اخبار , ویژه

 رویداد، فیلم جدید فریدون جیرانی که دو سال پیش جلوی دوربین رفته و از چند روز پیش اکران عمومی‌اش شروع شده، در چند روز اخیر بحث‌های زیادی را به راه انداخته است تا جایی که برخی گروه‌ها از تجمع روبروی وزارت ارشاد در اعتراض به اکران این فیلم خبر داده‌اند.
«من مادر هستم»؛ به تهیه کنندگی سیدغلامرضا موسوی وکارگردانی فریدون جیرانی داستان دختری به نام «آوا» است که به دلیل تجاوز دوست پدرش(سعید) وی را به قتل می‌رساند و همسر سعید که بعد از 17 سال از پاریس به ایران بازگشته به دلیل کینه‌ای که از مادر و پدر آوا دارد، قاتل مورد ظلم قرار گرفته را به بالای دار می برد و … تمام!
باران کوثری (آوا)، حبیب رضایی (سعید)، هنگامه قاضیانی (ناهید- مادر آوا)، فرهاد اصلانی (نادر- پدر آوا)، امیرحسین آرمان (پدرام- دوست پسر آوا)، پانته‌آ بهرام (سیمین- همسر سعید) بازیگران اصلی «من مادر هستم» هستند که رابطه‌های پیچیده‌(!) و معمول فیلم‌ فارسی‌های دهه اخیر را دارند یعنی: نادر در جوانی با سیمین دوست بودند تا جایی که وی حامله می‌شود؛ با فشار نادر سیمین مجبور به سقط جنینش میشود چون در آن روزها به فکر ازدواج با ناهید افتاده بود و حالا دوست دختر جوانی‌های نادر همسر دوست صمیمی‌اش یعنی سعید شده… !
این از نسل قدیم؛ آوا که حالا 19 سال دارد با دوست پسرش یعنی پدرام موسیقی کار می‌کنند و درجریان طلاق نادر و ناهید به خاطر آزادی‌هایی که پدرش به وی می‌دهد طرف او است، ولی درخلال بازگشت سیمین به تهران آن هم بعد از 17 سال(!) سعید خیانت بزرگی به دوست قدیمی‌اش می‌کند و به آوا تجاوز می‌کند؛ آوا هم انتقام سختی می‌گیرد و سعید را به قتل می‌رساند.
سیمین هم که تا روز قبل از قتل از سعید خوشش نمی‌آمد و حتی به نادر روی خوش نشان می‌داد به یکباره به فکر همسرش می افتد و بر قصاص آوا پافشاری می‌کند تا جایی که فیلم درحالی که آوا و خانواده‌اش را مظلوم نشان می‌دهد با صحنه “اعدام آوا” به اتمام می‌رسد.
و اما حواشی:
در اولین اعتراض ها به فیلم مذکور، اعضای سایت یالثارات پایگاه خبری انصار حزب الله 19 مهر در مقابل ساختمان وزارت ارشاد تجمع کرده و با مبتذل خواندن این فیلم، درخواست لغو مجوز این فیلم و سه فیلم دیگر(من همسرش هستم، پل چوبی و برف روی کاج ها) را داشتند.
همچنین وحید جلیلی بعنوان منتقد جدی فیلم «من مادر هستم» که شب قبل مهمان تلفنی برنامه هفت بود، انتقادات خود را از یک خطای فاحش حقوقی در فیلم آغاز نمود، اما با ورود غلامرضا موسوی تهیه کننده فیلم، بحثش را تا نقدهایی جدی به صدا و سیما ادامه داد و مسئولین برنامه پس از چند تذکر، مجبور به قطع تماس او شدند.
