«سارگپه» شکارچی سریع و چابک منطقهی حفاظت شده برزک و قمصر
کاشان نیوز- علی خالویی*: غیرممکن است، پرندهنگر باشید، ولی از تماشای خانواده بزرگ عقابها، لذت نبرید،
غیرممکن است، «پرندهنگر» و یا طبیعتگرد باشید، ولی در «منطقهی حفاظتشده برزک-قمصر» سر به آسمان بلند نکنید و ابهت و زیبایی این زیبایی خیره کننده را نبینید.
«سارگپهها»، واقعاً زیبا و باابهتاند؛ بالخصوص وقتی در آسمان، چنگ در چنگال هم میاندازند و دایرهوار همدیگر را میچرخانند، نمیدانم بازی گوشی میکنند، یا دعوا، عشقبازی میکنند یا بر سر قلمرو و شکار نزاع و جنگ؛ یا برخی مواقع که پنجه در پنجه بزرگترشان میزنند، «عقابها» را میگویم.
در ایران پرندگان شکاری، از تنوع بسیار زیادی برخوردارند.
دو راستهی اصلی دارند: «عقابشکلان» و «شاهینشکلان»
«عقابشکلان» در شش گروه یا خانواده تقسیمبندی میشوند، اما «شاهینشکلان» را، یک خانواده بنام «شاهینها».
ولیکن «عقابها»، «سارگپهها»، «قوشها»، «سنقرها»، «کرکسها»، «دالها»، «کورکورها» و «هما» از «راستهی عقاب شکلان» هستند.
«سارگپه» از منظر ردهبندی پرندگان، در سردهی «سارگپه» ها، قرار دارد و به انواع: «سارگپه جنگلی»، «سارگپه تاجْدار» یا کاکُلی، «سارگپه چشمسفید»، «سارگپه استپی» یا معمولی، «سارگپه پابلند»، «سارگپه پَرپا» و نهایتاً «سارگپه کوهی»، تقسیمبندی میشوند.
سارگپهها از منظر جثه، شکل و شمایل همچون عقابها هستند. ولی کوچکتر و ظریفتر. طولی بین ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر، با دو لکهی سیاهرنگ زیر بالها. طول «بالهای باز» گهگاه تا ۱۳۰ سانتیمتر نیز میرسند.
جنس نرها و مادهها همشکلاند ولی مادهها، کمی بزرگ جثهتر، سر و پاها و حتی منقار سارگپهها از عقابها، خیلی ظریفتر و تراشیدهتر است. بالها، در زیر، دارای نقوش و طراحی عالی و زیبایی است.
دُم، در سارگپهها طرحدار است و این عاملی مهمی است، برای شناسایی سارگپهها».
وجود تنوع و غنائی غذایی قابلقبول از «کبکها» و «پایکاها»؛ در منطقه حفاظتشدهی برزک-قمصر، باعث به وجود آمدن یک زیستگاه مناسبی برای خانوادهی پرندگان شکاری شده است.
علاوه بر آن، دو گونه رخنمون کوهستانی متفاوت اعم از «کوههای سنگلاخی» و مرتفع و «کوههای تپهای» کم ارتفاع، باعث به وجود آمدن عرصه و جولانگاه زیبایی برای اوجگیری و شکار این اعجوبهی زیبایی، شده است.
از منظر حفاظتی این پرنده در ردهبندی پرندگان حفاظتشده قرار دارد، ولی در ایران فاقد برنامههای حفاظتی و حمایتی است.
سارگپهها؛ «قلمروطلب» هستند، زندگی «تکهمسری» دارند و تا پایان عمر با جفت خود میمانند. شاید حرکات نمایشی آن در آسمان در مواجهه با «عقابهای طلایی»، نشان از قلمروطلبی سارگپهها باشد.
نقش مهم و حیاتی سارگپهها در زندگی طبیعت غیرقابل چشمپوشی است، آنها نقش عمدهی در کنترل جوندگان کوهستان دارند.
این یعنی هرچه جوندگان کمتر باشند، گیاهان کمتر آسیب میبینند، هرچه گیاهان کمتر آسیب ببینند، گیاهان بیشتر افزایشیافته، باعث افزایش لاشبرگها میشوند.
هرچه لاشبرگ در سطح خاک افزایش یابد، خاک غنیتر و پوشیدهتر هرچه خاک پوشیدهتر، «نفوذپذیری» «آب باران» بیشتری،
هرچه نفوذپذیری بیشتر، تشکیل «روان آب» کمتر و درنهایت، هرچه «رواناب» کمتر، «سیل»، «ویرانی» و «تخریب» کمتر خواهد بود.
و آسایش و امنیت شهرنشینان در انتهای «رودخانهی چمرود» بیشتر.
غیرممکن است، پرندهنگر باشید، ولی از تماشای خانواده بزرگ عقابها، لذت نبرید،
وجود تنوع و غنائی غذایی قابلقبول از «کبکها» و «پایکاها»؛ در منطقه حفاظتشدهی برزک-قمصر، باعث به وجود آمدن یک زیستگاه مناسبی برای خانوادهی پرندگان شکاری شده است.
دیدگاه شما