کاشان نیوز- عباس شافعی: نوزدهم نوامبر هرسال برنامههای متنوعی از سوی کشورهای مختلف و با حمایت سازمانهای جهانی ازجمله سازمان ملل متحد، سازمان بهداشت جهانی و صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد برگزار میشود که بهانه آن نامگذاری این روز بنام «روز جهانی توالت» است. گزارش اخیر بانک جهانی و یونیسف که به مناسب روز جهانی توالت منتشر شد بیش از یکسوم جمعیت جهان را از دسترسی به سرویس بهداشتی محروم دانسته است و این احتمال وجود دارد که شرایط فوق از این هم وخیمتر شود.
اما آنچه بهانه اصلی تهیه این گزارش شد وضعیت بسیار نامناسب و نبود یا کمبود سرویسهای بهداشتی در سطح شهر کاشان است این موضوع وقتی اهمیت دوچندان پیدا میکند که توسعه گردشگری کاشان شتابی روزافزون گرفته و حضور گردشگران داخلی و خارجی و نیاز آنها برای رفع حاجت به یک مشکل اساسی تبدیلشده است.
ماجرا را ازاینجا آغاز میکنیم
برای همین ابتدا به سراغ مهندس سیفالله امینیان رفتم کسی که فعالیت درزمینهٔ میراث فرهنگی و گردشگری را از کاشان آغاز کرد و تا پست معاونت سازمان میراث فرهنگی کشور پیش رفت والان بازنشسته شده و گویا دارد خاطرات خود را نگارش میکند. امینیان در همان قدم اول دستهایش را بالا میگیرد و با تأکید بر اینکه توالت از ضروریات اساسی صنعت گردشگری است میگوید: «در این زمینه خیلی مشکلداریم و درواقع میشود گفت هیچ کاری نکردهایم…» درزمانی که اسفندیار رحیم مشاعی ریاست سازمان میراث فرهنگی صنایعدستی و گردشگری کشور را بر عهد داشت گویا روزی ایشان با ماشین بهقصد سفر به شمال کشور مسافر جاده پرپیچوخم شمال میشود در میانه راه قضای حاجت او را به سرویس بهداشتی یکی از کافههای کنار جاده میکشد اوضاع اسفناک آن سرویس بهداشتی باعث میشود مشاعی هنگامیکه به تهران میرسد جلسهای فوری با موضوع توالت تشکیل دهد و در آن جلسه دستورالعمل ساخت هزار توالت استاندارد در مسیرهای گردشگری کشور صادر میشود. و اما مهندس امینیان که در زمان ریاست مشاعی مدتی معاون وی بوده داستان را جور دیگری بیان میکند: «…جلسات شورای معاونین هر هفته برگزار میشد و پیش از رسمی شدن جلسه هرکدام از معاونین موضوعاتی خارج از دستور را بیان میکرد من موضوعی را نقل کردم از اعتراض یک پزشک اصفهانی که به همراه همسر و مادر همسرش که اهل ترکیه بودند و کنار سیوسهپل نیاز به دستشویی پیدا میکنند اتفاقاً آن زمان من مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان بودم و از سیوسهپل رد میشدم که دکتر که مرا میشناخت جلویم را گرفت و به نبود توالت در آن مکان اعتراض کرد و مادر خانمش گفت من مسلمانم اگر وقت نماز باشد میتوانم همینجا کنار خیابان نماز بخوانم اما توالت یک مشکل اساسی در کشور شماست…خلاصه در همان جلسه بحث سرویسهای بهداشتی مطرح و منجر به همان بخشنامه معروف توالت شد…» بههرحال آن بخشنامه صادر و به تمام ادارات کل میراث فرهنگی استانها ابلاغ شد.
بخشنامه بیسرانجام ساخت سرویسهای بهداشتی
برای پیگیری چندوچون این بخشنامه به سراغ مهندس حسینعلی وکیل که آن زمان مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان بود رفتم ایشان میگوید: «بله بخشنامهای صادر شد و قرار شد با قید فوریت مکانهایی برای احداث سرویس بهداشتی مشخص و به تهران اعلام شود تا اعتبار و نقشه اجرایی آن ارسال شود ما هم دقیق در خاطرم نیست فکر کنم حدود ۲۰۰ محل را در سطح استان مشخص کردیم و حتی به شهرداریها اعلام کردیم اگر زمین مناسب در اختیار بگذارند ما نقشه و اعتبار ساخت آن را میدهیم و…»
وکیل با ابراز تاسف از اینکه این طرح هم با رفتن مشاعی به فراموشی سپرده شد و به سرانجامی نرسید ادامه میدهد: «برای گردشگران سرویس بهداشتی یک نیاز اساسی و مهم است و اغلب از نبود آن گلایه میکنند و حتی در معرفی شهر به دیگران به این معضل اشاره میکنند و این برای شهری برخوردار از جهت جاذبههای گردشگری بسیار بد و تاسف بار است.»
شهرداری از سرعت تخریب عقب میماند
شهرداریها نقش اساسی و فعالی در موضوع گردشگری دارند شهردار کاشان در مواجه با این موضوع گفتنیهای بسیار دارد و با تأیید نیاز اساسی شهر به سرویسهای بهداشتی مجهز و مناسب میگوید: «ما تلاشهای زیادی را درزمینهٔ احداث سرویسهای بهداشتی جدید و بازسازی سرویسهای قدیمی انجام دادهایم و برخی از آنها را به توالتهای فرنگی نیز مجهز کردهایم ولی متأسفانه مواجهه شهروندان با این موضوع نگرانکننده است و صدمات و تخریبها به سرویسها بسیار زیاد است تا جایی که شهرداری از بازسازی آنها عقب میافتد.»