او جلسه را تا بدینجا یک «رپرتاژ آگهی برای فیلم» دانست و سپس به ذکر خطای حقوقی فیلم پرداخت و از این روی آن را مصداقی بر نشر اکاذیب دانست. وی ابتدا ماده 261 قانون مجازات اسلامی را قرائت نمود که طبق آن، همسر فردی که وارث دارد، جزو اولیای دم او حساب نمی شود و لذا سیمین اصلاً حق تقاضای قصاص ندارد و بدین ترتیب، به عقیده‌ی جلیلی کل داستان فیلم زیر سوال می رود. همچنین ماده 226 از این قانون را قرائت نمود که بر طبق آن، قتل نفس در صورتی موجب قصاص است که مقتول شرعاً مستحق کشتن نباشد و اگر باشد، قاتل باید ثابت کند که مقتول مستحق قتل بوده است. حال آنکه طبق داستان فیلم، مقتول (سعید) مرتکب زنای محصنه (زنای مرد یا زن شوهردار) شده است و طبق شرع اسلام، محکوم به مرگ است.
غلامرضا موسوی در پاسخ به نقد ماده 261 گفت که در دیالوگی گفته است سیمین (زن سعید) به وکالت از بردار سعید قصاص او را پیگیری می کند که به اعتقاد جلیلی، این دیالوگ بصورت فرعی و غیرقابل توجه در فیلم آمده و مخاطب تصور می کند که حق قصاص با سیمین است. اما نقد جلیلی بر اساس ماده 226 پاسخی نیافت. جلیلی افزود: اگر دوستان داعیه نشان دادن واقعیات جامعه را دارند، چطور دروغ به این بزرگی به دستگاه قضایی جمهوری اسلامی نسبت می دهند؟ طبق شرع اسلام، آن دختر قابل اعدام نیست.
او این نقد را نقد فرعی خود دانست و سپس به انتقاد اصلی خود پرداخت. او بیان داشت که آقای جیرانی به همراه جریان کلی سینمای ایران، تصویری سیاه از کشور در سینما ارائه می نماید. جلیلی با استناد به فیلم های قبلی جیرانی نظیر پارک وی، شام آخر، آب و آتش، سالاد فصل و قصه پریا که همگی آثاری تلخ می باشند، اعتراض نمود که چرا ایشان و دیگر سینماگران بسیاری از این فیلم ها را با بودجه های دولتی نظیر سازمان مبارزه با مواد مخدر و سازمان تبلیغات اسلامی (آب و آتش) می سازند و همیشه ناله شان بلند است.
رئیس دفتر مطالعات فرهنگی راه با بیان اینکه من دو شب است از ممنوع التصویری صدا و سیما خارج شدم گفت: همین آقای جیرانی می خواستند من را برای 5 دقیقه صحبت راجع به شهید آوینی دعوت کنند، چند ساعت قبلش آقای فراستی پیامک داد که رئیس نیا، ممنوع التصویری!
این صحبت های جلیلی با تذکر پیاپی گبرلو مبنی بر اینکه لطفاً داخل و در موضوع بحث صحبت بفرمایید مواجه شد؛ که جلیلی پاسخ داد: اتفاقاً داخل در موضوع صحبت می کنم. این دوستان می خواهند القاء کنند که آقای جیرانی مظلوم است و کلی آدم ریختند دارند به او زور می گویند. آقای جیرانی کسی است که در شرایط ممنوع التصویری ما، 400 ساعت آنتن زنده تلویزیون داشت.
او با اشاره به اینکه شما می خواهید مباحث جزئی را مطرح کنید و از مباحث اصلی و کلان چشم پوشی می کنید تصریح کرد: در بحث «شخصیت پردازی» می گویند برای آنکه یک آدم دربیاید، نه باید صد در صد سیاه و نه صد در صد سفید باشد. بلکه باید خاکستری باشد. حال «سینمای ایران» و نه فقط یک فیلم، چه تصویری از جامعه ایرانی دارد ارائه می کند؟ مگر شما نمی گویید شخصیت باید خاکستری باشد؟ الآن سینمای ایران چه شخصیتی از جامعه ایران دارد ارائه می دهد؟ این ایران سراسر سیاه از کجا می آید؟ شما اگر به اصول دراماتیک سینما هم پایبند باشید، نباید تصویری که سینما از ایران ارائه می دهد اینقدر سیاه باشد.
وی با بیان اینکه «دیکتاتوری روشنفکری» کاری کرده که تا کسی بخواهد صحبتی بکند و اعتراضی نماید، آنچنان فضا ایجاد می کند که خفه اش کنند گفت: اینها کسانی هستند که خودشان ملیاردها تومان پول از ساختارهای پوسیده گرفته و می گیرند.
