کاشان نیوز*: در خصوص پروژه فاضلاب کاشان کار به کجا رسیده؟
مهندس اسدی: در حدود ۹۴-۹۵ درصد اعتبارات و فاینانس تخصیصیافته از بانک توسعه اسلامی جذب شده و ۵-۶ درصد هم بابت گارانتی و ضمانتنامهها و … باقیمانده. چهل کیلومتر هم کار انجامشده که در پایان این ماه تمام میشود. تصفیهخانه هم بهزودی در مدول دوم به بهرهبرداری میرسد.
تصفیهخانه کاشان در افق طرح در ۴ مدول یا قسمت تقسیمشده که مدول اول در ۶۵۰۰ مترمکعب در پایان سال ۹۱ به اتمام رسید. مدول دوم با ظرفیت ۲۰ هزار مترمکعب با مشارکت بانک ۹۸ درصد انجامشده که در چند روز آینده افتتاح میشود.
استقبال مردم از طرح فاضلاب چقدر بوده است؟
ما تلاش زیادی کردیم که این اتفاق بیافتد ولی کاشان با بقیه شهرها تفاوتی دارد، شما میدانید که کاشان تمام خانهها داری زیرزمین مسکونی است و به همین دلیل من فکر میکنم که استقبال کم است و مردم احساس میکنند که بهزحمت بیشتری میافتند.
اما ما شرایط را به نحوی جلو میبریم که امتیازاتی قائل بشویم، هزینه این کار بهطور متوسط حدود یک و نیم میلیون است ما با بانک صحبت کردیم که وام قرضالحسنه دو میلیون تومانی با ۴ درصد کارمزد دریافت میکنند که تعداد زیادی گرفتهاند.
اما با توجه به ظرفیتی که ما ایجاد کردیم متصل نشدهاند و شرایط برای این سرمایهگذاری مطلوب نیست.
بسیاری از زیرزمینها هم پایینتر از سطح لولههای فاضلاب است و این هم مشکلی است که تعدادی از خانهها امکان وصل شدن فاضلاب کل ساختمان به شبکه را ندارند.
درمجموع کارهایی که انجامشده ۸۶ درصد از مشترکین منازلشان قابلیت اتصال دارد و ۱۴ درصد قابلیت اتصال ندارد بهواسطه عمق بیشازاندازه اما آنها هم برای طبقات همکف و بالاتر امان وصل شدن به شبکه را دارند و تمهیداتی اندیشیده شده بتوانند از زیر سقف طبقه همکف بتوانند لولهکشی کرده و متصل شوند.
در افق دید شما آب استحصالی از فاضلاب برای چه مصارفی اختصاص داده خواهد شد؟
پروژه فاضلاب کاشان ازا این جهت اهمیت دارد که فاضلاب تولیدشده در کاشان آرامآرام منابع آب زیرزمینی ما را آلوده میکرد. تعدادی از چاههای ما نیتراته شده بود و تنها راه نیتراته شدن فاضلاب است. در فاضلاب فقط نیترات وجود دارد که وارد آب شرب ما میشد.
۸۰ تا ۸۵ درصد منابع تأمین آب کاشان منابع آب زیرزمینی است، اگر این پروژه انجام نمیشد ما منابع اصلی آب را از دست میدادیم. پس اهمیت این پروژه در درجه اول حفظ منابع آبی موجود است. دوم اینکه وقتی فاضلاب جمعآوری و تصفیه میشود دوباره خاصیت بازگشت به چرخه را دارد. ما الآن تعریف کردیم که بخشی از این آب به شهرداری واگذار گردد و در عوض آب شرب چاههای شهرداری را بگیریم، آب بگیریم و بجای آن پساب تصفیهشده بدهیم.
بخشی از آن پیشبینیشده که در صنعت مصرف شود. یکی از جاهایی که از این آب میتوانند استفاده کنند خنکسازی دستگاههای صنعتی است.
در کشاورزی قابلیت استفاده دارد اما برای گیاهان و درختان غیر مثمر و درختانی که میوه ندارند و این چیزی است که تأکید محیطزیست است.
