کاشان نیوز-حسین طاهری: مدتی است مجادله و گفتگو بر سر نامگذاری «استان نا وَلَد کاشان» در فضای حقیقی و مجازی داغ است، اگرچه به زعم خیلی از خردورزان خبره و اهل فن، این بحث ها صرفا تبلیغات زود هنگام،‌ سازمان یافته، انحرافی و هدفمند می باشد، در عین حال بنده با علم به این موضوع مصلحت دیدم تا نظر شخصی ام را در خصوص این موضوع و صرفا برای روشنگری، بیان کنم .

از قدیم الایام برای نامگذاری قصبات و آبادی ها و انتخاب فامیلی برای اشخاص طبق روالی مرسوم و رویه ی معقول به شغل و یا ویژگی های خاص دیگری توجه میشد .
در اولین تقسیم بندی و نامگذاری استان های ایران در سال ۱۳۱۶ و در تغییرات پی در پی بعدی شاخصه و پارامتر های مهمی که در سطور پیش رو بر خواهیم شمرد مورد توجه قرار گرفته است.

ابتدا در سال ۱۳۱۶ کشور ایران به ۱۱ استان تقسیم شد _ البته این ایالت ها از صفر تا ۱۰ یعنی استان صفرم تا استان دهم تقسیم بندی شد _ که مبنای این اسم گذاری بر اساس ویژگی های “قومیت” و “بزرگترین و مهمترین شهر” یا شاخصه مهم دیگری انجام شده است .

از بین این ۱۱ استان فقط نام استان مرکزی ، بر اساس اینکه در مرکز ایران و این یازده استان قرار داشت و شامل شهر تهران (پایتخت ایران) نیز میشد، صرفا به این دلیل، این نام بر آن نهاده شد.

استان های آذربایجان شرقی و غربی، اصفهان، خراسان ،فارس، کرمان، کرمانشاه، گیلان، مازندران، خوزستان ، مرکزی ، یازده استان اولیه ایران بودند.

جالب است بدانید شهر کاشان در این تقسیم بندی اولیه جزء استان مازندران بود و بعد ها در کنار شهر تهران جزء استان مرکزی قرار گرفت.

استان مرکزی بعنوان استان صفرم و استان گیلان بعنوان استان اول و استان مازندران بعنوان استان دوم و استان اصفهان بعنوان استان دهم شناخته میشوند.

شایان ذکر است، تا قبل از انقلاب، کشور ایران فقط ۲۳ استان داشت و استانی تحت نام تهران وجود نداشت و تهران جزء استان مرکزی بحساب میآمد تا اینکه سال ۱۳۵۷ بعنوان استان مستقل اعلام گردید.

در حال حاضر ایران داری ۳۱ استان می باشد که مبنای نامگذاری در درجه اول بر اساس نام بزرگترین و مهمترین شهر استان می باشد بطوریکه نامگذاری ۱۳ استان از مجموع ۳۱ استان بر اساس نام مرکز آن می باشد.

به معنای دیگر ۴۲ درصد استان ها نام استان و مرکز آن یکی است.

اصفهان، اردبیل، ایلام، بوشهر، قم، کرمانشاه، همدان، یزد، زنجان، کرمان، سمنان، قزوین و تهران از این دسته می باشند، و ۱۱ استان از مجموع ۳۱ استان نیز نامگذاری بر مبنای قومیت یا نام اقوام ایرانی ساکن در آن استان می باشد.

استان های آذربایجان شرقی و غربی، چهارمحال و بختیاری، خوزستان ،سیستان و بلوچستان، فارس،کردستان، کهکیلویه و بویراحمد، لرستان، گیلان و مازندران بر مبنای اکثریت قومی که در آن پهنه سکونت دارند صورت گرفته است.

اقوام آذری، کُرد و لر، فارس، بلوچ ، مازنی و گیلکی و …در این استان ها مبنای تقسیم بندی و نامگذاری قرار گرفته است.

بنابراین میتوان نتیجه گرفت که حدودا ۳۶درصد از استان ها بر مبنای قومیت نامگذاری شده اند.

