فرهنگ و هنر , یادداشت

کاشان نیوز-جابر تواضعی: بحث تجاوز به حريم سيلك و محدود كردن اين منطقه باستاني طي ماه‌هاي اخير و اظهارات مسعود علويان صدر، ‏معاون حفظ و احياي سازمان ميراث فرهنگي درباره آن از يك سو و به سرقت رفتن دوربين‌هاي اين منطقه كه به نوعي كار حفاظت از آن را به عهده دارد،‌ در هفته گذشته موجب نگراني‌ دوستداران ميراث فرهنگي شد.
علويان‌صدر چندي پيش درباره سيلك كه با بيش از 7000 سال قدمت، يكي از كهن‌ترين تمدن‌هاي بشري به حساب مي‌آيد، گفته بود: «اعتقاد نداريم كه حتما در حريم يك محوطه ‏يا بناي تاريخي مانند سيلك كاشان نبايد هيچ ساخت‌وسازي انجام شود، ‏بلكه براساس ضابطه و با حفظ حرمت‌ها مي‌توان ساخت‌وساز كرد.» ‏
اما يك استاد تاريخ اسلام دانشگاه اصفهان عقيده دارد كه سيلك جزو انفال است و همه بايد در حفظ آن بکوشند.
دكتر سيداصغر محمودآبادي در حاشيه آخرين بازديد گروهي از دانشجويانش از اين اثر باستاني و تاريخي به خبرنگار ما گفت: «قبلا مسوولان مي‌گفتند از تجاوز به حريم سيلك جلوگيري مي‌كنند؛ ولي من ساختمان‌هاي زيادي را ديده‌ام كه بتازگي در چند سال گذشته ساخته شده‌اند و ديگر چيزي از تپه باقي نمانده است. در حالي كه حفظ انفال فرمان خداوند و وظيفه دولت اسلامي است.»
وي افزود: «از دو سال پيش كه براي آخرين‌بار به اينجا آمده‌ام، اين منطقه دچار تغييرات فاحش و مشهودي شده است. امروز وقتي سيلك و چيزي را كه از آن باقي مانده ديدم، بسيار تعجب‌ كردم و متأثر شدم. خيلي از ساختمان‌هاي فعلي دو سال پيش نبود و اگر اين‌طور پيش برود، احتمالا بزودي خود تپه را هم مي‌گيرند.»
دانشيار گروه تاريخ دانشگاه اصفهان افزود: «سيلك و بقيه آثار فرهنگي و ملي متعلق به تك‌تك افراد ملت است و جزو انفال محسوب مي‌شود، بنابراين كسي حق ندارد به آن وارد شود يا در مورد آنها تعيين تكليف كند.»
حفظ ميراث، وظيفه همه ماست
دكتر صادق ملك‌شهميرزادي كه از سال ۱۳۸۰ تا ‏‏۱۳۸۵ سرپرستي آخرين كاوش‌هاي سيلك را برعهده داشت، يكي از اولين كساني بود كه به خبر بازنگري و تجاوز به حريم محوطه‌ ‏سيلك واكنش نشان داد و آن را از بين بردن ميراث فرهنگي و خيانت به جاي حفاظت از اين محوطه ‏تاريخي دانست و با صراحت اعلام كرد كه كسي حق ندارد با سيلك ‏شوخي كند.
دكتر محمودآبادي با تائيد گفته‌هاي اين باستان‌شناس اضافه كرد: «بايد اين حريم براي مردم و مسوولان تفهيم شود؛ اين زمين‌ها مال گذشتگان ماست و الان هم به همه ملت ايران تعلق دارد. تولد، ‌نژاد و تمدن ايراني در اين مكان بوده و بايد چيزي را كه باقي مانده به عنوان يك سند براي آيندگان حفظ كرد. اين به عرق مذهبي يا حتي ملي ربطي ندارد؛ بلكه حفظ ميراث و آثار گذشتگان، وظيفه وجداني و انساني همه ماست.»
وي در پاسخ به اين پرسش كه چرا جامعه دانشگاهي و تشكل‌هاي صنفي فعال در زمينه ميراث فرهنگي به اين موضوع واكنشي نشان نمي‌دهند، راه‌حل اين ماجرا را وظيفه شهرداري و ميراث فرهنگي دانست و افزود: «اين موضوع منحصر به تاريخ يا باستان‌شناسي نيست. بايد به اين مسأله اين‌طور نگاه كنيم كه يك پديده ارزشمند در اين ‌مملكت كم‌كم بي‌ارزش جلوه داده مي‌شود و به سمت نابودي مي‌رود.»
و اما فراموش نكنيم كه شهرداري نيز يك طرف داستان محدود كردن حريم سيلك است و مي‌خواهد با دادن مجوز و پروانه مسكوني و تجاري، هم از فشار مالكان و متصرفان حريم سيلك خلاص شود و هم به پول برسد.
دكتر محمودآبادي دراين‌باره گفت: «شهرداري بايد مثل خياباني كه براي احداث آن‌ هزينه مي‌كند، زمين اطراف سيلك را از مالكان واقعي‌اش بخرد تا اين گنجينه جهاني كه در دنيا شناخته شده است و دنيا ما را با اين تمدن مي‌شناسد، محفوظ بماند.»
استاد دانشگاه اصفهان سرقت دوربين‌هاي تپه سيلك را نيز در همين راستا ارزيابي كرد و افزود: «اين كار زمين‌خواران و كساني است كه مي‌خواهند به‌صورت غيرمجاز در زمين‌هاي سيلك ساخت‌وساز كنند. بايد بررسي شود كه چه كسي مي‌خرد و مي‌فروشد و چه كسي از اين كار سود مي‌برد.
ميراث با توجه به پشتوانه دولتي‌اش بايد جلوي اين كار را بگيرد. اين زمين‌ها را از صاحبان آنها بخرد يا زمين‌هاي ديگري را به آنها بدهد و از پيشرفت آنها جلوگيري كند.»
منبع: جام جم آنلاین