درواقع سه منبع بالقوه وجود دارد که از این پساب استفاده میکنند.
در حال حاضر دریافت فاضلاب در تصفیهخانه چه مقدار است؟
حدود ۷۰ لیتر در ثانیه که بالغبر ۵۶۰۰ تا ۵۷۰۰ مترمکعب میشود.
آیا قابلتوجه است این مقدار؟
با توجه به سرمایهگذاری که انجامشده خیر.
در ابتدای احداث شبکه فاضلاب شما صحبت از عدم روندگی فاضلاب به دلیل کم بودن تعداد مشترکین میگفتید. الآن این مشکل برطرف شده؟
بخشی از آن بله اما جاهایی که ضریب اتصال کم هست این مشکل هست و مشکل بو هم در منحولهای خیابان برطرف شده.
در مدول دوم تصفیهخانه احداثی بسیار پیشرفته مستقرشده که حتی تجهیزاتی نصبشده که از گازهای حاصلشده از فاضلاب برق تولید شود، تولید ۶۰۰ کیلووات برق برای این قسمت پیشبینیشده است.
ما از شما میخواهیم که تدبیری داشته باشید تا به ما کمک کنید. ما با ۳۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری انجام دادهایم و باید مردم متصل شوند به شبکه فاضلاب تا منافع آن را شهر ببرد و سرمایهگذاری بیهوده نباشد.
جناب اسدی با توجه به بارندگی که داشتیم آیا خطر جیره بنده آب مرتفع شده؟
ما همه تلاش خود را میکنیم که این اتفاق نیافتد.
آیا این بارندگی که شد جبران کمبود آب شد؟
خیر، بارندگی در حدود ۳۰ میلیمتر بود درحالیکه ۶ ماه از سال آبی را ازدستدادهایم، ماههایی که قاعدتاً باید پرباران باشند؛ اما شهرهایی که مانند کاشان بارندگی هم اگر بشود تأثیرات آن در سفرههای آب زیرزمینی بلندمدت است. خیلی باید بارندگی بشود که کمبود آب را جبران کند.
همانطور که تأثیرات آنهم فوری نیست، این در شهرهایی که چاههایی که آهکی هست و اصطلاحاً هوابین هست زود تأثیر میگذارد. مثل قمصر، نگاه چاههای قمصر به آسمان است و همان سال بارندگی خود را نشان میدهد.
تلاش ما واقعاً این است که آب در کاشان جیرهبندی نشود ولی اگر مجبور به جیرهبندی هم بشویم، طرح داریم برای آنکه روزی به این نقطه رسیدیم که واقعاً اتفاق بیافتد بدون برنامه نیستیم، ما در کمیته بحران، شورای هماهنگی استان طرح جیرهبندی آب تهیه کردیم که اگر زمانی اتفاق افتاد اینجور نباشد که یک منطقه کمتر و یک منطقه بیشتر قطعی آب داشته باشد. عدالت در جیره بنده هم دیدهشده.
چند درصد احتمال میدهید که آب در کاشان جیرهبندی شود؟
عرض کردم که ما تمام تلاش خود را میکنیم که نشود ولی اگر شد آماده هستیم.
کاشان مقدار آبی هم از زایندهرود دریافت میکند، چقدر از مقداری که قرار بود بیاید محقق شده؟
۴۰ لیتر در ثانیه الآن آب دریافت میکنیم از زایندهرود که قبلاً ۲۵۰ لیتر بود الآن به این مقدار رسیده.
ما داریم تلاش میکنیم که طرح کامل شود. چون الآن از یک ایستگاه پمپاژ موقت داریم آب میگیریم هنوز آبگیر و تأسیسات زیرزمینی کامل نیست و فکر میکنم ۳۰-۴۰ میلیون میلیارد تومان دیگر پول نیاز دارد که بخشی از آن تأمینشده و قول دادهاند که تا تابستان سال آینده تأمین شود که اگر آب باشد بیشتر خواهند داد و اگر نباشد موکول به سال بعد میشود.
