کاشان نیوز – امیرحسین ایزدپناه: چند ماهی می‌شود که اداره راهنمایی و رانندگی کاشان، با تصویب شورای ترافیک و همراهی و همکاری شهرداری، و با هدف کنترل بهتر ترافیک شهری، طرح‌های ویژه‌ای را اجرا می‌کند.
طرح ترافیکی زوج و فرد پلاک خودرو‌ها در روزهای منتهی به آغاز سال ۹۵ در برخی از خیابان‌های شهر، طرح ویژه ترافیکی «سی‌پی» در خیابان‌های بهشتی و بابا‌افضل، اِعمال جدی‌تر قانون برای تخلفات موتورسیکلت‌ها، و طرح سه‌زمانه کردن برخی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی از جمله این طرح‌ها هستند.

قضاوت درباره میزان اثربخشی چنین طرح‌هایی زود است و باید زمان بگذرد تا ببینیم آیا چنین طرح‌هایی (که به دلیل شفاف‌نبودن ذاتی فعالیت دستگاه‌های رسمی در ایران، مخصوصا شهرستان‌ها، معلوم نیست تا چه اندازه پشتوانه کار‌شناسی داشته‌اند) گره‌ای از مشکلات و معضلات ترافیکی شهر حل خواهند کرد یا نه؟
مثلا بهتر است خود نیروی انتظامی و شهرداری صادقانه نظر بدهند که آیا طرح عجولانه زوج و فرد پلاک خودرو‌ها، مفید بود؟ و اساساً مردم تن به آن دادند؟ یا طرح برخورد با موتور‌سواران فاقد کلاه ایمنی و گواهی‌نامه (که از نظر قانونی و همچنین از نظر امنیت شهری، لازم است)، وقتی بعضاً خود مأمورین نیروی انتظامی آن‌را رعایت نمی‌کنند، و همچنین مردم در پی راه‌هایی برای فرار از آن هستند (یعنی به دلیل آموزش ندیدن حاضر به تمکین در برابر قانون نیستند) تا چه حد در تغییر فرهنگ موتورسواری اثربخش بوده است؟

معمولاً در کشورهای جهان سومی، مشکلات را ریشه‌ای بررسی نمی‌کنند، و سعی می‌کنند یا صورت مسئله را پاک کنند یا آن‌را عوض کنند یا وقتی مردم را عاجز از تن‌دادن به آن می‌بینند، می‌خواهند آن‌را به زور به خورد ِ جامعه بدهند. به خاطر همین است که ما تا کنون عاجز از درمان معضلات اجتماعی و حتی اخلاقی بوده‌ایم. بگذریم!

«کاشان نیوز» پبش از این درباره «سی‌پی» نوشته است. در این یادداشت به یکی دیگر از طرح‌های ترافیکی (چراغ‌های ۳ زمانه) پرداخته می‌شود که با وجود گذشت چند ماه از زمان اجرا، هنوز برخی از مردم، رفتار درست در هنگام مواجهه با آن‌را نمی‌دانند و با آن مشکل دارند و بعضاً برای بقیه هم مشکل درست می‌کنند. علت این امر هم می‌تواند این باشد که شهرداری و نیروی انتظامی پس از فعال‌شدن چنین چراغ‌هایی، تلاشی برای اطلاع‌رسانی و آموزش نداشته‌اند (یا دست‌کم این تلاش‌ها به چشم نیامده است) و لابد خواسته‌اند تا خود مردم، کم‌کم آن را متوجه شوند. در حالی که چنین فرصت‌هایی با استفاده از برنامه «کاشانه» شبکه اصفهان، هفته‌نامه‌ها و سایت‌های خبری مهم کاشان، و همایش‌ها و جُنگ‌هایی که سازمان رفاهی تفریحی شهرداری علاقه زیادی به برپایی آن‌ها دارد، مهیا بوده است.

گویا در حال حاضر سه عدد از چراغ‌های راهنمایی شهر، یعنی «چهارراه زیارتی»، «چهارراه غزنوی» و «چهارراه امیرالمؤمنین» ۳ زمانه هستند که رانندگان محترم، باید بدانند هنگام حضور در این مکان‌ها، عملکرد صحیح کدام است و گرنه ممکن است با سردرگمی مواجه شوند و به‌خصوص در این زمانه پر جوش و غصه، دق دلیشان از زندگی را با زدن بوق‌های ممتد خالی می‌کنند!

