بلاتکلیفی در سرنوشت واقعی برجام است.
اما آنچه باید روی آن تأکید داشت، ارزیابی مبالغه‌آمیز هم‌زمان مسئولین و مردم در خصوص تبعات و تأثیرات این انتخابات است.
آنچه قابل‌تأمل است، تمایل شاید ناخواسته پیروزی ترامپ از سوی اکثریتی است که بیشترین لطمات و آسیب‌های اقتصادی را از جانب وی متحمل شده و شگفت این‌که علیرغم وعده‌های وی در تشدید فشارهای اقتصادی و تحریم‌های مضاعف، اما ظاهراً تردیدی در ترجیح آن‌ها به پیروزی وی بر رقیبی که از ماه‌ها پیش وعده بازگشت به برجام و لغو برخی تحریم‌ها و گشایش در بحران موجود داده، ایجاد نکرده.
از این زاویه فرض مردم بر اولویت ترامپ شاید بر تحمل وضع موجود تا دستیابی به یک‌راه حل اساسی و علاج‌پذیر برای خروج از بلاتکلیفی باشد. شاید پذیرش این وضعیت و ادامه آن از سوی مردم بی‌ارتباط با اظهارات مسئولین و مقامات که بر عدم مذاکره و بازگشت بدون شرط و شروط بایدن به برجام و بر لغو کلیه تحریم‌ها تأکیددارند، نباشد.
از این منظر می‌توان نتایج فرضی از انتخاب ترامپ یا بایدن را بیش از آن‌که متکی به واقعیت سیاسی به مبالغه‌آمیز تعبیر کرد. بدیهی است هر دو رویکرد داخلی در قبال نتایج انتخابات مفروض به انتفاع طرفین از روی کار آمدن دوباره ترامپ یا خارج شدن او از کاخ سفید است. غافل از این‌که نتایج واقعی حاصل از این انتخابات بیش از هر چیز در گرو برخورد واقع‌گرایانه و الزاماً تجدیدنظر در تنظیم رابطه با امریکا نهفته است.
آنچه بایدن در جریان رقابت‌های انتخاباتی در خصوص برجام وعده داد، بر مذاکره حول برجام و هم‌زمان اعمال تغییرات در آن تأکید داشت. درست برخلاف آنچه مقامات جمهوری اسلامی و از مدت‌ها پیش و در همین یکی دو روز اخیر بر عدم هرگونه مذاکره و لغو تحریم‌ها تأکیددارند. این تصور که بایدن بدون پیش‌شرط و حداقل مذاکرات مقدماتی اقدام به لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام کند، همان اندازه غیرواقعی است که از منظر بسیاری انتخاب مجدد ترامپ و تشدید فشارها بر ایران می‌توانست ایران را از موضع ضعف به میز مذاکره مجاب کند.
آنچه در این میان قابل‌تأمل است تفاوت دیدگاه‌های مردم و مسئولین و ترجیح دوگانه آن‌ها در روی کار آمدن دوباره ترامپ و در نقطه مقابل پیروزی بایدن است.
این رویکرد همچنان حکایت از دوگانگی و تناقض و شکاف میان حاکمیت و مردم دارد؛ که البته خبر خوبی برای مقامات نیست.
معنی سرراست این ترجیح و بدون کمترین تعارف و سوای هرگونه داوری و قضاوت بر این معنی تأکید دارد که آن‌ها انتفاع خود را در انتخاب مجدد ترامپ ارزیابی می‌کنند. حتی به قیمت تشدید وضعیت موجود و تحمل فشارهای مضاعف.
از این منظر شاید باور اقشار میانه و متوسط جامعه نیز به‌نوعی ترجیح انتخاب مجدد ترامپ ولو به بهای معوق ماندن همچنان مطالبات مدنی و … باشد.
آنچه در دلایل ترجیح مقامات به پیروزی بایدن می‌توان اشاره کرد. شاید به همان اندازه سمپاتی مردم به انتخاب مجدد ترامپ مبالغه‌آمیز و متوهمانه باشد. مضاف بر این‌که شاهد اظهارات بالاترین مقامات جمهوری اسلامی و به میران اطمینان از پیروزی بایدن از موضع بالا هستیم. تأکید هم‌زمان روحانی و ظریف بر بازگشت بدون پیش‌شرط امریکا به برجام شاید به درجاتی خوش خوش‌بینانه‌تر از تصورات بدنه اجتماعی در قبال انتخاب مجدد ترامپ باشد. آنچه در صورت ظاهر این دوگانگی را به مهم‌ترین پرسش و چالش برای مقامات و مسئولین تبدیل می‌کند، تأثیرات احتمالی ناشی از انتخاب بایدن بر زندگی و معیشت مردم در مقایسه با تبعات و تشدید پیامدهای حتمی از انتخاب دوباره ترامپ است. این‌که اکثریت مردم با علم تأثیرات پیروزی بایدن بر معیشت و حتی سلامت آن‌ها در وضعیت ناشی از کرونا اما رغبتی به پیروزی بایدن نشان ندهند همچنان بر رویکرد دوگانه دولت و مردم و اختلافات اساسی در تأمین منافع طرفین دارد. بدیهی‌ترین فرض این نگرش متضاد می‌تواند هم بر ارزیابی و محاسبه اشتباه و شتاب‌زده طرفین از منافع فرضی و بدتر از آن تقسیم‌بندی اکثریت و اقلیت در انتفاع از دو وضعیت متفاوت تأکید داشته باشد. آنچه امروز مردم به‌شدت درگیر آن هستند، علاوه بر پیامدهای ناشی از کرونا که حتی بخش اعظم آن را به ناکارآمدی و سوء مدیریت مقامات متوجه می‌کنند. فشار اقتصادی و تشدید لحظه‌به‌لحظه آن است. وضعیتی که در ارزیابی دلایل و راه‌حل‌های آن همچنان و هم‌زمان بر عاملیت تحریم و ناکارآمدی تأکید می‌شود. از منظر مردم اما این تفاوت هیچ تغییری در نگرش آن‌ها به مسئولین ایجاد نمی‌کند. نگاه و حساسیت مردم به نتایج انتخابات امریکا و شکاف حاصل از ترجیح دولتمردان و مردم را می‌باید در تشخیص و تفاوت و تقابل انتفاع از این نتایج دنبال کرد.