کاشان نیوز- فهیمه استادیان*:-    خانم سعیدی پور عزیز لطفاً قبل از شروع گفتگوی تخصصی رزومه کاری و معرفی کوتاهی از خودتان داشته باشید.
فاطمه سعیدی پور هستم دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت دولتی. مدت ۱۴ سال است افتخار مدیریت و دبیری انجمن نجوم سپهر کاشان و دبیر شعبه‌ی انجمن هوافضای ایران (مدت یک سال) رادارم. مدت سه سال مدیریت کاوشکده علوم و فنون سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان و (سال ۸۱ تا ۸۳) از سال ۸۳ تا ۸۹ مدت شش سال نماینده‌ی سمن‌های کاشان در هیئت نظارت فرمانداری بودم. دو دوره، عضو هیئت‌مدیره‌ی مؤسسه‌ی هم‌اندیشی کانون‌های فرهنگی کاشان و یک سال هم رئیس هیئت‌مدیره‌ی این مؤسسه بودم.

–    ایده‌ی تشکیل انجمن نجوم از چه زمانی شکل گرفت، یا به‌عبارت‌دیگر چه شد که انجمن نجوم سپهر متولد شد؟
سال ۷۱ بامطالعه کتب نجومی و مجله نجوم به این علم علاقه‌مند شدم و تشویق‌های استاد گرامی جناب آقای رضوی که در آن زمان دبیر زمین‌شناسی من بودند باعث شد ایده‌ی شکل‌گیری انجمن نجوم در شهر کاشان به وجود بیاید. آقای رضوی راهنمایی می‌کردند که برای تأسیس انجمن به چه سازمان‌هایی مراجعه کنم، در ابتدای امر تنها بودم تا اینکه سال ۸۰ با سازمان رفاهی تفریحی مذاکره کردیم و به ما پیشنهاد دادند که اداره‌ی مجموعه کاوشکده علوم و فنون که قرار بود راه‌اندازی بشود را عهده‌دار شویم و در کنارش آن‌ها به کمک کنند که انجمن نجوم را راه‌اندازی کنیم. کار ما با یک تیم ۵ نفره که استاد رضوی هم بودند شروع و از بهمن‌ماه ۸۰ برنامه‌ریزی برای تأسیس انجمن آغاز شد. از سال ۸۰ تا پایان ۸۳ در سازمان رفاهی تفریحی فعالیت داشتیم.

–    چرا سپهر؟ این نام از کجا برای انجمن انتخاب شد؟
این نام پیشنهادی از طرف یکی از دوستان از تیم اولیه انجمن بود زمانی که از آن‌ها نظرخواهی کردیم و ازآنجاکه سپهر به معنای آسمان بود نظر جمع بر این نام قطعی شد.
–    عملکرد انجمن را در کاوشکده چگونه ارزیابی می‌کنید. شروع کار انجمن به چه صورت پیش رفت؟
عملکرد خوبی داشتیم. حضور در کاوشکده و استفاده از امکانات فیزیکی و فضای مجموعه، تأثیر بسیار مثبتی در شکل‌گیری انجمن داشت. بعد از سه سال با تغییراتی که در مدیریت سازمان ایجاد شد احساس کردیم که انجمن باید از کاوشکده جدا شود و در فضای مستقل به فعالیت خود ادامه دهد. البته شاید انجمن می‌توانست در همان کاوشکده هم پیشرفت کند اما چون بحث تعدیل نیرو مطرح شد و گفته بودند که کاوشکده باید با یک نیرو اداره شود و ما از ابتدا به‌صورت یک تیم وارد کاوشکده شده بودیم، تصمیم گرفتیم از کاوشکده جدا شویم.