کمتر هم ممکن است بشود؟
برنامه صرفهجویی در استانها نهتنها برای ما بلکه برای همه هست، در حال حاضر وزارت نیرو تکلیف کرده که همه کاربرها بدون استثنا ۱۰ درصد کاهش مصرف باید داشته باشند. ده درصد هم باید صرفهجویی کنیم.
استان اصفهان تحتفشار این برنامه است و هرچقدر که دریافت میکند از زایندهرود باید ۱۰ درصد آن را صرفهجویی کند.
غیر اینکه آبی از زایندهرود بگیریم یا منتظر باران باشیم آیا برنامه دیگری مانند کاهش مصرف آب کشاورزی یا استفاده از آب باران که در کشورهای دیگر اجراشده دارید؟ و اصلاً در این مورد میتوانید ورود کنید یا خیر؟
ما عمدتاً در حوزه کشاورزی نمیتوانیم ورود کنیم اما بارها گفتیم که اگر دوستان صرفهجویی تکلیفی را انجام دهند با توجه به اینکه حداقل بالای ۸۰ درصد مصرف آب کاشان در مصارف کشاورزی استفاده میشود و فشاری که الآن در بخش شرب برای صرفهجویی ۱۰ درصدی وارد میشود اگر در بخش کشاورزی هم باشد تفاوت ده درصد شرب و کشاورزی به این معنا است که اگر اتفاق بیافتد بهاندازه ۳۰ سال آینده آب شرب را ذخیره کردهایم؛ اما ده درصد صرفهجویی در آب شرب حداکثر ۶ ماه آب ذخیره میشود. تأثیرات آن مهم است چراکه صرفهجویی ۱۰ درصدی در ۸۰ درصد مصرف کجا و ۱۰ درصد صرفهجویی در ۶ درصد مصرف آب شرب کجا؟!
در این زمینه چه کسانی و چه اقداماتی میشود انجام داد؟
یک کمیتهای اخیراً به ابتکار خود فرماندار آقای دکتر مومنیان تشکیل شد که ریاست دانشگاه، شرکت آب و فاضلاب، جهاد کشاورزی، محیطزیست و تعدادی دیگر از این دستگاهها عضو هستند و سیاستگذاری کلی انجام میشود و در حال ورود به بخش کشاورزی هست. گاهاً کشاورز میخواهد صرفهجویی کند اما طرح ندارد! این کمیته موظف میشود که طرح به کشاورز ارائه کند و…
پس اقداماتی در این زمینه انجامشده؟
بله تاکنون دو جلسه هم انجامشده است.
غیرازاین موضوعات در بعضی از کشورها با ذخیرهسازی آب باران حداقل برای آبیاری از فضای سبز اقداماتی کردهاند شما در این قسمت طرحی ندارید؟
ما در این بخش حضوری نداریم، چون آب باران وقتی از پشتبامها جریان پیدا میکند در معابر جاری میشود و شهرداری باید طرح داشته باشند چون معابر در حوزه عملکرد شهرداری است. میشود کاری کرد چون حجم باران قابلتوجه است بهعنوانمثال اگر شهرداری بجای این چاههای که در سطح شهر در عمق زیاد حفر میکند، بهعنوانمثال میگویم، در نقاط مختلف مخازنی را تعبیه کند که در آن آب را ذخیره کند و بجای آنکه با هزینه زیادتر از عمق ۲۰۰-۳۰۰ متری آب را بیرون بکشد از این مخازن برداشت کند که پمپ ضعیفتری هم لازم دارد و هزینه کمتری هم میبرد.
البته شهرداری با طرحهای تشویقی در ساختوساز ساختمانها میتواند مخازنی را در نظر بگیرد که آب باران را ذخیرهسازی نماید اما الآن فشار صرفهجویی بر روی شهروندان است اما طرحی برای فرهنگسازی و تشویق به روشهایی اینگونه در دستور کار نیست. از طرفی هم دیده میشود که برای شستشوی پیادهروها و اتومبیل هم بعضیها از این آب ارزشمند استفاده میکنند.
