کاشان نیوز-مجید رفیعی*: بهتر نیست کاشان نیوز تکلیف خودش را با خودش مشخص کند. رنگ و لعاب سایت و نام هایی که بر سردر آن بعنوان هیئت تحریریه و سردبیر و مدیرمسئول می درخشد با آن چیزی که روی سایت قرار می گیرد از زمین تا آسمان فاصله دارد. آن؛ خبر از یک کار حرفه ای می دهد و این ؛ مأیوس کننده است.
البته تصمیم ندارم در این مجال سایت و عوامل آن را نقد کنم. بزرگان سایت از سر لطف از من خواسته اند یادداشتی به بهانه روز خبرنگار برای کاشان نیوز بنویسم. از همه قالب های رسانه ای با تنها چیزی که بیگانه هستم یادداشت است. دستی از دور بر آتش خبرنویسی ، تهیه گزارش و انجام مصاحبه دارم ولی از نوشتن مقاله و یادداشت عاجزم. با این وجود گفتم بد نیست از فرصت استفاده کنم و نقدی بر کار دوستان بنویسم.
همه ی این ها به معنی آن نیست که زحمت کاشان نیوزی ها را کم رنگ نشان دهم. خبرنگاری و قلم زدن در عرصه رسانه کار دل است. طاقت فرساست. نفس گیر است. پدر در بیار است. هرچه بنویسی بالاخره یکی خوشش می آید و یکی ناراحت می شود. و هیچوقت نمی توانی همه را با خود داشته باشی و از همه اینها گذشته باید وقت بگذاری، هزینه کنی تا یک سایت مثل کاشان نیوز را سرپا کنی و آن را به روز نگه داری. آنوقت یکی مثل من مدعی و پرتوقع ، قلم تیزی به دست گرفته و آن را در مسلخ نقد پرپر کند.
یک چیزی که برای رسانه با اهمیت است خط مشی و استراتژی است. به نظرم کاشان نیوز از آن بیگانه است. این که بگوییم فضا برای تضارب آراء فراهم است. حرف کلی است. ژست روشنفکری است. خوب است. بگوییم. ولی بالاخره وقتی همه ی مطالب یک رسانه را روی هم بریزیم بایستی خط آن در بیاید. که برای کاشان نیوز در نمی آید.
سایت همسایه را نگاه کنیم. کار به خوب و بدش ندارم. ولی خط و خطوط آن مشخص است. کاشان نیوز این گونه نیست. یک دفعه غش می کند این طرف و یک دفعه آن طرف. آدم گیج می شود. اگر بدبینانه بخواهیم نگاه کنیم این است که گردانندگان سایت می خواهند به هر ضرب و زوری آن را زنده نگه دارند تا سربزنگاه از آن بهره برداری کنند. این استفاده می تواند سیاسی و هواداری از یک نفر باشد و یا این که فشار آوردن به کسی که دل خوشی نداریم معنی شود.
نقد بعدی بی توجهی به ارزش های خبری است. معنی این جمله آن است که این چیزی که قرار است الان به عنوان خبر منتشر شود آیا ارزش خبری دارد یا خیر. اشتباه نشود با این که ماهیتاً ارزش دارد یا نه. تنها به لحاظ ویژگی های خبری می گویم؛ آن هم ویژگی خاص خودش را دارد. نمی شود یک جلسه خانگی شعرخوانی و صحبت گل و بلبل ، به عنوان خبر منتشر شود و در کنار آن؛ افتتاح یک فرودگاه و اوج گرفتن یک هواپیما بنشیند.
البته این ها ظرافت های رسانه است و گفتن آن در محضر دوستان زیره به کرمان بردن است. قطعاً به آن آگاهی دارند ولی چرا عمل نمی کنند بحث دیگری است. وقتی حتی تیترِ خبر، گزارش ، گفتگو و یادداشت برای یک موضوع باید متفاوت نوشته شود برای عموم مخاطبان شاید اهمیتی نداشته باشد ولی بی توجهی به آن برای کسی که از سواد رسانه ای آگاهی دارد؛ آزار دهنده است.
موضوع مهم دیگری که باید مطرح کنم اثرگذاری رسانه است. رسانه قرار است چشم بینای مردم باشد. وقتی مردم در یک نظام دموکراتیک مسئولین و خدمتگزاران خود را انتخاب کردند باید به عملکرد آنان نظارت کنند و رسانه این رسالت را بر دوش می کشد ولی چه رسانه ای؟ روزنامه نگاران و رسانه هایی که خود را به سلاح اطلاعات مجهز کنند و به دل حادثه بزنند و تا عمق ماجرا را واکاوی کرده و با زبان و ادبیات عام و همه فهم برای مردم بیان کنند.