–    بعد از جدا شدن از کاوشکده چه اتفاقاتی برای انجمن افتاد؟ انجمنی که سه سال صاحب جا و مکان و دفتر بود چگونه توانست به فعالیتش ادامه دهد؟
تا سال ۸۷ انجمن فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشت و در این مدت جای ثابتی نداشتیم و تقریباً هر شش ماه مجبور بودیم تغییر مکان بدهیم و در این سال‌ها باوجوداینکه نتوانستیم فعالیت زیرساختی چندانی انجام دهیم اما گام‌های مثبتی برداشته شد و برنامه‌های خوبی در کارنامه‌ی کاری انجمن ثبت‌شده است. سال ۸۷ طی رایزنی‌هایی که با فرمانداری داشتیم قرار شد در ساختمان شماره ۲ فرمانداری یک فضای ۹ متری را به‌عنوان دفتر در اختیار انجمن بگذارند. سه سال در فرمانداری بودیم. این مدت انجمن پیشرفت بسیاری کرد. فعالیت‌های گذشته را توسعه داد و برنامه‌های جدید بسیاری را تعریف کرد. اعضا با دلگرمی بیشتری حضور داشتند چون نگرانی و دغدغه مکان را نداشتیم. بعد از سه سال انجمن رشد کافی کرده بود و فضای آنجا اجازه نمی‌داد که یک سری برنامه‌ها را دنبال کنیم و زمان آن رسیده بود که از پیکره‌ی سازمان‌های دولتی جدا شویم و روی پای خودمان بایستیم. تصمیم خیلی سختی بود چون هیچ پشتوانه‌ی مالی نداشتیم. بعد از تلاش‌های بسیار مکانی را در خیابان امام (ره) جنب اداره تبلیغات اسلامی اجاره کردیم. تأمین بحث مالی خیلی مشکل بود اما به امید این‌که انجمن بتواند بهتر و راحت‌تر به اعضا خدمت‌رسانی کند این سختی‌ها را به جان خریدیم والان از تصمیمی که آن روز گرفتیم بسیار راضی هستیم. چون انجمن دیگر نمی‌توانست در سازمان‌های دولتی به کار خود ادامه دهد و نیاز داشت که مستقل شود و به هویت جدیدی برسد. سه سال طول کشید که مشکلات مالی مکان استیجاری حل شود و بخشی از تبعات آن مانند وام‌هایی که باید بازپرداخت شود هنوز ادامه دارد. بعد از حدود ۴ سال به دلیل مشکلات ساختمانی به خیابان ملامحسن (فضای فعلی) نقل‌مکان کردیم و از مکان جدید هم خدا را شکر راضی هستیم.

–    الان انجمن وارد چهاردهمین سال فعالیتش شده است و در این مدت شما به‌تنهایی این مجموعه را با تمام مشکلاتش اداره کردید و موفق بودید. آن زمان که ایده‌ی تأسیس انجمن را داشتید چه افق‌هایی برای مجموعه متصور بودید یا به عبارتی هدف شما از تأسیس یک انجمن نجوم در کاشان چه بوده است؟
شاید به‌ظاهر یک نفر در مدیریت انجمن دیده می‌شده اما تعداد زیادی از دوستان ما را همراهی کرده‌اند و من تنها یک سری از کارهای اداری و اجرایی را دنبال می‌کردم. درواقع حق مطلب را باید گفت که اگر سپهر کاشان رشد و پیشرفتی داشته مدیون تلاش یک گروه است. دلیل اصلی علاقه ما برای تأسیس انجمن نجوم این بود که زمانی که ما وارد بحث نجوم شدیم، سؤالات زیادی داشتیم و هر چه پیگیری کردیم چه در مجموعه‌ی آموزش‌وپرورش و چه در دانشگاه، مرکز علمی وجود نداشت که بتواند این نیاز ما را تأمین کند و درواقع دلیل اصلی که ما وارد این راه شدیم کمبود فضای علمی در شهر بود و اینکه احساس کردیم علاقه به آسمان شب در طبیعت و ذات همه وجود دارد و از طرفی شگفتی‌های آسمان آن‌قدر زیاد است و انسان آن‌قدر با دیدن این
شگفتی‌ها به خدا نزدیک می‌شود که ما ترغیب شدیم وارد این بحث شویم و بتوانیم ادامه بدهیم. در شهر کاشان علی‌رغم پیشینه‌ی علمی بسیار قوی، درزمینهٔ های علمی چندان خوب کار نشده است و در حال حاضر غیر از انجمن نجوم سپهر مرکز دیگری که بتواند در قالب سازمان مردم‌نهاد به ارائه‌ی خدمات علمی بپردازد، وجود ندارد و آموزش‌های علمی محدود به مدارس و دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های خصوصی است و نهادی که به‌صورت عمومی در بحث‌های ترویج یک علم خاص مانند نجوم و هوافضا فعالیت کند در کاشان وجود ندارد و ما باوجود مشکلات بسیار انجمن را حفظ کردیم چون معتقد هستیم پتانسیل‌های زیادی در انجمن وجود دارد که می‌تواند در منطقه تأثیرگذار باشد.