امور آب با هماهنگی مقامات قضایی اقداماتی برای ممانعت از حفر غیرقانونی چاه یا پر کردن آنها انجام داده است، شما چرا در این خصوص سامانهای راهاندازی نمیکنید تا گزارشهای مردمی در مورد اتلاف آب را به مقامات قضایی گزارش کرده و کسانی که چنین کارهایی را مرتکب میشوند را تعقیب کنند. این هم هدر دادن سرمایه ملی است.
در حوزه ما نیست اصلاً این نوع عملکرد. این هم ارتباط با شهرداری دارد و با ارتباط با مدعیالعموم قادر به انجام این کار هست. من خودم هم مانند دیگر دستگاهها اگر بخواهم یک چاه حفر کنم باید از امور آب اجازه بگیرم.
ممکن است قابلیت انجام داشته باشد اما بسیار سخت است، الآن برخوردی دارد انجام میشود تحت عنوان «برخورد با مشترکین پرمصرف» که اگر مشترکی بیشازحد مجاز استفاده کرد میشود برخورد کرد. این امان پذیر هست چون کنتوری وجود دارد که امکان سنجش مصرف معمولی و یک مشترک پرمصرف وجود دارد؛ اما اتفاقی که گاهاً اتفاق میافتد بعضی از اشخاص علیرغم اینکه این شستشو را انجام میدهد مغازهای است که مصرف متعارفی دارد.
من بارهای با این اشخاص صحبت کردهام و جواب میدهند که پولش را میدهم!
اما در کشورهای دیگر که این اتفاق نمیافتد این است که آب قیمت واقعی خودش را دارد. چرا کاری نکنیم که خودبهخود این اتفاق نیافتد؟ شما اگر ببینید که پول واقعی آب را دادهاید دیگر جرئت نمیکنید شیلنگ آب را دست بگیرید.
الآن ۱۰۰۰ لیتر آب آنهم آب تجاری که به نسبت خانگی گرانتر است هر متری ۷۰۰ تومان است یعنی هر لیتر ۷ ریال است آیا این تأثیرگذار است؟ اگر یک نفر ۱۰۰۰ لیتر هم هدر دهد ۷۰۰ تومان میدهد نگرانی بابت هزینه آن ندارد! اما این آب جان چند نفر را میتواند نجات دهد؟
من معتقدم نباید بلافاصله از مشکلات برای بالابردن قیمت استفاده کرد، صرف توجه به گران شدن آب هم عوارض خاص خود را دارد و یکی از آنها هم میتواند باعث از بین رفتن فضای سبز داخل منازل شود ولی با طرحهایی که صحبت شد ممکن است بشود منابع جدیدی به وجود آورد.
ما همیشه از شهروندان توقع داریم که صرفهجویی کنند، مسئولین ما چقدر به بحران آب باور دارند، مدیران شهر ما اصلاً بحران آب را قبول دارند.
من نتیجه کار فرهنگی را باید عرض بکنم، ما چند سالی است که به مدارس ورود کردیم و فکر میکنم ۱۶-۱۷ هزار نفر درگیر این موضوع شدهاند و هزینه هم کردیم، نتیجه آن را هم دیدیم.
نتیجه آنهم این است که طی ۲ سا گذشت علیرغم اینکه ۲ تا ۳ هزار انشعاب اضافه میکنیم ولی تولید آب اضافه نشده، نتیجه این شد که ۵ درصد کاهش مصرف داریم و این میتوانست اتفاق نیافتد و معنی آن این است که در بین خانوادهها و بخصوص دانش آموزان نهادینهشده و این برنامه را دنبال کرده و سالبهسال گستردهتر خواهیم کرد. چون عرض کردم که ۵ درصد کاهش مصرف قابلتوجه است که ۵ درصد ۸۰۰ لیتر چیزی بالغبر ۴۰ لیتر در ثانیه است، معدل ۴ چاه چون الآن دیگر چاهها بیش از ۱۰ لیتر آبدهی بیشتر ندارد، پس اثرات خودش را گذاشته.
