اگر به هنر فاخر، اجازه بروز ندهیم، ابتذال جای آن را می‌گیرد
کاشان در انتظار یک اپرای فاخر دیگر
کاشان نیوز-امیر حسین ایزدپناه، فاطمه حسن زاده: تپه‌های باستانی سیلک، از پنجم تا بیستم اردیبهشت‌ماه جاری، میزبان هنرآفرینی حدود ۱۰۰ هنرمند در قالب اُپرا (تئاتر – موسیقی) ی «آخرین درخت فرش» خواهد بود. بعد از تجربه‌ی بکر و موفق اجرای عمومی «اپرای افسانه بهار» در سال گذشته، عوامل همان اپرا، بار دیگر در حال تمرین برای آفرینش یک اثر هنری فاخر دیگر هستند. این بار، «فرش»، این جادوی پری‌چهر و با اصالت، سوژه‌ی ذهن، روان، قلم و مضراب «سعید احمدیان» و «مجید خلیق» شده است تا هنردوستان کاشانی، اردیبهشتی‌تر از همیشه، چشم‌به‌راه اجرای آن باشند.
بعد از رونمایی «حمیدرضا مؤمنیان» فرماندار کاشان، از پوستر این اپرا، (که توسط نقاش مشهور کاشان، «مهدی راحمی» طراحی و نقاشی شده است) نشست خبری عوامل اپرای «آخرین درخت فرش» برگزار شد. در این نشست، «مصطفی جوادی مقدم» رئیس اداره فرهنگ و ارشاد کاشان، «امین امینی» مدیر برنامه‌ی این اپرا، «سعید احمدیان» نویسنده، شاعر، تهیه‌کننده و کارگردان اثر و «مجید خلیق» آهنگساز این کار، حضور داشتند. چکیده‌ای از مطالب طرح شده را از نظر می‌گذرانیم:
مصطفی جوادی مقدم: موسیقی فاخر می‌تواند انسان را به خردورزی وا‌دارد.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد کاشان، در این نشست با بیان اینکه خودش و خانواده‌اش همگی تجربه قالی‌بافی داشته‌اند، از هنر قالی‌بافی به عنوان یک هنر متعالی یادکرد که معمولاً باهنرهای دیگر مانند موسیقی (کلام‌های موزونی که معمولاً قالی‌بافان حین بافندگی زمزمه می‌کنند) نیز همراه بوده است. وی موسیقی را هنری دانست که باعث بروز خلاقیت‌های ذهنی انسان شده، می‌تواند آدمی را به خردورزی وا‌دارد و همچنین یکی از کارکردهای فعلی آن می‌تواند نشاط اجتماعی باشد.
جوادی مقدم در بخش دیگری از صحبت‌هایش، اپرا را تلفیق هم‌زمان چندین هنر در یک مکان دانست و از «محوطه باستانی»، «موسیقی»، «شعر»، «تئاتر»، «استفاده از عناصر طبیعی» و «هنر فرش دست بافت» به عنوان برخی از این هنرها نام برد.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشان: موسیقی فاخر، دون شأن انسان و انسانیت نیست.
در ادامه از جوادی سؤال شد که با توجه به اثربخشی موسیقی در کودکان، چرا ما سعی نمی‌کنیم در مدارس، آموزش موسیقی داشته باشیم؟ جوادی در پاسخ به این پرسش به تعدّد آراء متفاوت بین علما در این باب اشاره کرد و گفت کاری که ما باید انجام بدهیم این است که بگوییم موسیقی فاخر، دون شأن انسان و انسانیت نیست.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش و در پاسخ به سؤالی درباره مجوز اجرای کنسرت موسیقی در کاشان، گفت: «ما دو نوع مجوز اجرای موسیقی داریم. اگر مخاطبانِ برنامه‌ای کمتر از ۱۵۰ نفر باشند، خودمان در کاشان می‌توانیم مجوز بدهیم ولی برای برنامه‌هایی که تعداد مخاطب بیشتری دارند، بر اساس آئین نامه، باید بعد از تأیید ما و شورای تأمین، اداره کل استان هم تصمیم بگیرد و تأیید کند».
امینی: به‌شدت نیاز به پشتیبانی مالی بخش خصوصی داریم.