–    بله صد درصد تأثیرگذار خواهد بود و ان‌شاءالله کاشان را به مقامی که شایسته‌ی آن است برسانیم. در ادامه لطفاً ما رو با سرفصل خدماتی که در انجمن ارائه می‌شود آشنا کنید.
خدمات اصلی انجمن در بحث آموزشی است. برگزاری کلاس‌های آموزشی برای همه بدون محدودیت سنی و تحصیلی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، برگزاری برنامه‌های رصدی، رصدها در کمپ‌های مختلف که آسمان آن‌ها از قبل شناسایی‌شده برگزار می‌شود و به دو صورت تخصصی ویژه اعضا و علمی – تفریحی ویژه عموم قابل‌اجرا است. پژوهش و تحقیق از دیگر بخش‌های آموزشی انجمن است که با موضوعات گوناگون دنبال می‌شود. نجوم کودکان از دیگر شاخه‌های آموزشی است که مختص سنین پیش‌دبستان و دبستان است. برگزاری جشنواره‌های نجوم و سمینارها و همایش‌های علمی با حضور اساتید برجسته کشور، کانون نجوم مدارس و اجرای مسابقات علمی در سطح مدارس. ستاد استهلال انجمن نجوم سپهر مدت ۶ سال است که به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز نموده و بحث رؤیت هلال را همگام با دیگر ستادها در کشور به‌صورت علمی دنبال می‌کند. دبیری کمیته پیشگیری از آلودگی‌های نوری منطقه کاشان نیز از سال گذشته طی مصوبه‌ی فرمانداری بر عهده‌ی انجمن گذاشته‌شده که برنامه‌های آن در حال اجرا است.
–    خدا قوت می‌گوییم به تمام شما و تمام دوستان همراهتان در سپهر کاشان، فکر می‌کنید انجمن نجوم سپهر به‌اندازه این ۱۴ سال فعالیت در کاشان شناخته‌شده است؟
متأسفانه باید بگویم خیر، در مقایسه با مدت فعالیت انجمن نجوم سپهر در کاشان غریب واقع‌شده و آن‌طور که باید شناخته‌شده نیست. دلیل اصلی این مهم کمبود بودجه جهت تبلیغات است و انجمن همیشه سعی کرده هزینه‌های اصلی خود را تأمین کند و نتوانسته در بحث تبلیغات مخصوصاً تبلیغات محیطی آن‌طور که باید ظاهر شود و بیشترین معرفی انجمن توسط اعضا صورت می‌گرفته که در مدارس یا دانشگاه یا محل کار خود انجمن را به دیگران معرفی می‌کردند. انجمن تا حدی شناخته‌شده اما این‌طور نیست که هر جا اسمی از انجمن نجوم سپهر برده شود همه بشناسند و آشنایی داشته باشند. ان‌شاءالله امسال یکی از محورهای اصلی برنامه‌های انجمن همین خواهد بود، یعنی تبلیغ وسیع برای شناساندن انجمن تا به‌واسطه انجمن، علم نجوم شناخته شود چون علم نجوم هم در کاشان جزء علوم ناشناخته است. هدف ما این است که مردم گاهی به آسمان نگاه کنند. زندگی ماشینی آن‌قدر ما را درگیر کرده که فراموش کرده‌ایم آسمانی هم بالای سر ما وجود دارد و آن آرامشی که همه‌ی ما به دنبالش هستیم با یک نگاه به آسمان و تفکر در این‌همه عظمت و زیبایی و زنده کردن یاد خدا به ما برمی‌گردد.

