کاشان نیوز–مطهره حاجی زاده: در نشست خبری ۱۴ شهریورماه که به همت اداره میراث فرهنگی شهرستان کاشان برگزار شد، دکتر محسن جاوری به تشریح فعالیت‌های مهم این اداره در حوزه باستان‌شناسی و محوطه‌های تاریخی شهرستان پرداخت. به گفته ایشان کاشان به لحاظ باستان‌شناسی شناسایی نشده است و تنها اطلاعات جسته‌گریخته داریم. ما پس از بررسی اصولی محوطه‌های باستانی مهم منطقه می‌توانیم با اطمینان قدمت باستانی شهرستان را تعیین کنیم که از هفت هزار سال بسیار بیشتر خواهد بود.
فعالیت مهم اداره میراث فرهنگی کاشان بازنگری در تعیین عرصه و حریم تپه‌های سیلک بود. این کار به پیشنهاد خانم دکتر چوبک رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی صورت گرفت و با گمانه‌زنی اطلاعات خوبی به دست آمد. یافته‌های این گمانه‌زنی‌ها نیز در پاییز امسال در موزه باغ فین به نمایش گذاشته می‌شود. ابزارهای سنگی، دست مجسمه و چند نمونه توکن (اشیاء حساب) به دست آوردیم.
در این طرح بازنگری حریم یک و دو سیلک کاملاً مشخص و خطوط عرصه و حریم تعیین شد. سپس قوانین و ضوابط این حرایم بازنویسی شده و برای حفظ آن مقررات خاصی مشخص شد. به‌عنوان‌مثال تا پیش‌ازاین در حریم یک تنها محدودیت ارتفاع بناها وجود داشت، اما در قوانین جدید در حریم یک هیچ‌گونه امکان ساخت و سازی وجود ندارد و تخلف محسوب می‌شود. خوب است بدانیم خانه مشیری در حریم یک سیلک قرار دارد و هرگونه ساخت‌وساز در این حریم ممنوع است. ساختمان مشیری در مجاورت تپه جنوبی سیلک واقع‌شده است که باعظمت خود هم محدودیت بنا در حریم را نقض کرده هم در حریم یک واقع‌شده است. به گفته دکتر جاوری مجوز ساخت بنا پس از صدور حکم نهایی دادگاه و برائت ایشان، صادرشده و پرونده آن بسته‌شده است. ما به‌عنوان سازمان میراث فرهنگی یک‌بار این دادگاه را باخته‌ایم و هیچ‌گونه امکان برای ورود دوباره و باز کردن پرونده نداریم. با مشاوران حقوقی سازمان میراث نیز بارها پرونده را مطالعه کردیم و چون یک‌بار حکم نهایی صادرشده، هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم؛ اما شما شهروندان دوستدار میراث فرهنگی می‌توانید با شکایت از این متجاوزان حریم سیلک، پرونده را دوباره به جریان بیندازید. ما رأی را باختیم، اما شما نباخته‌اید!
دکتر جاوری در ادامه برای تشریح فعالیت‌های خاص باستان‌شناسی صورت گرفته در منطقه کاشان از صدور مجوز حفاری باستان‌شناسی در منطقه جوشقان و استرک خبر داد. این کاوش که در اواخر شهریورماه به سرپرستی ایشان صورت خواهد گرفت، محوطه‌ای به قدمت هزاره اول پیش از میلاد، مطابق عصر آهن، کاوش خواهد شد. در این کاوش دانشگاه کاشان با همراهی تیم هفت نفره از دانشگاه ورشو به بررسی فیزیولوژی انسانی اسکلت‌های این منطقه خواهند پرداخت. این تیم متخصص از دانشگاه ورشو مسئولیت بررسی رژیم غذایی، سبک زندگی و عادات و ویژگی‌های مردمان این منطقه را دارند. اعتبار فصل اول حفاری این منطقه ۳۰ میلیون تومان برآورد شده که توسط معاونت مالی فرمانداری شهرستان کاشان تأمین‌شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی کاشان یافته‌های جدیدی مبنی بر قدمت چهل‌هزارساله حضور انسان در منطقه کاشان را یادآور شدند که توسط دکتر فریدون بیگلری، رئیس بخش پارینه‌سنگی موزه ملی ایران، در همایش باستان‌شناسی سال گذشته دانشگاه کاشان گزارش‌شده بود. دکتر فریدون بیگلری در سطح منطقه کفتار خون تعدادی ابزارهای سنگی کشف کرده و بر اساس مطالعات ایشان به دوره پارینه‌سنگی تعلق داشتند. این اشیاء در ۲۷ مهرماه، روز جهانی باستان‌شناسی در موزه باغ فین به بازدید گذاشته می‌شود. برای تأمین اعتبار کاوش این مناطق از دکتر حسینی مکارم، معاون توسعه و مدیریت سازمان میراث فرهنگی، درخواست کمک داشته‌ایم. اگر این تأمین اعتبار صورت گیرد، دکتر بیگلری کاوش‌های خود را در انتهای پاییز امسال آغاز خواهد کرد تا تاریخ ۴۰ هزارساله کاشان به جهانیان عرضه شود.
محوطه باستانی دیگر در منطقه کاشان، محوطه طسمی‌جان در نزدیکی مشکات است که متعلق به دوره‌های ساسانی و اشکانی است. این منطقه به مساحت ۲ در ۲٫۵ کیلومتر پوشیده از سفال‌های نخودی و قرمز بوده است که متعلق به دوره‌های ساسانی و اشکانی است. علاوه بر این نوع خاصی از سفال به نام سفال جیرینگی متعلق به دوره اشکانی هم در این منطقه پیدا شد. سفال جیرینگی تنها در بخش‌هایی از غرب ایران مشاهده شده است که برای اولین بار در مرکز ایران در محوطه طسمی جان یافت شد. به گفته دکتر جاوری این امر اهمیت منطقه را ازنظر باستان‌شناسی بالا می‌برد که امیدواریم با همراهی دکتر ساداتی نژاد تأمین اعتبار آن صورت گیرد.
محوطه باستانی دیگر که رئیس میراث فرهنگی کاشان از آغاز کاوش آن خبر داد، محوطه چاله هوت در شمال کاشان است. این محوطه که در دوره‌های پیش‌ازتاریخ، تاریخی و اسلامی مرکز سکونت بوده است با کمک شهرداری کاشان کاوش خواهد شد. چاله هوت اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا دوره پیش‌ازتاریخ آن هم‌زمان با دوره سیلک دوم است که شواهد و یافته‌های ما از دوره سیلک دوم بسیار اندک است. امید است با کاوش این ناحیه به یافته‌های جدیدی از این دوره در کاشان برسیم. در این منطقه با شناسایی و نقشه‌برداری عرصه و حریم تعیین‌شده و همچنین گمانه‌زنی برای شناخت لایه‌ها صورت گرفته است.
دکتر جاوری پس از سؤال خبرنگاری از زمین معوض محدوده سیلک نیز خبر داد که به این منظور اراضی فتح‌المبین به مساحت ۱۰۷ هکتار مشخص‌شده است که کار آن در استان انجام‌شده و نیازمند همکاری شورای عالی مسکن برای تفکیک زمین‌ها و همچنین افزودن به اراضی شهر است.