همایش «ویر و وار» منطقه فرهنگی کاشان را به هم پیوند می‌دهد
کاشان نیوز–مطهره حاجی‌زاده: همایش «ویر و وار»، نخستین همایش زبان محلی روز گذشته در تالار آزادی دانشگاه کاشان آغاز به کارکرد. این همایش که به همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان‌های کاشان و آران و بیدگل، شهرداری جوشقان قالی، بخشداری قمصر، بنیاد فرهنگ کاشان و دانشگاه کاشان برگزار می‌شود قصد دارد پیوند دیرینه زبان و فرهنگ منطقه وسیعی از مرکز ایران را جانی دوباره بخشد. در این همایش که صبح روز چهارشنبه ۵ خرداد در تالار آزادی دانشگاه کاشان برگزار شد، تعداد کمی شرکت‌کننده حضور داشتند. جالب است بدانید نام همایش از لغتی به همین گویش گرفته می‌شود، «ویر» به معنای ذهن، حافظه و به یاد داشتن است. مسئولان همایش امید داشتند آن در ذهن‌ها بماند و در سال‌ها بعد پرشورتر برگزار شود.
با مهندس علی پیراینده، شهردار جوشقان قالی درباره این همایش گفتگویی داشتیم که در زیر می‌خوانید.
ایده این همایش از کجا آمد و هدف برگزاری آن چه بود؟ درباره جزئیات این همایش دوروزه نیز توضیح دهید. یکی از ویژگی‌های مشترک حوزه‌ی فرهنگی کاشان زبان است و تقریباً می‌توان گفت تنها اشتراکی است که در این گستره وجود دارد. تعداد بسیاری از شهرها و روستاهای ما گویش محلی خود را حفظ کردند و حتی در آن‌هایی هم که گویش حفظ نشده، ردپایی از این فرهنگ و گویش محلی وجود دارد. جوشقان قالی هم از این قاعده مستثنی نیست، مثل چهل پارچه شهر و آبادی که به این گویش تکلم می‌کنند، مردمان جوشقان هم در محاوره‌های عادی خودشان به این گویش روی می‌آوردند.
منظور همان زبان راجی است؟ امیدوارم امروز به این سؤال پاسخ داده شود که آیا عنوان راجی برای این زبان یا گویش صحیح است؟ در این همایش یکی از اهداف سخن گفتن از زبان راجی بود و ما منتظر پاسخ پژوهشگران هستیم.
در جوشقان قالی ده نفر به این گویش شعر گفته‌اند که آن‌ها جزئی از مفاخر شهر ما هستند. در سایر روستاها و شهرها هم این داستان جاری بود و با افراد متعددی مواجه بودیم که درباره این گویش کار علمی پژوهشی کرده بودند. تمام این پژوهش‌ها و شعرها از هم منفرد بود و هر فرد به‌صورت انفرادی روی گویش خاصی در همان شهر و روستای خودکار کرده بود.
در همین راستا میان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان کاشان، آران و بیدگل، نطنز، اردستان، دلیجان و شاهین‌شهر و میمه جلسات متعددی برگزار شد تا منجر به برگزاری این همایش شد. این مراسم میان ما و تمام این ادارات و شهرستان‌ها مشترک برگزار می‌شود و تمام پژوهشگران این حوزه دعوت‌شده‌اند تا در دانشگاه کاشان بخش پژوهشی همایش برگزار شود.
در عصر ۶ خرداد هم شب‌شعری در جوشقان قالی داریم که تمام شعرا و پژوهشگران دعوت می‌شوند. در آنجا شعرهایی با همین گویش خوانده‌شده و شعرا و پژوهشگران نیز تقدیر می‌شوند.
