کاشان نیوز-سعید غلامیان: چهارشنبه سوری یکی از جشن‌های ایرانی وباستانی است که در شب آخرین چهارشنبهٔ سال (سه‌شنبه شب) برگزار می‌شود.

فردوسی، حکیم بلندآوازه ایرانی در شاهنامه اشاره‌هایی درباره بزم چهارشنبه‌ای در نزدیکی نوروز دارد که نشان‌دهندهٔ کهن بودن این جشن است. مراسم سنّتی مربوط به این جشن ملّی، از دیرباز در فرهنگ کهن مردمان ایران زنده نگاه داشته شده‌است.

واژهٔ «چهارشنبه‌سوری» از دو واژهٔ «چهارشنبه» و «سور» به معنای شادمانی و نشاط و نیز «سوری» یعنی سرخی که نماد سرزندگی و سلامتی است ساخته شده است طبق آیین باستان در این شب آتش بزرگی بر افروخته می‌شود که تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته می‌شود که این آتش معمولاً از بعد از ظهر سه شنبه که مردم آتش روشن می‌کنند و از روی آن می‌پرند آغاز می‌شود و در زمان پریدن می‌خوانند: «زردی من از تو، سرخی تو از من». این رفتار نماد و نشانه مراسمی برای تطهیر و پاک‌سازی معنوی است. به بیان دیگر مردم خواهان آن هستند که آتش که نماد تقدس خداوند است تمام رنگ پریدیگی و زردی، بیماری و مشکلات‌شان را بگیرد و بجای آن سرخی و گرمی و نور و نیرو به آنها بدهد. چهارشنبه‌سوری جشنی نیست که وابسته به دین یا قومیّت افراد باشد و در میان بیشتر اقوام ایرانیان رواج دارد.

اما سال‌هاست که به دلیل استفاده بد از مواد منفجره و آتش‌زا تعمداً این آیین کهن ایرانی به «چهارشنبه سوزی» تقلیل یافته، غافل از اینکه این موضوع نشان‌دهنده ضعف نهادهای آموزشی و کم کاری مراجع فرهنگی کشور برای فرهنگ سازی و آگاهی بخشی و آموزش است.

این تعمد در عدم استفاده از نام «چهارشنبه سوری» در اخبار رسمی و قرار دادن واژه معادل «چهارشنبه آخر سال» هم به نوعی پنهان و پاک کردن صورت مسئله است در حالی که همه میدانیم ممنوع کردن رفتارهایی که مجرمانه نیست یا جرم انگاشتن هر اقدامی که جامعه نسبت به آن اقبال و توجه دارد صرفاً به پنهان‌کاری در این خصوص دامن می‌زند.

آموزش صحیح کلید حل این مشکل است نه مترادف کردن چهارشنبه سوری با آتش و انفجار و حادثه.

جامعه موجودی زنده است، از هنجارها و رسوم خود ممکن است مدت زمانی کوتاه بیایید اما در زوایای دست نیافتنی خود دست به بازتولید زده و بازآفرینی میزند، اما فاجعه از جایی آغاز خواهد شد که از این بازتولید اشخاصی سودجو یا ناآگاه زودتر از نهاد ها و مراجع فرهنگ ساز کشور مطلع باشند. در آن زمان چهارشنبه سوری از یک طرف محملی می‌شود برای سودجویی و بازار سیاه ترقه و مواد منفجره و خسارت‌های مالی و جسمی و روحی برای جامعه و از یک طرف منجر به جرم تراشی و جرم انگاری رفتارهایی که مجرمانه نیستند و از قبل برای کنترل آنها برنامه ریزی نشده و آموزشی در نظر گرفته نشده! و افزایش آمار جرم و جنایت!

این باعث می‌شود علاوه بر اینکه رسوم کهن ملی از کارکرد اصلی که تزریق نشاط و سرزندگی و امید به آینده است از اهداف اصلی خود دور بیافتد و بدل به وسیله‌ای برای کسب سود نامشروع گردد و نهایتاً هم بین نهادهای حاکم و متن جامعه تعارض و تضادهایی ماهوی شکل بگیرد.

بودجه‌ها و مدیران فرهنگی جامعه باید مسیر حرکت جامعه را هموارتر کنند نباید به ناهموار شدن راه دامن زنند. این موضوع اثر معکوسی بجای خواهد گذاشت! چهارشنبه سوری آیینی زنده است و بر اساس عقاید و خواسته‌های فرهنگی و معنوی مردمی شکل گرفته که سعی در حذف آن تنها به تغییر روش در اجرای آن خواهد انجامید، مسیر رودخانه را نمی‌شود بست، ممانعت از حرکت درست رودخانه به خسارت‌های جانبی و نهایتاً غرق شدن می‌انجامد و بقولی:

پریرو تاب مستوری ندارد

چو در بندی سر از روزن برآرد