چندی قبل تیتر «کشف حجاب این بازیگر+عکس» به انتشار مطلبی در مورد خانم نرگس آبیار یکی از کارگردانان کشورمان و پس از ان تیتر «پس از کشتار وبا در لندن، پارلمان انگلیس طرح شبکه فاضلاب را تصویب کرد» برای مصاحبه‌ای با موضوع فاضلاب کاشان منتشر شد، نظرات متعددی درمورد تیتر اول به کاشان نیوز رسید که بنا به درخواست تعداد زیادی از همشهریان و حتی کسانی که از دیگر شهرها تماس گرفتند، برای احترام به خواسته کاربران پایگاه خبری کاشان نیوز این مطلب حذف شد و اخیرا در یکی از نظراتی که در مورد تیتر دوم ذیل مطلب به نام خانم «مریم بیدگلی» ثبت گردیده این تیتر به نقدی حرفه‌ای کشیده شده که ضمن تشکر از نویسنده برای استفاده خوانندگان نظر ایشان بعنوان یادداشتی جداگانه منتشر می‌شود.
کاشان نیوز– مریم بیدگلی: با سلام و عرض ارادت. هنگام جستجو در پایگاه خبری کاشان نیوز، تیتر خبری نظرم را جلب کرد که حاکی از شیوع وبا دراین فصل سرد در انگلستان و تصمیم جدید پارلمان در این باره بود. با خود اندیشیدم که عجب هر چقدر هم دولت انگلیس تلاش کند خبری به این مهمی در هیچ رسانه‌ای درج نشود نتوانست و خبرنگار کاشان نیوز با کشف این خبر آنرا تیتر کرد. با اشتیاق خبر را دانلو کردم به این دلیل که هیچ خبرگزاریی از شیوع وبا آنهم در زمستان خبری مخابره نکرده بود. پنداشتم شاید به این دلیل که امسال آب و هوا تغییر کرد و بیشتر سرما به سمت شرق آمد گرما گریبان انگلستان را گرفته و وبا هم بر مشکلات اقتصادی این کشور اضافه شده. چرا که وبا در آب و هوای گرم بیشتر شایع است. خبر دانلود شد. هیچ ارتباطی به وبا نداشت. موضوع مربوط به آلودگی چاههای تامین آب کاشان آران و بیدگل و لزوم تصفیه خانه بود. مصاحبه با یکی از صاحبنظران و اهل فن انجام شده بود و وی در پایان مصاحبه از پیشینه خبر اشاره به وقوع وبا در قرن ۱۹ میلادی در انگلستان کرده. که این مطلب و تصمیم پارلمان آن زمان تیتر اصلی خبر همایش بحران آب در کاشان می‌شود. در ابتدا به انتخاب تیتر خندیدم. اما بیش از ۱۳ سال سابقه خبرنگاری و سردبیری به من اجازه ندادکه سکوت کنم. منظورمن ازنوشتن این مطلب توهین و یاتمسخر نیست. نکاتی را بیان خواهم کرد که لطفا به جنبه انتقال تجربه و مهم‌تر از آن حقوقی خبر توجه شود. به قول شاعر: نظر را نغز کن تا نغز بینی / گذر از پوست کن تا مغز بینی………. پس خواهش می‌کنم باور کنیددلسوزانه نوشتم. ۱) تیتر کردن یک بحران عظیم اجتماعی که حدود۲۰۰ سال قبل در انگلستان اتفاق افتاده بار حقوقی سنگینی را برای کاشان نیوز به همراه دارد. چرا که به نوعی ضد تبلیغ علیه این کشور محسوب می‌شود و چنانچه وابستگان فرهنگی سفارت انگلستان به این قضیه حساس شوند حق شکایت از این رسانه محفوظ است اگر چه درحال حاضر روابط ایران و انگلستان روزهای حساسی را پشت سر می‌گذارد و کشور‌ها تلاش می‌کنند گام به گام به سمت بزگشایی مجدد سفارت خانه‌ها بروند. بنابراین چنین تیتری حکم شایعه پراکنی دارد. مضافا بر اینکه مسئله وبا بحران زا و ایجاد وحشت عمومی می‌کند. ۲) اصولا چرا باید رویدادی که حدود ۲۰۰ سال پیش در کشوری در قاره دیگر روی داده تیتر گزارشی در باره فاضلاب کاشان، آران و بیدگل شود. پس اصولی چون تازگی رویداد و مجاورت در خبر که از ارزشهای خبر است چه می‌شود؟ حتی اگر خبر تصفیه صاحبقرانیه یا تصفیه خانه اصفهان که در ۱۳۴۵ روی داده کار شده بود مجاورت و تازگی بیشتری برای تیتر شدن داشت. اگر چه بازهم باید به اصل مصاحبه رجوع می‌شد و تیتر از موضوع مصاحبه درمی آمد. ۳) در تیتر نویسی این نکته مهم است که تیتر سوالی در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که در پاراگرافهای اولیه باید پاسخ داده شود. در حالیکه بعد از یک مصاحبه طولانی چند خط پایانی شناسنامه تیتر را ارائه می‌دهد. ۴) تیتر مانند قلاب ماهی باید مخاطب را جذب کند و لید خبر مانند نحوه بیرون کشیدن ماهی از آب مخاطب را به هدف نزدیک کند. در انتخاب این تیتر اگرچه اصل ایجاد سوال رعایت شده و هر مخاطبی با قلاب شیوع وبا و تصمیم پارلمان گیر می‌افتد، اما صداقت پایمال شده در حقیقت مخاطب را فریب می‌دهد تا مصاحبه را بخواند و گیج شود. انتخاب این تیتر مثل این است که به یکباره درکاشان نیوز این تیتر روی نوار تازه‌های خبر بیاید که: به دستور حکومت چشم ۲۰۰ هزار نفر از مردم کرمان از کاسه در آمد و در میدان شهر ریخته شد. بعد درگزارش مفصلی نمایشگاه نوجوانان یک مدرسه تشریح شود و در پایان اشاره شودکه یکی از این دانش آموزان حمله آغا محمدخان به کرمان را بررسی کرده که در آن روز به نقلی ۲۰۰ هزار نفر کور شدند. انصافا با دیدن این تیتر نباید دولت شکایت کند که نشر اکاذیب می‌کنید؟ ایها الاصحاب رسانه انتخاب تیتر بار حقوقی دارد. جدای از شرط انصاف و اخلاق. مخاطب رسانه حق داردکه صداقت را ببیند شاید نخواهد خبر فاضلاب کاشان را بخواند تا بفهمد در دنیا وبا نیامده. پس به حق الناس بیاندشیم هنگام انتخاب تیتر. در پایان یاد آوری می‌کنم در تنظیم مصاحبه نیازی به آوردن پیشینه به این قدمت نیست – بیش از ۲۰۰ سال- این پیشینه برای تحقیقات مکتوب و مقاله تنظیم می‌شود. منظور از پیشینه خبر چیز دیگری است. به عنوان مثال در اینجا خبر نگارباید از تلاش برای اجرایی شدن این طرح در سالهای اخیر خبری می‌آورد. یادمان باشد بعضی وقت‌ها در تنظیم مصاحبه باید مثل استاد علم که مقداری از پارچه را می‌برید عمل کرد. بعضی از اطلاعاتی که صاحبان فن می‌دهند به درد مخاطب عام نمی‌خورد. مخاطب دانشگاهی هم نیازی به یک اشاره رسانه‌ای ندارد. او منبع خود را بسیار علمی‌تر جستجو خواهدکرد. در این مجال اندک به تحلیل مشکلات گزارش نمی‌پردازم چرا که شاید سیاست کاشان نیوز بر این است. اما اگر تیتر گفتم بحث دیگری بود که معتقدم لازمه امنیت کار در رسانه است. گاهی اوقات ایجاد هیجان درتنظیم ناصادقانه تیتر و جذب مخاطب برای یک خبر با اهمیت نسبی، به سلب امنیت خبرنگار، اصحاب رسانه وشاید پایان عمر یک رسانه بیانجامد. همیشه پایدار باشید باقی بقاتان.
دیدگاه شما