–    انجمن نجوم سپهر یک سازمان مردم‌نهاد است و شما هم ۶ سال نماینده سمن‌های کاشان بوده‌اید، مشکل یک سازمان مردم‌نهاد در کاشان چیست؟
از آخرین آمار مطلع نیستم اما بین ۳۰ تا ۴۰ سازمان مردم‌نهاد در کاشان داریم اما اکثر این سازمان‌ها مؤسسات خیریه هستند و تا جایی که می‌دانم دراین‌بین ۳ یا ۴ مجموعه علمی وجود دارد. چون عملکرد مجموعه‌های علمی به گونه است که همیشه هزینه‌های آن‌ها بیشتر از درآمدشان است و کار کردن در چنین شرایطی بسیار دشوار است. ساختار سمن به گونه است که منفعتی عاید مؤسسین یا هیئت‌مدیره نمی‌شود و به‌طور عام‌المنفعه کار می‌کنند و سمن‌ها با این هدف ایجاد می‌شوند که باری را از روی دوش دولت بردارند؛ بنابراین مسائل مالی، مشکل اصلی سمن‌ها است و البته این مسائل قابل‌حل است درصورتی‌که دستگاه‌های دولتی، سمن‌ها را به رسمیت بشناسند که چنین چیزی وجود ندارد و معمولاً بخشنامه یا دستورالعملی تعریف می‌شوند که از همکاری با سمن‌ها خواسته یا ناخواسته خودداری می‌شود. اگر دستگاه‌های دولتی تخصص سمن‌ها را به رسمیت بشناسند و یک سری پروژه‌های اجرایی را به آن‌ها واگذار کنند بحث تأمین مالی سمن‌ها هم حل خواهد شد. ما خیرین زیادی در کاشان داریم که خوشبختانه در حوزه‌های گوناگون خدمت‌رسانی می‌کنند اما بحث‌های علمی هم جدا از این مسائل نیست همان‌گونه که ما خیرین مدرسه‌ساز و خیرین سلامت داریم در حوزه‌ی ترویج و آموزش علمی هم به حمایت مالی خیرین نیاز است و ان‌شاءالله خیرین به این دیدگاه ایمان بیاورند که یک مجموعه‌ی علمی هم به‌اندازه یک مدرسه ارزش دارد و نام و یاد آن‌ها را جاودانه خواهد کرد.