در ادامه این نشست، «امین امینی» مدیر برنامه‌های این اپرا، با اشاره به همکاری خوب ارگان‌های دولتی در مراحل اخذ مجوز، به مشکلات مالی اجرای چنین برنامه‌هایی و عدم‌حمایت بخش خصوصی، پرداخت و گفت: «برای این کار پرهزینه تا الآن حامی مالی از بخش خصوصی نداشته‌ایم».
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار کاشان نیوز درباره جزئیات اجرایی این اپرا، بیان داشت: «برای این اپرا و با توجه به نوع جایگاه تماشاچیان، ۳ نوع بلیت با قیمت‌های ۲۰، ۳۵ و ۵۰ هزارتومانی در نظر گرفته‌ایم. بلیت‌فروشی به صورت اینترنتی و از سایت رسمی «ایران کنسرت» از چند روز آینده آغاز خواهد شد. البته برای ارگان‌های مختلف و همچنین خبرنگاران، بلیت‌های ویژه در نظر گرفته‌ایم». امینی، زمان اجرای این اپرا را از ۵ تا ۲۰ اردیبهشت و در ساعت ۲۱ عنوان کرد و گفت: «این اثر در محوطه‌ی باز سیلک اجرا خواهد شد. برای این اپرا، برای هر شب، تعداد ۵۸۷ صندلی چیدمان می‌شود که از این تعداد، ۵۱۰ عدد، قابل بلیت‌فروشی خواهند بود».
سعید احمدیان: اپرای آخرین درخت فرش، نماد برکات و سنت‌های اصیل و نیک ایرانی است. «سعید احمدیان»، نویسنده، شاعر، تهیه‌کننده و کارگردان اپرای آخرین درخت فرش، در مراسم رونمایی از پوستر این اثر و در نشست خبری عوامل اجرایی این اپرا، با اشاره به دغدغه و علاقه خود در انتخاب و پردازش شمایل تاریخی، ابتدا مختصری درباره معنای کلی اپرا، تاریخچه اجرای آن در ایران و همچنین درباره کارهای قبلی‌اش، توضیحاتی بیان کرد. احمدیان با اشاره به پیشینه‌ی بسیار بالای سیلک که از نگاه کارشناسان باستان‌شناسی و کتاب‌های تاریخی جهانی، از آن به عنوان یک دوره تاریخی یاد می‌شود، خرسندی خود را از محل این اپرا بیان کرد. وی سپس به برخی ویژگی‌های اپرای «آخرین درخت فرش» اشاره کرد و آن را افسانه‌ای ساخته و پرداخته‌ی ذهن خود و داستانی بدون زمان که درگذشته‌های دور رخ می‌دهد، عنوان کرد. به باور احمدیان، صنعت فرش دست بافت، یکی از بزرگ‌ترین و شگفت‌ترین صنایع‌دستی در جهان به شمار می‌رود و این سوژه، برای اپرای فعلی، بهانه‌ی داستان‌پردازی شده است. به گفته کارگردان اپرا، در این نمایش که در ۵ پرده نوشته‌شده است، فرش‌های درختی و سجاده مانند، نماد سنت‌های نیاکان و برکات سرزمین باستانی ایران می‌باشند. احمدیان در بخش دیگری از صحبت‌هایش، از ۳۰ نفر بازیگر، ۲۵ نفر اعضای گروه موسیقی و ۳۰ نفر افراد پشت صحنه به عنوان عوامل این اپرا یادکرد. وی گفت که همکاری وی با «مجید خلیق» به عنوان آهنگساز این اپرا، ۶ ماه و تمرین‌های گروهی این اثر، ۴ ماه به طول انجامیده است. احمدیان که شاعر و نویسنده‌ی این اثر نیز هست، درباره سرایش و انتخاب شعرهای اپرا گفت: «من معمولاً ۳ ساعت شعر می‌گویم، ولی یک ساعتش را خودم و یک ساعت دیگرش را هم با هماهنگی آهنگساز، حذف می‌کنیم؛ چون تجربه به ما نشان داده است، بیشتر مخاطبان ایرانی، حوصله‌ی تماشای بیش از ۱ ساعت از چنین آثاری را ندارند». احمدیان در پاسخ به سؤالی درباره نماد «ماسک» که در پایین طرح این اپرا وجود دارد، گفت: «از نظر بین‌المللی، «ماسک» و «گل رز» نماد اپرا هستند و ما سعی کردیم این نمادها را با توجه به فرهنگ خودمان و فضای کار، بومی‌سازی کنیم».
