اجتماعی , اخبار , یادداشت

کاشان نیوز – ترانه علوی: «به نام خداوند لوح و قلم»

«دست آن بِه که خود قلم باشد
کِش (که او را) سروکار با قلم باشد»۱
نخستین بار این بیت را بر حاشیه کتاب اخلاق جلالی علامه جلال‌الدین دوانی که به همت استاد عبدالله مسعودی آرانی تصحیح شده بود، دیدم. تک‌بیتی به‌غایت نغز و پرمغز که هر بار سرگرم نوشتن می‌شوم در ذهنم همچون زنگ هشداری به صدا درمی‌آید.
خداوند در قرآن کریم به انحا مختلف به نشانه‌های خلقت سوگند یادکرده است. در میان مظاهر آفرینش، قلم جایگاهی والا دارد. چراکه ارج نهادن به قلم نه به‌عنوان یک شی مادی، بلکه به دلیل اثر معنوی آن است که صاحب‌قلم از خود به‌جای می‌گذارد.
ن و القلم و مایسطرون. قسم به قلم و آنچه می‌نویسند.
امروز چهاردهم تیرماه روز بزرگداشت قلم است. فلسفه نام‌گذاری آن را به سیاره عطارد (سیاره تیر) که کاتب ستارگان نامیده می‌شود بی‌ارتباط ندانسته‌اند یا در روایتی دیگر گفته‌شده؛ در چنین روز بوده که هوشنگ، پادشاه پیشدادی، کاتبان و نویسندگان را به رسمیت شناخته است. درنهایت انجمن قلم ایران نیز در سال ۱۳۸۱ با پیشنهاد این روز به شورای عالی انقلاب فرهنگی و تصویب آن ۱۴ تیرماه را به‌عنوان روز قلم نام‌گذاری کرده است.
عطارد را همی‌گفتم به فضل و فن شدی غره
قلم بشکن بیا بشنو پیام نیشکر باری
قلم؛ آن ریزنقش باریک‌تر ز مویی است که گاه در قامت شمشیر رخ می‌نماید و زمانی در نقش گل، عطر همدلی می‌پراکند. گاه رنگ خون و دشمنی به خود می‌گیرد و گاه چونان خورشید طلایه‌دار دوستی می‌شود. قلم می‌تواند گَه از کاهی کوه بسازد یا گاه کوهی را بدل به کاه نماید.
باور بداریم کلمات جان دارند. چه بر صفحه کاغذ باشد چه در قالب گفتار برون آید. هر واژه با هر نیت که با انسان برخورد نماید می‌تواند در دل و اندیشه مخاطب جای گیرد یا تأثیر نکند.

اغراق نخواهد بود اگر بگوییم یکی از راه‌های شناخت شخصیت انسان‌ها سبک و سیاق نوشته و انتخاب واژگانی است که به کار می‌برند. چینش کلمات و گزینش لغات به ما می‌فهماند عیار نویسنده و صاحب اثر تا چه اندازه است.
چهاردهم تیرماه، روزگرانسنگ قلم فرصت گران‌بهایی است تا انسان‌های صاحب‌قلم را به‌قدر وسع خویش قدر بدانیم و بر صدر نشانیم و اگر قلمی در دست داریم مراقب باشیم تا با قلم خود قدمی را از حرکت بازنداریم و قلبی را آزرده نکنیم چراکه رسانه در روزگار کنونی تلفیق ناهمگونی از راست و دروغ و تشخیص سره از ناسره کاری به‌غایت دشوار است.
به دیگر سخن؛ قلم حریم و حرمت دارد و بر همه اهالی قلم است که حرمت آن را حفظ کنند. بهترین و هنرمندانه‌ترین نقش برای هر دارنده قلم آن است که بکوشد، مادام که کلامی از بند قلم می‌گشاید به دنبالش راهی به سعادت بشر هموار نماید که اگر چنین باشد باشکوه است و ماندگار.
پایان سخن؛
با تبریک و شادباش این روز به پیشگاه نویسندگان ارجمند و فرهیختگان فرزانه میهن که همواره در مسیر روشنگری گام برمی‌دارند و جان‌های تشنه آگاهی و دانایی را با قلم معرفت خویش سیراب می‌سازند با کلامی از جناب حافظ شیراز دعاگو باشیم :
ای که انشای عطارد صفت شوکت توست
عقل کل چاکر طغراکش دیوان تو باد

—————-

۱- استاد کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی مشهور به خلاق المعانی.