چه مدت‌زمانی هماهنگی بین این منطقه بزرگ طول کشید؟ مشکل عمده و بزرگی که ما در برگزاری همایش داشتیم این بود که دقیق نمی‌دانیم گستره این منطقه فرهنگی کجاست؟ حتی دیروز دوستان متوجه شدند که هم‌وطنان جاسبی ما کارهای بسیار خوبی درباره این زبان کردند، درحالی‌که ما از کارهای ایشان و تسلطشان مطلع نبودیم و نمی‌دانستیم چه پژوهش‌هایی کردند و حتی همایش‌هایی هم در این حوزه برگزار کرده بودند. چند ماه می‌شود که ما تحقیق می‌کردیم تا بدانیم این محدوده فرهنگی کجاست و تا چه حدودی از فلات مرکزی ایران این گویش جاری است. جلسات متعددی میان ۹ سازمان برگزارکننده داشتیم و طبیعی است که هماهنگی بین این ۹ سازمان بسیار سخت و زمان‌بر باشد. به همین علت کار سختی در پیش داشتیم و معتقدیم این همایش نخستین ما با تمام کاستی‌ها راهی باشد برای برگزاری همایش‌های بعدی در شهرها و روستاهای دیگری که به این گویش تسلط دارند.
آیا توانستید از تجربه‌ی جاسب استفاده کنید؟ متأسفانه فرصت هماهنگی را پیدا نکردیم و این هم ضعف ما بود. البته کار آن‌ها انفرادی و در محدوده همان شهر بود، بنا به اطلاعات ما تاکنون چنین همایشی درباره زبان محلی در سطح منطقه نداشته‌ایم. بالطبع هم ناهماهنگی‌هایی داشتیم، شاید شهر و روستایی را از قلم انداخته باشیم و یا پژوهشگری باشد که ما از حضور او اطلاع نداشته‌ایم.
تمام ادارات ارشاد شهرستان‌های مختلف، دانشگاه کاشان، شهرداری جوشقان قالی و بخشداری قمصر درگیر کارهای اجرایی همایش بودند. برای ما تعداد شرکت‌کنندگان در اولین گام مهم نیست؛ در حال حاضر حدود ۱۵ الی ۲۰ پژوهشگر این زبان در همایش حضور دارند که به عقیده من جمع بسیار خوب و مطلوبی است. انشاالله پنج‌شنبه‌شب جمع بیشتری هم حضورداشته باشند.
از مقالات و شعرهای رسیده به همایش ویژه‌نامه‌ای هم چاپ خواهد شد؟
بنا به توافقی که با دانشگاه کاشان و مرکز کاشان شناسی داشتیم بنا شد یک ویژه‌نامه این مرکز را به این همایش اختصاص دهیم. از تمامی پژوهشگران و نویسندگان کتاب‌ها هم مقالاتی دریافت و به همراه شعرهایی به این زبان جمع آوری و منتشر کنیم. استقبال شعرا بسیار زیاد بود و ما هنوز در حال دریافت شعر به این زبان شیرین هستیم.
مطهره حاجی‌زاده: همایش «ویر و وار»، نخستین همایش زبان محلی روز گذشته در تالار آزادی دانشگاه کاشان آغاز به کارکرد. این همایش که به همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان‌های کاشان و آران و بیدگل، شهرداری جوشقان قالی، بخشداری قمصر، بنیاد فرهنگ کاشان و دانشگاه کاشان برگزار می‌شود قصد دارد پیوند دیرینه زبان و فرهنگ منطقه وسیعی از مرکز ایران را جانی دوباره بخشد. در این همایش که صبح روز چهارشنبه ۵ خرداد در تالار آزادی دانشگاه کاشان برگزار شد، تعداد کمی شرکت‌کننده حضور داشتند. جالب است بدانید نام همایش از لغتی به همین گویش گرفته می‌شود، «ویر» به معنای ذهن، حافظه و به یاد داشتن است. مسئولان همایش امید داشتند آن در ذهن‌ها بماند و در سال‌ها بعد پرشورتر برگزار شود.
دیدگاه شما