«اکران فیلم شنیع «من مادر هستم» با اشاعه گناهان کبیره: خیانت‌های خانوادگی، شراب‌خواری و تقبیح حکم قصاص در سینماهای کشور!»
همچنین روزنامه بانی فیلم مهمترین روزنامه سینمایی ایران، از ارسال اس‌ام‌اس‌هایی علیه فیلم جیرانی به برخی از تلفن‌های همراه خبر داد. متن این پیامک چنین بود: «اکران فیلم شنیع «من مادر هستم» با اشاعه گناهان کبیره: خیانت‌های خانوادگی، شراب‌خواری و تقبیح حکم قصاص در سینماهای کشور!»

اعتراض دیروز ائمه جمعه:
آیت‌الله عبدالنبی نمازی نماینده ولی‌فقیه در کاشان در خطبه‌های این هفته نماز جمعه این شهرستان تاکید کرد که قوه قضائیه باید هرچه سریعتر جلوی اکران “من مادر هستم” را بگیرد.
به گزارش مهر، نماینده ولی فقیه در کاشان امروز جمعه 10 آذرماه در خطبه‌های نماز جمعه با انتقاد از ساخت فیلم‌های غیراخلاقی در سینمای ایران خواستار برخورد با عوامل اکران فیلم “من مادر هستم” ساخته جدید فریدون جیرانی شد.
وی در این‌باره گفت: پس از انتقادهای مطرح شده به مضمون غیراخلاقی این فیلم، بررسی‌هایی درباره محتوای “من مادر هستم” انجام شد که نتیجه بررسی‌ها این است که این فیلم نه تنها اثری ضداخلاقی و ضد مسایل تربیتی است بلکه مروج بداخلاقی و فساد اخلاقی نیز است.
آیت‌الله عبدالنبی نمازی نماینده ولی‌فقیه در کاشان در این بخش از سخنانش به شدت از اکران چنین فیلم‌هایی ابراز تاسف کرد.
به گفته وی، اکران این فیلم ضدارزشی در ماه محرم ماه احیای ارزش‌های اسلامی کاری ناشایست است و انتظار می‌رود دستگاه قضایی سریعا نسبت به جلوگیری از اکران آن اقدام کند.
امام جمعه موقت اصفهان با تقبیح جریان مبتذلی که در سینمای امروز ایران رواج پیدا کرده است، قوه قضائیه را به برخورد قاطع با کسانی که عامل رواج چنین وضعیتی هستند فراخواند.
امام جمعه بابل با انتقاد از اقدام وزارت ارشاد درنمایش عمومی فیلم مورد اعتراض “من مادر هستم” ، گفت : ما در شهرستان خود اجازه نخواهیم داد که چنین فیلم های ضد ارزشی به نمایش درآید لذا از مسئولان می خواهیم با سازندگان این گونه فیلمها برخورد کنند.
و نیز یک عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد اگر ایرادهای شرعی وارده به فیلم “من مادر هستم” محرز شود، طرح استیضاح وزیر ارشاد در مجلس به جریان خواهد افتاد.
حجت‌الاسلام والمسلمین نصرالله پژمان‌فر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در نقد عملکرد وزارت ارشاد در حوزه فرهنگی و بی‌توجهی‌اش به نظرات مجلس گفت: این تاسف‌بار است که وزارت ارشاد نظرات مجلس را تامین نمی‌کند.
این عضو کمیسیون فرهنگی با اشاره به اینکه نظر حجت الاسلام حمید رسایی به عنوان روحانی عضو شورای اکران در مورد اشکالات شرعی وارد به فیلم “من مادر هستم” رسمی و قابل استناد است افزود: آقای رسایی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیستند بنابراین موضوع پیش‌آمده پس از طرح در این کمیسیون مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در صورت احراز صحت روند ذکر شده، قطعا اقدامات لازم و بازدارنده به انجام خواهد رسید.
