کاشان نیوز – جابر تواضعی : استاد تاریخ اسلام دانش‌گاه اصفهان عقیده دارد که سیلک جزء انفال است و به همه افراد جامعه تعلق دارد. بنابراین باید از علما و مراجع خواست که در مورد آن فتوا بدهند.
دکتر سید اصغر محمودآبادی که بیش از ۳۰ سال است که با علاقه فراوان و با هدف بازدید دانش‌جویانش از آثار باستانی کاشان به سیلک رفت‌وآمد می‌کند، در حاشیه آخرین بازدید گروهی از دانش‌جویانش از این اثر باستانی و تاریخی به خبرنگار ما گفت: «قبلاً مسئولان می‌گفتند از تجاوز به حریم سیلک جلوگیری می‌کنند. ولی من ساختمان‌های زیادی را دیده‌ام که به تازگی در چند سال گذشته ساخته شده‌اند و دیگر چیزی از تپه باقی نمانده است. در حالی که حفظ انفال فرمان خداوند و وظیفه دولت اسلامی است.»
وی که تحصیلاتش را تا مقطع فوق لیسانس ایران‌شناسی و دکترای تاریخ اسلام به پایان رسانده، افزود: «از دو سال پیش که برای آخرین‌بار به این‌جا آمده‌ام، این منطقه دچار تغییرات فاحش و مشهودی شده است. امروز وقتی سیلک و چیزی را که از آن باقی مانده دیدم، بسیار تعجب‌ کردم و متأثر شدم. خیلی از ساختمان‌های فعلی دو سال پیش نبود و اگر این‌طور پیش برود، احتمالاً به زودی خود تپه را هم می‌گیرند.»
در کنار موج فزاینده ساخت‌وساز در حریم سیلک، یکی از آخرین اخبار نگران‌کننده در این زمینه، اظهارات مسعود علویان صدر ‏معاون حفظ واحیای سازمان میراث فرهنگی است که گفته: «اعتقاد نداریم که حتما در حریم یک محوطه ‏یا بنای تاریخی مانند سیلک کاشان نباید هیچ ساخت‌وسازی انجام شود، ‏بلکه براساس ضابطه و با حفظ حرمت‌ها می‌توان ساخت‌وساز کرد.» دانشیار گروه تاریخ دانش‌گاه اصفهان ضمن ابراز تأسف از طرح این دیدگاه، گفت: «سیلک و بقیه آثار فرهنگی و ملی متعلق به تک‌تک افراد ملت است و جزء انفال محسوب می‌شود. بنابراین کسی حق ندارد به آن وارد آن‌ها شود یا در مورد آن‌ها تعیین تکلیف کند.»

علما وارد میدان شوند

وی با ذکر خاطره‌ای از دوران دانش‌جویی‌اش ادامه داد: «اواخر سال ۵۷ وقتی در شیراز دانش‌جوی فوق لیسانس بودم، عده‌ای از منافقین با اسباب و ادوات ریختند که تخت جمشید را خراب کنند. ولی شهید بزرگوار شهید دستغیب به دستور امام خمینی (ره) به آن‌جا آمد و از تخریب جلوگیری کرد. الان هم علما و روحانیون باید به داد ذخایر فرهنگی ما برسند.»
محمودآبادی افزود: «برای این کار باید از مقام رهبری و علمای بزرگ و مراجع عالی‌قدر دیگر استمداد کرد. آن‌ها باید به این موضوع وارد شوند و در مورد آن فتوا بدهند. زیرا در حال حاضر ارزش فتاوی از قانون بالا‌تر است.»