سید محمد ناظم رضوی با اظهار بیاطلاعی از موضوع روز جهانی توالت در دنیا با اشاره به اهمیت صنعت گردشگری برای اقتصاد و فرهنگ کاشان عقیده دارد باید فکری اساسی برای این موضوع مهم کرد و میگوید: «شهرداران منطقه فرهنگی کاشان باید نشست ویژهای را با موضوع تصمیمگیری در خصوص سرویسهای بهداشتی برگزار کنند و برنامهای مشخص و پایدار برای آن تدوین کنند.»
تاکنون به این موضوع مهم فکر نکردهایم
دکتر محسن جاوری رئیس اداره میراث فرهنگی صنایعدستی و گردشگری نیز در همان ابتدای گفتگو میگوید: «سرویس بهداشتی نهتنها مشکل اساسی بخش گردشگری کاشان بلکه مشکل کل شهرهای گردشگر پذیر کشور است.»
جاوری ادامه میدهد: «صادقانه بگویم اصلاً در مورد این موضوع هیچ برنامهای نداریم و اصلاً به این مشکل فکر نکرده بودم ولی ما معمولاً در فضاهایی که در اختیارداریم یا در کمپهای گردشگری در حد توان تلاش کردهایم توالتهای مناسبی تعبیه کنیم ولی این به معنای نداشتن مشکل نیست.»
رئیس میراث فرهنگی کاشان نیز با تأکید بر اهمیت فراوان سرویس بهداشتی مناسب تجارب کشورهای دیگر را بازگو میکند و تشویق بخش خصوصی برای ورود به این موضوع با توجه به درآمدزا بودن آن را مفید و راهکاری مناسب میداند. وی تأکید میکند این موضوعی است که تاکنون در سطح مدیریت شهرستان در مورد آن هیچ گفتگویی انجامنشده و با انتشار این گزارش فتح بابی میشود تا در جلسات کارشناسی بحث گردشگری و سفر به آن پرداخته شود
کلاهم را ۱۰۰متر بالا میاندازم
معاون سرمایهگذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور نیز بر اهمیت سرویس بهداشتی صحه میگذارد و بر کمبود اساسی آن تأکید دارد. سعید شیرکوند میگوید: «سازمان میراث فرهنگی موظف نیست سرویس بهداشتی بسازد مگر اینکه بودجه عمرانی دولت را به این امر اختصاص دهند.» وی با اشاره به لزوم خصوصی کردن سرویسهای بهداشتی ادامه میدهد: «نمیدانم چه کسی در مغز ما کرده است که حاضریم ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان برای خوردن یک غذا خرج کنیم اما برای رفع مسئلهمان هزار تومان نمیخواهیم خرج کنیم.»
معاون سرمایهگذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بزرگترین مشکل گردشگری ایران را سرویس بهداشتی عنوان میکند و میگوید: «اگر ۱۰ سال دیگر هم مشکل سرویس بهداشتی این مملکت حل شود، کلاهم را ۱۰۰ متر بالا میاندازم.»
همه قبول دارند حالا چه باید کرد؟
تا اینجای گزارش همه بر روی یک موضوع اتفاقنظر دارند و آن اینکه درست است سرویس بهداشتی در بحث گردشگری مهم است و ما هم بهشدت در شهر و حتی در کشور مشکل آبریزگاه داریم! اما چه باید کرد؟
پاسخ این پرسش را مهندس امینیان اینگونه بیان میکند که: «مشکل باید بهصورت فوری و با اختصاص اعتبارات و تسهیلاتی از سوی شهرداریها و سازمان میراث فرهنگی و از طریق فعال کردن بخش خصوصی حل شود.»
مهندس وکیل نیز عقیده دارد باید بخش خصوصی با نگاه اقتصادی وارد این موضوع شود و برای این کار باید میراث فرهنگی و شهرداری باهم هماهنگ باشند.
شهردار کاشان نیز اعلام آمادگی میکند تا در یک برنامه هماهنگ وارد این همکاری شود ولی تأکید دارد فرهنگسازی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
رئیس میراث فرهنگی صنایعدستی گردشگری نیز با توجه به نو بودن رویکردی اینچنینی به موضوع سرویسهای بهداشتی در کاشان امیدوار است با انتشار این گزارش بحث جدیدی باز شود و با اعتبارات خاص و مشارکت شهرداری و دیگر سازمانها در آینده و بهصورت فوری شاهد برطرف شدن مشکل سرویس بهداشتی در مبحث گردشگری باشیم.
تا کسی نفهمیده دستبهکار شویم!
بههرحال با این گزارش و در حد توان و فضای محدود یک موضوع بهظاهر ساده ولی بسیار اساسی و بااهمیت که موردتوجه و حساسیت گردشگران بهویژه خارجیها است و اخیراً عکسهای خجالتآوری از سرویسهای بهداشتی ایران در سایتهای معتبر گردشگری ازجمله «TripAdvisor» منتشرشده است، مطرح شد حالا باید منتظر ماند و شاهد اقدامات فوری و اساسی مسئولان بود. همچنین در تیتر گزارش از واژه ایرانی «آبریزگاه» بهره بردیم تا موضوع خیلی باز نشود و کسی نفهمد که کاشان مشکل توالت دارد به این امید که بهزودی و تا کسی خبردار نشده مشکل حل شود.
دیدگاه شما