در مورد مسئولین ما معیاری نداشتیم که بتوانیم بررسی کنیم که این در ذهن مسئولین ما نشسته یا نه من نمیتوانم اظهارنظر کنم.
شما بهتنهایی از پس فرهنگسازی درزمینهٔ کاهش مصرف و جلوگیری از هدر رفت آب نخواهید بود. این فرهنگسازی نیاز به اشتراک مساعی و همکاری نهادهای مختلف دارد. باید دید که نهادهای دیگر چقدر در این مقوله واردشدهاند؟
ببینید، مسئولین ورود پیداکردهاند، اینکه امروز شهرداری از ما مطالبه پساب میکند یعنی اینکه متوجه شده که بحران آب داریم، این یک نشانه است. شهرداری که ۷۰ درصد منابع آبی ما چاه در اختیار دارد و همینکه بیاید اعلام آمادگی کند که من حاضرم آب بدهم و پساب بگیرم، پسابی که از تصفیهخانه و از پاییندست باید پمپاژ کند و از آن استفاده کند این نشانه پذیرش بحران آب است.
سال گذشته فرماندار در جلسه شورای حفاظت از منابع گفت: «شهرداریها، سازمان عمومی و دولتی موظف هستند طی دو هفته آینده چاههای مجاز و منابع آبی مورداستفاده که امکان خارج کردن از مدار مصرف وجود دارد را به شورای حفاظت از منابع آب معرفی نموده تا بهصورت رسمی و با حضور خبرنگاران، اصحاب رسانه و مطبوعات نسبت به پلمپ آن اقدام کرده و بهعنوان جشن حفاظت از منابع آب مطرح نماییم». این برنامه چقدر اجرایی شد؟
نمیدانم، این در حوزه امور آب است.
چیزی هم در این خصوص نشنیدید؟
خیر!
ظاهراً اتفاق نیفتاده! و همین نشان میدهد که مسئولین ما بحران آب را باور نکردهاند و تا آنها باور نکنند راه بهجایی نخواهیم برد چون مقصر اصلی و عدم مدیریت آب مدیران ما هستند.
آیا راهکاری دارید که بتوان به مسئولین فهماند که ما بحران آب داریم؟ اصلاً از شما میپرسم؛ آیا واقعاً ما در کاشان بحران آب داریم؟
بله صد در صد بحران آب داریم، اصلاً شک نکنید.
شائبهای در کار است که میگویند بحران آب ساخته اداره آب و فاضلاب است و خیلی جدی نیست!
ببینید، آقای اردکانیان وزیر نیرو نکته جالبی را گفته، ایشان گفته اینکه ما بحران داریم را بگذارید کنار، ببینید چطور با بحرانی که دارید میتوانید سازگار شوید و با وضعیت منطبق شوید، پس با گفتن اینکه ما بحران داریم اتفاقی نمیافتد نه بارانی زیاد میشود و نه کم میشود، ما بپذیریم که چگونه با بحرانی که داریم خود را منطبق کنیم.
ما که غیر از آب چیزی برای فروش و درآمد نداریم، ما تأسیساتی ایجاد کردیم و هرچه مصرف بیشتر شود ازنظر درآمدی به نفع شرکت است اما چرا اصرار داریم که کممصرف کنید؟ این کممصرف شدن که به ضرر ماست.
شبکهای که با حضور ۳۰۰ نفر احداث شده اگر در مصرف هر شهروند در آن ۲ متر باشد همین تعداد لازم است و اگر یک لیتر هم مصرف کنند همین ۳۰۰ نفر را لازم دارد. پس هزینههای من برجای خودش هست.
درواقع شما با دامن زدن به این بحران نفعی نمیبرید؟
ابداً نفعی نداریم، زمانی که من آمدم اینجا ما چاه به عمق ۳۰ متر حفر میکردیم ۴۰-۵۰ لیتر آب داشت اما در جاده راوند ۲۵۰ متر چاه کندیم به آب نخورده!