ولی اکنون این گونه نیست. خبرنگاران خود را به سلاح هیجان روزنامه نگاری مسلح کرده و چه بسا دیده می شود بدون داشتن اطلاعات لازم و بی توجه به اولویت های شهر و منطقه حاشیه آفرینی می نمایند و از مردم به عنوان مخاطب و مسئولین به عنوان خدمتگزار فاصله می گیرند. حوصله مخاطب را سر می برند و اعتماد مسئول را سلب می کنند.
برخی مسئولین از مواجه شدن با خبرنگاران هراس دارند. این به خاطر بی اعتمادی نیست. نگران هستند ساعت ها گفت و گو با یک روزنامه نگار به کناری رود و دقایقی حاشیه پررنگ تر از متن گردد. جذابیت حاشیه برای رسانه ها از یک متن خسته کننده و فنی به مراتب بیشتر است ولی برای یک مسئول این گونه نیست. یک حاشیه می تواند ساعت ها فرصت یک مسئول را تلف کند و از اینروست که ترجیح می دهند بی سر وصدا کار کند و عذر رسانه را بخواهد.
یک روزنامه نگار می تواند با عمل حرفه ای خود و در طول زمان اعتماد یک مسئول را جلب نماید. می تواند ضمن این که مسائل مهم و با اولویت شهرستان را از از این طریق بفهمد، نقدهای سازنده خود را مطرح کند و با هماهنگی برای ارتقا و پیشرفت شهرستان تلاش نماید. می شود با هم رفیق بود و نقد کرد و اثر گذاری داشت.
به نظر من کاشان نیوزی ها نتوانسته اند اعتماد مسئولین را جلب کنند. در جلسه ها و نشست های خبری ساعت ها وقت صرف کرده اند و پرسش های خود را مطرح نموده اند ولی در اولین اقدام به حاشیه ها پرداخته اند و اثری از متن به چشم نیامده است.
از همه این ها مهم تر برای یک روزنامه نگار داشتن اطلاعات لازم و کافی راجع به موضوع ضروری است. خبرنگار کاشان نیوزی می خواهد در خصوص یک موضوع روز که می تواند بررسی علل بحران آب کاشان است مطلب بنویسد، گزارش تهیه کند و با فرماندار یا نماینده مردم در مجلس مصاحبه کند ولی اطلاعات اولیه را ندارد.
وقتی از اقدامات انجام شده و ردیف های بودجه اطلاعات کافی نداشته باشد. وقتی مصاحبه های گذشته در این خصوص با فرمانداران، روسای شوراها و نماینده مردم در مجلس در دوره های قبل را مطالعه نکرده باشد. وقتی از قوانین و ضوابط آگاه نباشد. وقتی آخرین تصمیم های شهرستان و استان را در این خصوص نداند چگونه می تواند اظهار نظر کند. چگونه می تواند متناسب با موضوع طرح پرسش نماید. حال بر فرض این که با مسئولی هم مصاحبه کرد ، چاره ای ندارد جز این که تنها مطالب کلیشه ای گوینده را منتقل کند. در این صورت فرق یک روزنامه نگار با ضبط صوت چه می شود؟
البته گردآوری اطلاعات هم کار آسانی نیست. باید وقت صرف کرد. انرژی گذاشت. مطالعه کرد و منابع مختلف را زیر و رو کرد و همه این ها نیاز به زمان و هزینه دارد. آن هم از جیب خود و این است که کار را سخت تر می کند ولی رسالت سنگین روزنامه نگاری را عینیت می بخشد. بسیار خوانده ایم انسان های اثرگذاری که باعث تحول در تاریخ شده اند در سختی زندگی نموده و در گمنامی بدرود حیات گفته اند ؛ بنابراین شرایط سخت روزنامه نگاران عزیز نیز خیلی بعید و دور از ذهن نیست.
همه ی این حرف ها که زدم از روی دوستی و عشق و علاقه به رسانه ، روزنامه نگاری و دوستان خوبم بود. کینه و ناراحتی و دلخوری از کسی ندارم ولی این بدان معنی نیست که همدیگر را نقد نکنیم. بد نیست گاهی اشکالات همدیگر را گوشزد کنیم. امسال روز خبرنگار به جای این که به به و چه چه همدیگر را بکنیم خودمان را نقد کنیم. سراسر سال قلم دست می گیریم و دیگران را زیرذربین می گذاریم و روز خبرنگار هم  به خودمان تلنگری بزنیم.
* روزنامه نگار