اجتماعی , اخبار

کاشان نیوز: به استناد مطالعات مشاور در سال آبی ۹۲ – ۹۱ موازنه منفی آبخوان دشت کاشان به میزان ۶۷ میلیون مترمکعب آب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش دو برابری داشته است.

مصطفی گنجی در اولین جلسه شورای حفاظت از منابع آب شهرستان که به ریاست معاون استاندار و فرماندار کاشان تشکیل شد ضمن اعلام این خبرافزود: اصلیترین دلیل این افزایش دو برابری و تداوم افت شدید در منابع زیرزمینی؛ ناشی از برداشت بی‌رویه چاههای مجاز و غیرمجاز و همچنین خشکسالی و کاهش شدید نزولات جوی می‌باشد که همچنان این روند ادامه دارد.

دبیر شورای حفاظت از منابع آب دشت کاشان در خصوص چاههای مجاز تصریح کرد: هرچند از نظر میزان آبدهی در حد مجاز و گاهی کمتر از آن انجام می‌شود ولی از لحاظ حجم برداشت بیش از حد مجاز است. این بدان معنی است که برداشت از بعضی از چاههای مجاز ۶ هزار ساعت در سال انجام می‌گیرد که می‌باید تا ۳۰۰۰ ساعت در سال کاهش پیدا کند.

وی با تشریح اینکه از ۱۲۰۰ حلقه چاه مجاز در دشت کاشان روی ۳۶۰ حلقه چاه کشاورزی کنتور هوشمند نصب شده است که سالانه ۲۰ درصد از این مازاد کاهش پیدا می‌کند و قرار است میزان برداشت طی یک برنامه ۵ ساله تا حد مجاز کاهش پیدا کنداضافه کرد: بر اساس مطالعات مشاور و اعلام وزارت نیرو طی ۲۰ سال گذشته ۱۱۰ میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک آبخوان کشور از دست رفته است که سهم دشت کاشان بر اساس برآورد ۸۰۰ میلیون مترمکعب می‌باشد که ناشی از میزان تخلیه بالا نسبت به تغذیه منابع زیرزمینی می‌باشد.

گنجی مهم‌ترین عامل تخلیه منابع زیرزمینی برداشت چاههای مجاز و غیرمجاز از منابع دانست که متوسط کشوری در این خصوص برای بخش کشاورزی ۹۲ درصد صنعت ۲ درصد و شرب ۶ درصد است. 
وی تنها موردی که با متوسط کشوری مشابه است را در دشت کاشان مصرف آب منابع زیرزمینی در حوزه شرب اعلام کرد و افزود که این مصرف ۶ درصد از منابع است ولی کشاورزی یک درصد سهم متوسط کشوری حوزه صنعت را تصاحب نموده است.

مدیر امور منابع آب کاشان تقسیم آب در دشت کاشان در حوزه‌های کشاورزی و صنعت متفاوت با متوسط کشاورزی را نگران کننده خواند و گفت: در حالی که کاشان شهری صنعتی است و رتبه ۱۳ تا ۱۷ کشوری در میان استان‌ها را به خود اختصاص داده است ولی سهم آب این حوزه یک درصد کمتر و کشاورزی یک درصد بیش از متوسط کشوری است و این موضوع جای نگرانی دارد.

دبیر شورای حفاظت از منابع آب شهرستان کاشان با بیان اینکه متوسط مصرف آب در حوزه صنعت و کشاورزی در کشورهای توسعه یافته صنعت ۶۰ درصد و کشاورزی ۳۰ درصد است و این رقم برای کشورهای در حال توسعه برعکس است. و درایران شرایط حادتری دارد؛ سهم کشاورزی ۹۲ درصد و بقیه مصارف از جمله صنعت و شرب در مجموعه ۸ درصد است و این آمار در کاشان وضعیت به مراتب بدتری دارد افزود: هم اکنون طبق آمار رسمی ۸۰۰ چاه غیرمجاز در دشت کاشان داریم که از این تعداد ۷۵۰ حلقه در ارتفاعات حفر شده است و بیش از ۵۰ چاه عمیق در کاشان قرار گرفته که در مرحله قضایی برای اخذ حکم به منظور مسدود کردن چاه‌ها می‌باشیم ولی به علت اینکه در وسط سال آبی هستیم می‌تواند این اقدام با تنش‌های اجتماعی همراه باشد. نیروی نظامی و قضایی تا کنون برای همکاری خوبی با مدیریت امور منابع آب داشته‌اند ولی انتظار می‌رود همکاری بیش از گذشته باشد و البته تا مشارکت و همراهی مردمی وجود نداشته باشد نمی‌توانیم در این خصوص به نتایج مطلوبی دست یابیم.

گنجی مهم‌ترین عامل در جلوگیری از برداشت بی‌رویه ازمنابع زیرزمینی دشت کاشان را مشارکت مردمی ذکر کرد و گفت: تنها راه نجات از وضعیت موجود عزم ملی است. مشارکت مردمی را می‌خواهد. مسدود کردن چاههای غیرمجاز، نصب کنتور هوشمند برای چاههای مجاز و اصلاح الگوی مصرف باید مورد توجه قرار گیرد.

وی تدبیر مدیریتی، قاطعیت قضایی و مشارکت مردمی را سه عامل مهمی دانست که اگر در کنار هم قرار بگیرد می‌توان با مشکلات موجود مقابله نموده و آبخوان دشت کاشان را نجات بدهیم و در غیر اینصورت ظرف ده سال آینده و با وجود موازنه منفی شدیدی که بر آبخوان کاشان وارد می‌شود شاهد فاجعه خواهیم بود.

گنجی به سئوال نماینده جهاد کشاورزی با این مضمون که «ما از لحاظ شرعی نمی‌توانیم به کشاورز بگوییم چه کاشت کند و چه کاشت نکند» پاسخ داد: تغییر و اصلاح الگوی کاشت در رأس برنامه‌های شورای حفاظت از منابع آب قرار دارد. طبق قانون کشت بعضی از صیفی جات در کشور ممنوع است ولی ما همچنان درکشاورزی دشت بی‌آب کاشان بر آن اصرار می‌ورزیم.

گفتنی است ذخایر استاتیک، آب‌هایی هستند که طی سالیان دراز در دل زمین جمع می‌شوند و پشتوانه آبی کشورند و ذخایر دینامیک، آب‌هایی هستند که هر ساله جمع و مصرف می‌شوند.