کاشان نیوز ــ مرضیه گیلاسی: تعطیلات عید و میهمانی‌ها و دیدوبازدید‌ها که تمام می‌شود، یک‌باره متوجه می‌شوید که‌‌ ای دل غافل! دوباره چاقی بلای قرن بیست‌ویکم دامن گیرتان شده است و آن وقت به فکر می‌رسد که ورزش‌ و پیاده‌روی‌هایتان برای سلامتی و البته تناسب اندام را باید دوباره شروع کنید. نسیم بهاری و آب و هوای این فصل هم آدم را مصمم‌تر می‌سازد تا ساعتی از شبانه‌روز را ورزش کند.
به‌زعم نگارنده پیاده‌روی در این بخش مادر همهٔ ورزش‌ها و بهترین راهکار برای این امر است.

معمولا همشهریانی که قصد ورزش پیاده‌روی دارند، بلوار دانش را انتخاب می‌کنند و از ابتدا تا انتهای آن می‌روند و برمی‌گردند. یا خیابان امیرکبیر که به‌‌تازگی قسمت‌هایی از آن برای پیاده‌روی آماده شده انتخاب می‌شود.

این مقدمهٔ طولانی را نوشتم تا پیشنهادی را مطرح کنم که این مدت، خودم عملی کرده‌ام و از آن لذت برده‌ام. برای رهایی از آلودگی صوتی خودرو‌ها، بوق و جیغ ترمز و بعضا صدای بلند موزیک بعضی ماشین‌ها، و ویراژ موتورسیکلت‌ها و گاهی هم برخی مزاحمت‌هایشان، تصمیم گرفتم برای پیاده‌روی هر بار به یکی از محله‌های قدیمی شهر بروم و کوچه‌پیمایی کنم.
کوچه‌پس‌کوچه‌هایی پر از حرف‌های ناگفته که همچنان می‌توان کشفشان کرد و حرفشان را شنید. در پیچ‌وخم هر کوچه رازی نهفته  است که باید رمزگشایی شود. گم‌شدن در میان کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی محله‌های شهر، برای خودش عالمی دارد. گویی در پازلی قرار می‌گیری که هزار راه جلوی رو داری و نمی‌دانی کدامشان را انتخاب کنی. و البته عمده‌شان بن‌بست نیستند ولی گاهی آن‌قدر غرق در رازگشایی این کوچه‌پس‌کوچه‌ها می‌شوی که گاهی تو را به بن‌بستی یا کوچه‌ای تنگ و باریک می‌رساند که انتهای کوچه دربچه‌ای چوبی و گاهی هم آهنی هست که ورودی خانه‌ای قدیمی‌ست و دوباره مجبور می‌شوی راه طی‌شده را بازگردی.

این کوچه‌های تنگ و باریک و رازآلود و پراز پیچ‌وخم ،کششی دارد که مقاومت در مقابلش و رصدنکردنش غیرممکن می‌نماپد. در بعضی از قسمت‌های این محله‌های قدیمی خانه‌های قدیمی را خراب کرده‌اند و مجبور به عقب‌نشینی دیوار شده‌اند و در بعضی جا‌ها که تا چند سال پیش به لحاظ تنگی کوچه، هیچ ماشینی نمی‌توانست عبور کند، به راحتی راه باز شده است و صاحبخانه به راحتی می تواند خودروش را نزدیک در منزل پارک کند.

معمولا حرکت من از گذر «سرپله» آغاز می‌شود و هربار محله‌ای را پیمایش می‌کنیم. گرچه گوشی همراه من به تکنولوژی «جی‌پی‌اس» مجهز است، ولی من سرگردانی در این کوچه‌پس‌کوچه‌ها که اصلا بوی غریبگی نمی‌دهد را بی‌اندازه می‌پسندم. و وقتی ازکوچه‌ای تنگ و باریک به خیابان سر در می‌آورم، گویی به فتح بزرگی دست یافته‌ام. دوباره از کوچهٔ بعدی به راهروهای پازل دیگری وارد می‌شوم که پر از گذرهای قدیمی با طاق‌های ضربی و کوچه‌های تنگ و باریک است که به «کوچه‌های آشتی‌کنان» معروف هست.

وقتی که از جلوی آب‌انبار «خان»، بقعه «قدمگاه علی»، آب‌انبار «پشت عمارت»، زیارت «درب زنجیر» و آب‌انبار «گذر نو» که مربوط به دوره‌های ایلخانی و صفوی و قاجار هستند رد می‌شدم دقیقا حس می‌کردم دارم در تاریخ قدم می‌زنم و سکوت این کوچه و محله‌های قدیمی و نجابتی که دارد، بیشتر تشویقت می‌کند که بازهم برای پیاده‌روی به همین‌جا‌ها برگردی.

مطمئنم که اگر شما هم این مسیر‌ها را برای پیاده‌روی برگزینید، این‌ چشم‌اندازها را مشاهده خواهید کرد:
گذرهای‌های سرپوشیده که به‌همت میراث فرهنگی مرمت شده‌اند، دیوارهای کاهگلی که در بعضی از محله‌ها مثل کوچه‌های پشت مسجد آقا‌بزرگ به‌تازگی به‌سازی شده‌اند، آب‌انبارهایی که اکثرشان بلا استفاده مانده‌اند و در بعضی محله‌ها جلوی ورودیشان را دیوار کشیده‌اند، امام‌زاده‌هایی که در هر محله فراوان به‌چشم می‌خورند و اکثرا با چراغ سبز آذین بسته شده‌اند، پنج راه‌ها و سه راه‌ها زیاد هستند که نمونهٔ بارز آن «گذر بابا ولی» وگذرهای زنجیره‌ای که قبل و بعد آن قرار دارند، بادگیرهایی که حقیقتا زیبا هستند و جلوهٔ کوچه را رویایی می‌سازند، خانه‌های قدیمی مخروبه که هیچ ساکنی ندارند و دیوار‌هایشان فروریخته و تک‌درخت انجیر ی یا درخت کاجی در میان آن همه خرابی خودنمایی می‌کند. از این مدل خانه‌ها به‌وفور می‌توان در همهٔ محله‌هایی که از آن رد می‌شوید ببینید.
خانه‌هایی که در بن‌بست کوچه‌ای قرارداشتند و سردرشان پرده‌ای مزین با نام اباعبداله‌الحسین بود، حسینیه‌ها و تکیه‌هایی که در کنارش نخلی هم قرار دارد که با پارچه‌های مشکی پوشیده شده، سردرهای قدیمی و درهای چوبی با چفت و بست قدیمی.
و قطعا این اطمینان را می‌دهم که با پیمایش بیشتر در محله‌های دیگر، موارد جالب و جذاب دیگری هم پیدا خواهید کرد.

این تصاویر بکر را در این محله‌ها دیده‌ام: محلّه پنجه‌شاه، محلّه سلطان امیر احمد، محلّه دروازه اصفهان، محلّه درب یلان، محلّه یهودی‌ها، محلّه سرپُلّه، محلّه سر سنگ، محلّه پاقپان، محلّه درب زنجیر، محلّه پشت عمارت و محلّه پای منار.
دنیایی ار راز و رمزهای نادیده را می‌توان در دیگر محله‌های کاشان از جمله: تُرک‌آباد، سه‌سوک، فخرآور، چاله‌پرسک، میدان ولی سلطان، قبرستان درب‌باغ، کوچه باغ، کوچه نُه‌چَم، محلّه سُرخیجان، و چاله عدسی و … دید و از رازهای آن رمز‌گشایی کرد.