اخیرا رسانه‌ها نقل قولی از فریدون جیرانی نقل کرده‌اند که وی جواب برخی منتقدین گفته است: این فیلم می‌گوید یک خانواده اگر مشروب کمتر بخورد، این قدر روابط بی‌بند و بار نداشته باشد این اتفاق برایش نمی‌افتد.
شاید باید به «من مادر هستم» ریشه‌ای تر نگاه کرد؛ با پایین آمدن این فیلم از پرده مشکل ذهن فیلم سازان شبه روشنفکر ایرانی حل نمی‌شود همانگونه که در این سینما امثال «گشت ارشاد» و «زندگی خصوصی» ساخته می‌شود این فیلم هم می‌آید ولی مشکل چیست؟
مشکل این است که فکر می‌کنند چون نمی‌توانند صحنه داخل اتاق خواب سعید و آوا را نشان دهند میزان فروش سینماها کم است همان گونه که آن خانم بازیگر چندسال اخیر مشکل سینمای ایران را حذف 3 عنصر زن، سکس و خشونت عنوان کرده بود.
در یکی از نقدهایی که به روابط موجود در فیلم پرداخته، آمده است؛ در فیلم جیرانی روابط قبیح بین افراد به دو دسته تقسیم می‌شود: روابط نامشروع ممدوح و مذموم! اینکه یک دختر با چهار پسر در یک زیر زمین مشغول کار هستند هرگز تقبیح نمی‌شود. اینکه همان دختر با یک پسر ارتباط دارد و با هم برای حمام گرفتن به یک خانه می روند هرگز تقبیح نمی‌شود. شاید به همین علت بود که آوا (باران کوثری) در این سکانس پس از نگاه‌های معنادار خود در یک روند غیر معمول از خانه خارج می شود و کماکان این فرضیه تقویت می شود که قرار است مخاطب در انتهای فیلم حس خوبی نسبت به او داشته باشد.
یکی از ایرادهای کلیدی و اساسی فیلم جناب جیرانی “عادی بودن روابط نامشروع کنترل شده!” است. در فیلم جیرانی روابط نامشروع کنترل شده به هیچ وجه منفور نیست! نادر(فرهاد اصلانی) می‌گوید “من اشتباهم این بوده که به سعید(حبیب رضایی) اعتماد کردم” این جمله یعنی اینکه اگر به جای سعید فرد دیگری قرار می‌گرفت، مشکلی پیش نمی‌آمد. یا اگر سعید به آوا (باران کوثوی) تجاوز نمی‌کرد، حضور او در خانه نادر حضور نکوهیده‌ای نبوده است. و اینجا مسئله کلیدی یعنی حفظ حریم خانواده هرگز محل مناقشه نیست.
در سکانسی دیگر سعید(حبیب رضایی) به آوا (باران کوثوی) می‌گوید فقط مجاز است نصف گیلاس مشروب بخورد و و زیاده روی وی منجر به اتفاقات … می‌شود. در فیلم جیرانی، مشکل نادر با سیمین روابط نامشروع بین آن دو نیست و کارگردان هم این روابط را تقبیح نمی کند، بلکه بدقولی نادر و اجتناب او برای ازدواج با سیمین مشکل اساسی آن دو است. سیمین البته از سقط جنین فرزند نامشروعش که از ارتباط با نادر بدست آمده ناراحت است و انتقام این اتفاق را از او می‌گیرد، که اینها نیز از مصادیق عادی بودن روابط نامشروع کنترل شده است.
در پایان ذکر این نکته ضروری بنظر می‌رسد که فیلم جیرانی به مانند همه فیلم های دیگر قابل نقد است؛ اما برخورد با این فیلم باید برخورد فرهنگی باشد و از اقدامات ضد فرهنگی و … اجتناب کرد. برخی از آقایان هنری! که در این چند روز تلاش خود را مصروف داشته‌اند تا از توان گروه های خارج از حوزه سینما و فرهنگ به نفع خود استفاده کنند و خود را پشت سر آنها پنهان کرده اند باید این نکته را مدنظر قرار دهند که کارنامه سینمایی خودشان نیز چنگی به دل نمی زند و آثار موهنی در پرونده آنها به چشم می‌خورد.

منبع: پایگاه خبری تحلیلی رویداد