حفظ میراث، وظیفه همه ما است

دکتر صادق ملک‌شهمیرزادی که از سال ۱۳۸۰ تا ‏‏۱۳۸۵ سرپرستی آخرین کاوش‌های سیلک را برعهده داشت، یکی از اولین کسانی بود که به خبر بازنگری و تجاوز به حریم محوطه‌ ‏سیلک واکنش نشان داد و آن را از بین بردن میراث فرهنگی و خیانت به جای حفاظت از این محوطه ‏تاریخی دانست و با صراحت اعلام کرد که کسی حق ندارد با سیلک ‏شوخی کند. دکتر محمودآبادی با تأیید گفته‌های این باستان‌شناس اضافه کرد: «باید این حریم شرعی، اعتقادی و ارزشی برای مردم و مسئولان تفهیم شود؛ این‌که این زمین‌ها مال گذشتگان ما است و الان هم به همه ملت ایران تعلق دارد. تولد ‌نژاد و تمدن ایرانی در این مکان بوده و باید چیزی را که باقی مانده به عنوان یک سند برای آیندگان حفظ کرد. این به عرق مذهبی یا حتی ملی ربطی ندارد. بلکه حفظ میراث و آثار گذشتگان، وظیفه وجدانی و انسانی همه ما است.»
این استاد دانش‌گاه اصفهان که تحصیلاتش را در مقطع دکترای تاریخ اسلام به پایان برده، در مورد وظیفه شرعی و قانونی مردم درباره محدود کردن حریم سیلک گفت: «مردم باید در هر صورت از بی‌قانونی پرهیز کنند و با پشتوانه علما از طریق مراجع قانونی این مشکل را حل کنند. همه ما وظیفه داریم از علما و روحانیون بخواهیم در این مورد واکنش نشان بدهند تا این اراده در آن‌ها نیز به وجود بیاید. بسیاری از آن‌ بزرگواران نسبت به چنین مسائلی آگاهی ندارند و باید با نوشتن نامه و دادن آگاهی، این موضوع را برایشان با روشن کنیم. زیرا این کار به حکم شرعی نیاز دارد. در کشور ما فتوا از قانون قوی‌تر است و با توجه به اینکه میراث جزء انفال به حساب می‌آید، می‌توان جلوی این کار را گرفت.»
وی در پاسخ به این سؤال که چرا جامعه دانش‌گاهی و تشکل‌های صنفی ‌N.G.Oهای فعال در زمینه میراث فرهنگی به این موضوع واکنشی نشان نمی‌دهند، راه‌حل این ماجرا را وظیفه شهرداری و میراث فرهنگی دانست و افزود: «این موضوع منحصر به تاریخ یا باستان‌شناسی نیست. باید به این مسأله این‌طور نگاه کنیم که یک پدیده ارزش‌مند در این ‌مملکت کم‌کم دارد بی‌ارزش جلوه داده می‌شود و به سمت نابودی می‌رود.»

شهرداری و میراث فرهنگی برای حفظ سیلک هزینه کنند

و اما فراموش نکنیم که شهرداری نیز یک طرف داستان محدود کردن حریم سیلک است و می‌خواهد با دادن مجوز و پروانه مسکونی و تجاری، هم از فشار مالکان و متصرفان حریم سیلک خلاص شود و هم به پول برسد. دکتر محمودآبادی در این‌باره اظهار داشت: «شهرداری باید مثل خیابانی که برای احداث آن‌ هزینه می‌کند، زمین اطراف سیلک را از مالکان واقعی‌اش بخرد تا این گنجینه جهانی که در دنیا شناخته شده است و دنیا ما را با این تمدن می‌شناسد، محفوظ بماند.»
استاد دانش‌گاه اصفهان سرقت دوربین‌های تپه سیلک را نیز در همین راستا ارزیابی کرد و افزود: «این کار زمین‌خواران و کسانی است که می‌خواهند به‌صورت غیرمجاز در زمین‌های سیلک ساخت‌وساز کنند. باید بررسی شود که چه کسی می‌خرد و می‌فروشد و چه کسی از این کار سود می‌برد. میراث با توجه به پشتوانه دولتی‌اش باید جلوی این کار را بگیرد. این زمین‌ها را از صاحبان آن‌ها بخرد یا زمین‌های دیگری را به آن‌ها بدهد و از پیشرفت آن‌ها جلوگیری کند.»

مدیران کشور باید آموزش ببینند

استاد تاریخ اسلام دانش‌گاه اصفهان دلیل اصلی بی‌توجهی به مسائل تاریخی و آثار باستانی را نادانی و ناآگاهی دانست و با اشاره به این‌که ایران در این زمینه دوره‌های سختی را پشت‌سر گذاشته، گفت: «ممکن است در حال حاضر در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی نیز کارهایی انجام شده که عاقلانه نبوده، اما این اتفاق عامدانه نیست و ناشی از عدم آگاهی‌های لازم است. ما باید به قشر مدیران کشور آموزش‌های فنی و فرهنگی و ملی بدهیم تا میراث گذشتگان برای آیندگان حفظ شود.»
دکتر سید اصغر محمودآبادی در پایان افزود: «اگر می‌دانستیم سیلک چه گنجینه‌ای است، به آن توجه و رسیدگی بیش‌تری می‌کردیم. بنابراین مطمئنم این کار ارادی نیست و هیچ ملتی علیه خودش چاقو نمی‌کشد. این به ناآگاهی و نادانی ما برمی‌گردد و این برای همکاران من و قشر دانش‌گاهی پسندیده نیست.»