بحران یعنی این، در همان منطقه ابوزیدآباد که در ۳۰ متری به آب میرسیدیم الآن باید ۹۵ متر بکنیم اما آب شور است. زمانی آب ما قابلیت شرب داشت اما سالبهسال دارد شورتر میشود. بحران یعنی این.
مشکلی در این زمینه هم مطرح است. آب زیرزمینی که EC بالایی دارد با آب زایندهرود مخلوط میکنیم آیا این کار معقول است. آیا نباید این آب را در شبکه جداگانهای برای شرب اختصاص داد و آب چاهها را به فضای سبز و شستشو؟
هدایت الکتریکی آب یا EC استانداردی دارد که میگوید شما تا ۲۰۰۰ واحد حداکثر میتوانید استفاده کنید اما وقتی به ۳۰۰۰ واحد رسید شما میتوانید درصدی آب شیرین با آن مخلوطکنید و EC آب را کاهش دادید بهداشتی است و مانعی برای مصرف آن وجود ندارد.
ازنظر اقتصادی چطور؟
صد در صد مقرونبهصرفه است این روش، چون این اتفاق در ده مخزن در دور شهر میافتد، شهر کاشان هزار کیلومتر شبکه دارد و شما اگر بخواهید این آب را جداگانه توزیع کنید برای آن باید هزار کیلومتر شبکه جداگانه احداث کنید.
اما ممکن است طرح شما ایستگاههای برداشت عمومی باشد که هر منطقهای دسترسی داشته باشند. این توجیهپذیرتر هست که مردم آب باکیفیت خوب داشته باشند.
ایستگاه برداشت آب را خود بخش خصوصی ورود پیداکرده و دستگاههای تصفیه آب را ایجاد کردهاند.
دستگاههای تصفیه آب که اتلاف دارد، با اتلاف آن چکار میکنید؟
به هر شکلی آب را شیرین کنید اتلاف دارد.
منظور من این است که جلو هدر رفت آبگرفته شود، این دستگاهها هم فاضلابی دارند که قسمت اعظم آب را هدر میدهند من شخصاً از فاضلاب این دستگاه در خانه برای آبیاری دو یا سه در میان همراه با آب شهری در باغچه استفاده میکنم.
ما الآن چون آب مخازن را به آب زایندهرود مخلوط میکنیم اتلافی ندارد اما برای شیرین کردن آب شور مسلماً اتلاف آب خواهیم داشت.
آیا در این خصوص جدا کردن آب شرب از آب غیر شرب اقدامی هم انجامشده؟
طرحی که شما از آن صحبت میکنید فوقالعاده هزینهبر است حتی در کاشان اولین شهر پایلوت در سال ۷۲ که شرکت مهندسی طوس آب روی آن کارکردند و طرح دادند ولی چندان هزینهبر بود که ادامه ندادند.
ایستگاههای دسترسی عمومی چطور؟
اولین ایستگاه در پشت شرکت گاز زدیم و هرکس بخواهد میتواند استفاده کند.
اخیراً در بعض کوچهها دیدهشده که بعد از حفاری بجای آسفالت کف کوچه سیمان شده، شما در یک مدتی در دوره شهردار قبلی به دلیل مخالفت ایشان با طرح فاضلاب دچار مشکلاتی برای آسفالت پس از حفاریها بودید الآن هم مشکلی پیشآمده؟
نه با شهرداری مشکلی نیست، یکی دو ماه بود که آسفالت پخت نمیشد و به دلیل کمبود دسترسی به آسفالت نداشتیم و حل شده.
از شما بابت وقتیکه به ما دادید تشکر میکنم.
* منبع: کاشان امروز
تیتر و لید از کاشان نیوز
باسلام تبریک سال نو وتشکراز تهیه این گزارش آقای اسدی عزیز دربحران جنابعالی باید درهرزمینه ای که مربوط به تولید ومصرف آب است احساس مسولیت کرده وارد شوید فریاد بزنیدواگر درجایی هم درحوزه کاری شما نیست ازمسئولان آن بخواهید.