از هفت استان باقی مانده _یعنی ۲۲ درصد استان ها _ استان مرکزی مبنای اسم گذاری آن فوقا بیان شد و سه استان خراسان رضوی و خراسان شمالی و جنوبی هم بدلیل این که در خاور یا شرق ایران قرار دارند از زمان ساسانیان به این طرف تحت همین نام ولیکن شامل قسمت های بیشتری بوده که در طول تاریخ کوچکتر شده است.

نام استان هرمزگان از تنگه هرمز گرفته شده است و به معنای ؛ “منسوب به هرمز ” و کوتاه شده «اهورا مزدا» می باشد و بدلیل اینکه استان هرمزگان مهمترین راه دستیابی به دریای عمان و تنگه هرمز میباشد لذا این استان نام خودش را از این تنگه سوق الجیشی گرفته است.

نام استان البرز نیز از رشته کوه البرز گرفته شده است و به توضیح بیشتر نیازی نیست.

نامگذاری استان گلستان فقط خارج از قواعد فوق می باشد و این موضوع هم علت خاص خودش را دارد.

چرا که این استان از قوم ترکمن با مذهب سنی و قوم مازنی های شیعه تشکیل شده که اختلاف قومیتی کار نام گذاری را کمی سخت می نموده که با ابتکار مسئولین در سال ۷۶ با این روش در جهت تحکیم وحدت شیعه و سنی قدم برداشته شده است.

حال با این تفاصیل مشخص می شود اسم گذاری برای این «ناموجود ناولد» امر پیچیده ای نیست.

اگر مبنا را قومیت قرار دهیم ، قوم ساکن در این منطقه را کاسی ها یا کاشی ها یا همان “کاسیان” تشکیل میدادند و کاسیت ها به زبانی که با عیلامی ها قرابت نزدیک داشت سخن می گفتند چهل حصاران _ نامی در سده های اخیر برای کاشان _شامل چهل قلعه مسکونی در این منطقه گسترده بوده است و تا دهه های اخیر شهرهای قمصر، آران، بیدگل، بادرود، نطنز، برزک، نراق و … همگی به ولایت کاشان شناخته می‌شد و این مناطق جزء آبادی های کاشان محسوب میشد.

پس اگر مبنای عمل را قومیت فرض کنیم اسم های کاسیان و کاشان یا سیلک باید پیشنهاد گردد. و اگر مبنای اسم گذاری “استان ناولد” را بزرگترین و مهمترین شهر قرار دهیم باز هم شکی نیست که «استان کاشان» باید مد نظر قرار گردد.

حال از این دو مبنا که بگذریم، اگر قرار باشد بی دلیل، فاکتور دیگری را مبنای کار نامگذاری قرار دهیم باز هم باید به معروفترین و مهمترین اثر تاریخی منطقه باز گردیم که بدون تامل نام “زیگورات گونه” “سیلک ” که صد البته از ده ها اثر تاریخی ملموس و غیرملموس موجود در این منطقه باستانی، چند صد، سر و گردن بالاتر و مهمتر می باشد، به ذهن ما متبادر خواهد شد، بطوریکه هر چیز دیگری را که بخواهیم مبنا و اصل قرار بدهیم گزاره هایی کوتاه و ناچیز بنظر خواهند رسید و جفا بر این شاخصه تاریخی مهم خواهد بود.

پس بسادگی میتوان نتیجه گرفت نام ” استان گلساران ” به قدری بی وزن و قافیه و ساده اندیشانه است که به هیچ عنوان برای اهل علم و هنر و سیاست و اندیشمندان منطقه، قابل قبول و پذیرفتنی نیست و لباسی تنگ و کوچک برای عظمت کاشان است و به نوعی میتوان گفت این نوع اسم نهادن ظلم و جفایی نابخشودنی بر این سرزمین کهن که روزگاری محل استقرار و سکونت “نخستین ” ها بوده است ، می باشد . ( بقول گریشمن فرانسوی “دروازه های تمدن “جهانی) و حتی شهرت و قدمت ۲۵۰۰ ساله قدیمی ترین فرش جهان یعنی “پازیریک” که متعلق به این منطقه می باشد نیز در برابرش کم خواهد آورد.