کاشان نیوز- ابوالفضل نجیب: تنش های یک ماه و اندی گذشته ایران و امریکا بر سر آنچه در محافل سیاسی به بازی اول تو بعد من تعبیر می شود، اکنون به جایی رسیده که وزارت خارجه ایران در اخرین موضع گیری (دو شنبه۱۱ اسفند) حرف آخر را در مورد سیاست های بایدن با تاکید بر این همانی سیاست های بایدن با ترامپ اعتراف و مورد تاکید قرار داد.
این اظهارات بیش از هر چیز ناظر بر دو فرض است. فرض اول خوش بینی متوهمانه مقامات جمهوری اسلامی که نتوانستند ذوق زدگی از شکست ترامپ را حداقل با زبان دیپلماسی اعلام دارند. و فرض دوم این که با علم به یکسویگی سیاست های خارجی دمکرات ها و جمهوری خواهان، مقاصد دیگری از جمله دادن وعده سر خرمن به مردم دنبال می کردند.
در موضع گیری اخیر جمهوری اسلامی، سخنگوی وزارت خارجه ضمن رد پیشنهاد مذاکره مستقیم امریکا همچنان بر رفع بدون مذاکره و پیش شرط تمامی تحریم ها تاکید کرد. به نظر می رسد آنچه پیش تر در مقاله ای تحت عنوان «ما و نتایج انتخابات امریکا» به همین قلم در خصوص خوش بینی های ناشی از روی کار آمدن بایدن مورد تاکید قرار گرفت، در عالم واقع شاهد هستیم. ان یادداشت بر این نکته تاکید می ورزید؛
” … نتایج واقعی حاصل از این انتخابات بیش از هر چیز در گرو برخورد واقع گرایانه و الزاما تجدید نظر در تنظیم رابطه با امریکا نهفته است…. ”
آنچه در عالم واقع نه تنها به رفع تحریم ها منجر نگردید، که به افزایش تنش ها تا مرز گمانه زنی به بروز درگیری های نظامی منتهی شده، از یک سو ناظر بر خوش بینی سیاست گذاران خارجی جمهوری اسلامی به وعده بایدن و همزمان اعتماد به نفس متوهمانه در تنظیم رابطه و نگاه از بالا به بایدن ی بود که هنوز پای بر کاخ سفید سفت نکرده بود.
رویکرد متوهمانه ای که نتیجه مقدماتی ان خارج کردن مسئله برجام از اولویت های بایدن و در ادامه گذاشتن پیش شرط بازگشت ایران به برجام و تاکید بر ضرورت مذاکره برای رسیدن به یک توافق همه جانبه بود. آنچه این چالش را عمیق تر و از سطح موضع گیری کلامی به وضع موجود تبدیل کرد، معطوف به همین نگاه ساده انگارانه و متعاقب آن واکنش نظامی امریکا در سوریه بود. حملاتی که همراه با تهدید و هشدار جدی بایدن به جدیت در حفظ منافع امریکا در منطقه و عمل متقابل نسبت به هر اقدام تهدیدکننده و به هر قیمت بر خاستگاه ها و شروط و اهداف مضاعف او در رابطه با ایران تاکید دارد.
با توجه به این تحولات، اظهارات سخنگوی وزارت خارجه را بی ارتباط با فرمان بایدن در خصوص حمله به سوریه نباید و نمی توان ارزیابی کرد. اقدامی که همزمان با تهدید ایران از جانب بایدن و وزارت خارجه امریکا، بازی اول شما بعد من بر سر رفع تحریم ها و بازگشت به برجام را بالکل تحت الشعاع گمانه زنی در خصوص نه تنها حفظ فشار حداکثری که تشدید آن از سوی بایدن و مهمتر اتخاذ تصمیمات شدیدتر در قبال آنچه تهدیدهای منطقه ای ایران تعبیر می شود، قرار داده است. نکته قابل تامل اظهارات همزمان ترامپ در اولین سخنرانی رسمی بعد از خروج از کاخ سفید است. در این سخنرانی ترامپ گفته است اگر او در انتخابات اخیر پیروز می شد، در همان هفته های اول جمهوری اسلامی با او وارد مذاکره مستقیم می شد. ادعایی که در کوران رقابت انتخاباتی میان بایدن و ترامپ به تاکید بسیاری کارشناسان سیاسی محتمل ترین راه حل بعد از انتخاب مجدد ترامپ بود.
انچه می توان از روند این اتفاقات پیش بینی و مورد تاکید قرار داد، بر این اصل تاکید دارد، تا زمانی که ایران با امریکا و همچنان با نگاه چهار دهه گذشته تنظیم رابطه کند، نباید و نمی توان انتظار هیچ اتفاق و تحولی چه در پیوند با سیاست های کلان خارجی جمهوری اسلامی و همچنین تغییر اوضاع مردم داشت. این در حالی است که بایدن با اعلام آمادگی و تاکید بر باز بودن باب مذاکره با ایران همزمان در تلاش برای کاهش اختلافات با جامعه جهانی و شورای امنیت سازمان ملل و همچنین عمیق کردن شکاف میان ایران و اتحادیه اروپا می باشد.
سیاست بایدن بطرز هوشمندانه و رندانه ای بر خاتمه دادن وضعیت نه جنگ و نه مذاکره تاکید دارد. آنچه در طی چند هفته اخیر از سوی بایدن و در ادامه شاهد خواهیم بود، در راستای پایان دادن به این وضعیت خواهد بود.
دیدگاه شما