در ادامه این نشست، خبرنگار کاشان نیوز با اشاره به خوشحالی هنردوستان از اجرای این برنامه در سیلک، به نگرانی‌هایی که همیشه دوست داران میراث فرهنگی، از آسیب دیدن سیلک داشته‌اند، اشاره‌کرده و از تمهیدات عوامل این اپرا دراین‌باره پرسید. احمدیان در پاسخ به این پرسش گفت: «یکی از اهداف این اپرا، شناساندن سیلک به مردم است، ولی درباره چنین نگرانی‌هایی که کاملاً هم بجا و ارزشمند هستند باید عرض کنم که خودم هم عمیقاً چنین حساسیت‌هایی رادارم و حتی برای کار قبلی هم قول دادم که سر سوزنی آسیب به خانه تاریخی عامری‌ها وارد نشود که همین طور هم شد. برای این اپرا نیز، هم خودم و هم تک‌تک بچه‌های گروه، کاملاً بر موضوع مسلط هستیم و جای نگرانی نیست. سرکار خانم نیکبخت که مدیرهنری کار هستند، خودشان مدرک کارشناسی ارشد باستان‌شناسی دارند و از شاگردان دکتر جاوری (رئیس اداره میراث فرهنگی کاشان) بوده‌اند و برای این کار هم با آقای جاوری در ارتباط و مشورت بوده‌ایم. حتی برای اخذ مجوز، با ریاست میراث استان‌های اصفهان و تهران، هماهنگ بوده‌ایم. باید بگویم که محل اجرای کار ما، تپه‌ی اصلی سیلک نیست، بلکه یکی از محوطه‌های اطراف آن است. ضمن اینکه در روزهای اجرا، با هماهنگی فرمانداری، از نیروی انتظامی برای حفظ نظم و امنیت، کمک خواهیم گرفت».
مجید خلیق: برای این کار، شکل و شمایل یک ارکستر بزرگ را خلق کرده‌ایم.
در بخش پایانی این نشست، «مجید خلیق» آهنگساز و سرپرست گروه نوازندگان این اپرا، با ابراز خرسندی از صحبت‌های فرماندار و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد کاشان، بیان داشت: «اگر به هنر فاخر، اجازه بروز ندهیم، به‌احتمال‌زیاد، ابتذال جای آن را می‌گیرد». خلیق در ادامه به سابقه اجرای اپرا در ایران اشاره کرد و گفت: «قبل از انقلاب، چند مورد اپرا داشته‌ایم ولی بعد از انقلاب تا مدت‌ها اپرا نداشتیم تا اینکه استاد غریب پور، دوباره و از اپراهای عروسکی شروع کرد».
«اگر به هنر فاخر، اجازه بروز ندهیم، به‌احتمال‌زیاد، ابتذال جای آن را می‌گیرد».
وی درباره آهنگسازی اپرای آخرین درخت فرش، گفت: «پایه و اساس موسیقی این اثر، بر اساس موسیقی ایرانی بسته‌شده است، زیرا اگر می‌خواستیم آن را بر اساس موسیقی غربی بنا نهیم، برای مخاطب ما نامأنوس بود. البته در برخی صحنه‌ها، از موسیقی کلاسیک غربی یا موسیقی مینی‌مال فیلم، استفاده کرده‌ایم. ضمن اینکه ما می‌دانیم آواز اپرا به شکل کلاسیک، باب فرم و ذهن مردم ایران نیست و ما آن را به فرم ایرانی تغییر دادیم». وی سپس به توضیحات تخصصی‌تری درباره موسیقی این اثر پرداخت و از ۳ نوع متفاوت آواهای موسیقی این اپرا، نام برد. خلیق با اشاره به تنوع سازهای موجود در این اپرا و نام بردن آن‌ها و همچنین تعداد بالای نوازنده‌های این اثر، اجرای این اثر را در شکل و شمایل یک ارکستر توصیف کرد.
اُپرای «آخرین درخت فرش» قرار است از ۵ تا ۲۰ اردیبهشت و در محوطه باستانی سیلک، برگزار شود.