برای تبیین بهتر از یک مثال استفاده می‌کنیم. فرض کنید شما سوار بر خودرو خود از فلکه فین (میدان امام حسین) به سمت چهارراه پنجه‌شاه (آیت‌الله کاشانی) حرکت می‌کنید. طبعاً در میانه خیابان، به چهارراه دکتر غزنوی بر خواهید خورد. هنگام رسیدن به چهارراه غزنوی، و کنار چراغ راهنمایی اصلی، یک چراغ دیگر به شکل فلشی کوچک تعبیه شده که گردش به سمت چپ یعنی خیابان دکتر غزنوی را نشان می‌دهد. وقتی چراغ اصلی قرمز باشد، این چراغ فلش هم قرمز است ولی وقتی چراغ اصلی سبز می‌شود، این چراغ فلش همچنان قرمز است، یعنی همچنان گردش به چپ ممنوع است، تا ۱۵ ثانیه آخر، که سبز می‌شود و گردش به چپ آزاد می‌شود. اگر با دقت به خیابان نگاه کنید متوجه می‌شوید که با نزدیک‌شدن به چهارراه غزنوی، با گذاشتن میخ‌های فلزی در وسط، مسیر حرکت شما را دو لاینه کرده‌اند و اگر شما بخواهید مستقیم به سمت چهارراه آیت‌الله کاشانی حرکت کنید، بهتر است چند صد متر قبل از رسیدن به این میخ‌ها، به لاین سمت راست آمده باشید و همچنین اگر می‌خواهید به خیابان غزنوی بپیچید، بهتر است از قبل به لاین سمت چپ بیایید.

در چهارراه‌های زیارتی و امیرالمؤمنین هم همینطور است. همین نکته کوتاه بخش زیادی از مشکلات این چهارراه‌ها را حل خواهد کرد. حالا فرض کنید در لاین سمت چپ، ماشین نخستی که پشت چراغ قرمز ایستاده است قصد گردش به چپ را دارد ولی ماشین پشت سری او بی‌خبر از ۳ زمانه‌شدن چراغ‌ها، قصد حرکت مستقیم را داشته باشد؛ یا پشت سر هم بوق می‌زند! یا سعی می‌کند در‌‌ همان لحظه به لاین سمت راست بیاید! باور کنید همین رفتارهای ناهنجار معمولی، روزانه بار‌ها و بار‌ها در شهر ما تکرار می‌شود، در حالی که واقعاً این رفتار‌ها که واقعا کف ِ رفتارهای مدنی یک «شهروند» هست، در شأن مردم ما نیست. واقعا برای امتحان هم که شده، یک روز، یک ساعت را در گوشه یکی از چهارراهای شهر، خاموش بایستید و فقط رفتار مردم را تماشا کنید. اگر نگوییم غالباً، اما حداقل درصد قابل‌توجهی از مردم، از عابر پیاده گرفته تا موتورسوار و راننده خودرو، هنوز نمی‌دانند و یا نمی‌خواهند قانون را رعایت کنند. اگر ما نتوانیم بر این آشفتگی‌های حداقلی (که غرب سال‌هاست آن را پشت سر گذاشته) غلبه کنیم، چطور می‌توانیم به «توسعه» فکر کنیم؟

نکته دیگر این است که انتظار می‌رود تا زمانی که هنوز این مسئله بین مردم جا نیفتاده است، نیروی محترم انتظامی، مأمورینش را در این چهارراه‌ها بگمارد تا هم رفتار درست را یاد مردم بدهند و هم لااقل مردم با دیدن آن‌ها کمتر خلاف کنند! البته در مورد چهارراه زیارتی، انصافاً این مسئله یعنی حضور پیوسته مأمور وجود دارد ولی حضور این عزیزان در چهارراه‌های غزنوی و امیرالمؤمین کمتر دیده می‌شود.
در مورد چهار راه زیارتی، نقصی که وجود دارد این است که دست‌کم در یکی از ۴ طرف آن، خط‌کشی ویژه ایست خودرو‌ها و حرکت عابرین پیاده وجود ندارد (و در بقیه قسمت‌ها هم چندان واضح نیست) که امیدواریم به‌زودی برطرف گردد، چون در این قسمت، لاین ِ جدایِ گردش به راست وجود دارد و می‌تواند باعث سردرگمی و بروز مشکل شود.