–    صحبت از پروژه‌های علمی شد، چند سالی است که نام پروژه‌ی پارک نجوم و فضای ایران را در انجمن می‌شنویم. این پروژه از کی کلید خورد؟
پارک نجوم جزء برنامه‌های توسعه‌ای انجمن است که آینده انجمن را ازنظر علمی و اقتصادی تضمین خواهد کرد. سال ۸۵ تصمیم گرفتیم یک مقیاسی از منظومه شمسی را با ابعاد کوچک برای مباحث آموزشی بسازیم و بعد از فکر کردن روی آن به ایده‌ی پارک نجوم و فضای ایران طی چند سال رسیدیم که این نتیجه‌ی مشاوره با اساتید نجوم و هوافضا بود که ما را در این مهم یاری کردند و توانستیم مجموعه‌ای به‌نوبه خود بی‌نظیر را طراحی کنیم که برای کاشان افتخارآفرین است زیرا تابه‌حال چنین مجموعه‌ای در کشور وجود نداشته که محور آموزش و پژوهش و تفریح و سرگرمی را با موضوع نجوم و هوافضا کنار هم داشته باشد. این طرح توسط مراکز معتبر علمی تأییدشده است که خود گواه بکر بودن، علمی بودن و کاربردی بودن این پروژه است. در حال حاضر فقط بحث زمین این مجموعه حل‌شده است که طی رایزنی‌های انجام‌شده، مساحت ۵ هکتار در شهرک حسین‌آباد به این مجموعه اختصاص داده‌شده اما هنوز در بحث‌های اعتباری و بودجه‌ای کاری انجام نگرفته است. چون اعتبار بالایی جهت اجرای این طرح موردنیاز است و به‌تازگی با فرمانداری رایزنی‌هایی انجام‌گرفته و قصد داریم در آینده‌ی نزدیک اگر بتوانیم این مورد را با شهرداری کاشان و شهردار محترم کاشان مطرح کنیم. موقعیت کاشان ازنظر پیشینه تاریخ نجوم، احداث طرح رصدخانه‌ی ملی، قرار گرفتن کاشان بین دو شهر اصفهان و تهران که ازنظر نجوم و هوافضا در کشور مطرح هستند و موقعیت گردشگری کاشان، می‌تواند لزوم تأسیس چنین مجموعه‌ی عظیم را تأیید کند. ان‌شاءالله سازمان‌های دولتی و خصوصی دست انجمن را بگیرند و بتوانیم شاهد به ثمر رسیدن این طرح باشم و اثرات مثبت آن را چه ازلحاظ علمی و چه ازلحاظ اقتصادی در منطقه کاشان مشاهده کنیم.

–    چه شد که انجمن نجوم سپهر به‌عنوان شعبه انجمن هوافضای ایران انتخاب شد؟
فلسفه شعبه شدن ما به‌واسطه‌ی طرح پارک نجوم و فضای ایران بود. از دو سال پیش طی اقداماتی که انجام دادیم تا انجمن هوافضای ایران از این طرح حمایت کنند. انجمن هوافضای ایران با توجه به شناختی که از فعالیت‌های انجمن داشتند و با توجه به پتانسیل علمی این مرکز، متقاعد شدند که مجموعه سپهر کاشان قابلیت وارد شدن در حوزه‌ی هوافضا را هم دارد و از طرف هیئت‌مدیره انجمن هوافضا پیشنهاد ما مبنی بر شعبه شدن پذیرفته شد که به‌عنوان اولین شعبه این انجمن در کشور معرفی شویم و برای ما جای بسی افتخار و خوشحالی دارد که بین سه گزینه‌ی رسمی که از قبل برای شعبه انجمن هوافضا درخواست داده بودند مانند اصفهان و شیراز، کاشان برای این امر انتخاب شد و به‌طور رسمی کار شعبه را شروع کردیم و انجمن هوافضا هم پا به‌پای انجمن نجوم مشغول دنبال کردن برنامه‌های خود است.

–    خانم سعیدی پور با تشکر از شما و وقتی‌که گذاشتید اگر در پایان صحبتی برای مخاطبان کاشان نیوز دارید بفرمایید
من هم از شما ممنونم که برای انجمن وقت گذاشتید. در پایان این نکته را متذکر می‌شوم که آسمان و زیبایی آن نعمتی است که به همه عرضه‌شده و ما می‌توانیم از زیبایی آن بهره ببریم. آسمانی که نماد قدرت خداست و خداوند در قرآن به آن قسم یادکرده کجای زندگی ما قرا دارد؟
آسمانی که زیبایی آن را با خودخواهی‌های خودمان و بااین‌همه آلودگی نوری از دیدگانمان صلب
نموده‌ایم. تفکر و تدبر در این نعمت می‌تواند برای یک‌عمر زندگی ما کفایت کند. اسمان را فراموش نکنیم و گاهی هم نگاهی به آسمان بیندازیم.

*-خبرنگار و عضو تحریریه کاشان نیوز و از اعضای پیش‌کسوت انجمن نجوم سپهر کاشان