تپه‌های باستانی سیلک، از پنجم تا بیستم اردیبهشت‌ماه جاری، میزبان هنرآفرینی حدود ۱۰۰ هنرمند در قالب اُپرا (تئاتر – موسیقی) ی «آخرین درخت فرش» خواهد بود. بعد از تجربه‌ی بکر و موفق اجرای عمومی «اپرای افسانه بهار» در سال گذشته، عوامل همان اپرا، بار دیگر در حال تمرین برای آفرینش یک اثر هنری فاخر دیگر هستند. این بار، «فرش»، این جادوی پری‌چهر و با اصالت، سوژه‌ی ذهن، روان، قلم و مضراب «سعید احمدیان» و «مجید خلیق» شده است تا هنردوستان کاشانی، اردیبهشتی‌تر از همیشه، چشم‌به‌راه اجرای آن باشند.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد کاشان، در این نشست با بیان اینکه خودش و خانواده‌اش همگی تجربه قالی‌بافی داشته‌اند، از هنر قالی‌بافی به عنوان یک هنر متعالی یادکرد که معمولاً باهنرهای دیگر مانند موسیقی (کلام‌های موزونی که معمولاً قالی‌بافان حین بافندگی زمزمه می‌کنند) نیز همراه بوده است. وی موسیقی را هنری دانست که باعث بروز خلاقیت‌های ذهنی انسان شده، می‌تواند آدمی را به خردورزی وا‌دارد و همچنین یکی از کارکردهای فعلی آن می‌تواند نشاط اجتماعی باشد.
امینی: به‌شدت نیاز به پشتیبانی مالی بخش خصوصی داریم.
«سعید احمدیان»، نویسنده، شاعر، تهیه‌کننده و کارگردان اپرای آخرین درخت فرش، در مراسم رونمایی از پوستر این اثر و در نشست خبری عوامل اجرایی این اپرا، با اشاره به دغدغه و علاقه خود در انتخاب و پردازش شمایل تاریخی، ابتدا مختصری درباره معنای کلی اپرا، تاریخچه اجرای آن در ایران و همچنین درباره کارهای قبلی‌اش، توضیحاتی بیان کرد. احمدیان با اشاره به پیشینه‌ی بسیار بالای سیلک که از نگاه کارشناسان باستان‌شناسی و کتاب‌های تاریخی جهانی، از آن به عنوان یک دوره تاریخی یاد می‌شود، خرسندی خود را از محل این اپرا بیان کرد. وی سپس به برخی ویژگی‌های اپرای «آخرین درخت فرش» اشاره کرد و آن را افسانه‌ای ساخته و پرداخته‌ی ذهن خود و داستانی بدون زمان که درگذشته‌های دور رخ می‌دهد، عنوان کرد. به باور احمدیان، صنعت فرش دست بافت، یکی از بزرگ‌ترین و شگفت‌ترین صنایع‌دستی در جهان به شمار می‌رود و این سوژه، برای اپرای فعلی، بهانه‌ی داستان‌پردازی شده است. به گفته کارگردان اپرا، در این نمایش که در ۵ پرده نوشته‌شده است، فرش‌های درختی و سجاده مانند، نماد سنت‌های نیاکان و برکات سرزمین باستانی ایران می‌باشند. احمدیان در بخش دیگری از صحبت‌هایش، از ۳۰ نفر بازیگر، ۲۵ نفر اعضای گروه موسیقی و ۳۰ نفر افراد پشت صحنه به عنوان عوامل این اپرا یادکرد. وی گفت که همکاری وی با «مجید خلیق» به عنوان آهنگساز این اپرا، ۶ ماه و تمرین‌های گروهی این اثر، ۴ ماه به طول انجامیده است. احمدیان که شاعر و نویسنده‌ی این اثر نیز هست، درباره سرایش و انتخاب شعرهای اپرا گفت: «من معمولاً ۳ ساعت شعر می‌گویم، ولی یک ساعتش را خودم و یک ساعت دیگرش را هم با هماهنگی آهنگساز، حذف می‌کنیم؛ چون تجربه به ما نشان داده است، بیشتر مخاطبان ایرانی، حوصله‌ی تماشای بیش از ۱ ساعت از چنین آثاری را ندارند». احمدیان در پاسخ به سؤالی درباره نماد «ماسک» که در پایین طرح این اپرا وجود دارد، گفت: «از نظر بین‌المللی، «ماسک» و «گل رز» نماد اپرا هستند و ما سعی کردیم این نمادها را با توجه به فرهنگ خودمان و فضای کار، بومی‌سازی کنیم».
مجید خلیق: برای این کار، شکل و شمایل یک ارکستر بزرگ را خلق کرده‌ایم.
دیدگاه شما