کاشان نیوز– ابوالفضل نجیب: آنچه درباره اظهارات ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان در اولین رویارویی رسانه‌ای به سؤالات در خصوص آینده افغانستان و موضوعاتی چون حقوق زنان، آزادی رسانه‌ها، ممنوعیت کشت تریاک، تعاملات بین‌المللی و … می‌توان ارزیابی کرد، بر کلی‌گویی و تأویل گرایی مبتنی بود. درواقع آنچه در صورت ظاهر بر رسمیت شناختن حق‌وحقوق زنان ازجمله تحصیل و کار و … اشاره داشت می‌توان به وجه کلی‌گویی این اظهارات تعبیر کرد. وعده‌ها و اظهاراتی که علیرغم تائید و به رسمیت شناختن حقوق حداقلی زنان و … اما در ماهیت امر می‌توان رفع تکلیفانه تلقی کرد.
اما آنچه در تکمله وعده‌های داده شده را مشروط به چارچوب‌های شریعت و قوانین اسلام می‌کرد، بر سویه تأویل گرایی تأکید داشت.
سوای آنچه سخنگوی طالبان در خصوص آزادی و حقوق زنان و رسانه‌ها که تمامی را معطوف به التزام به چارچوب‌های شریعت نمود، می‌توان همین سویه تأویل گرایی در موضوعات و مسائل کمتر مرتبط به الزامات شریعت، ازجمله ممنوعیت کشت تریاک، تعاملات بین‌المللی مورداشاره قرارداد که پاسخ‌های سخنگو به همان اندازه پاسخ به کم و کیف حقوق و آزادی زنان ماهیت تأویل گرا داشت.
معطوف و مشروط کردن ممنوعیت کشت تریاک به همکاری و به رسمیت شناخته شدن از سوی جامعه بین‌الملل و به همان اندازه دریافت کمک‌های مالی از سوی قدرت‌های بزرگ می‌توان به‌نوعی دوپهلوگویی و تأویل و ابهام گویی در ارائه به پرسش‌های شفاف تلقی کرد. همچنان که معطوف و مشروط کردن آزادی رسانه‌ها به آنچه به ممنوعیت نشر ضد ارزش علیه ما توجیه و منوط گردید. از این زاویه حتی می‌توان آنچه سخنگوی طالبان به‌شرط ممنوعیت کشت تریاک در افغانستان مشروط کرد به‌نوعی باج‌گیری و تهدید آشکار جامعه جهانی تعبیر کرد.
آنچه سخنگوی طالبان به‌عنوان ارزش‌های ما مورد تأکید قرارداد، الزاماً به معنی نشر علیه ارزش‌های اسلامی نبود. تأکید ذبیح‌الله مجاهد بر ارزش‌های ما در واقعیت امر همان ارزش‌ها و برساخت‌ها و قرائت طالبانی است و نه الزاماً ارزش‌های به رسمیت شناخته در سایر قرائت‌های اسلامی. این تأکید به این معنی است که طالبان خود را کماکان فصل الخطاب قرائت و ارزش‌های اسلامی متصور و یگانه نماینده بر حق اسلام می‌داند.
آنچه بااین‌حال همان پذیرفتن کف حقوق زنان ازجمله حق تحصیل و کار را با تردید جدی مواجه می‌کند، پاسخ صریح و قاطع منفی سخنگوی طالبان به این سؤال کلیدی بود که آیا ایدئولوژیکی طالبان نسبت به گذشته تغییر کرده یا خیر.
به استناد همین پاسخ و اعتراف صریح در خصوص تغییر نکردن ایدئولوژی طالبان نسبت به گذشته می‌توان نتیجه گرفت وعده‌های داده شده در چارچوب همان قرائت ایدئولوژیکی طالبان در دو گذشته امکان تحقق و عملی شدن نخواهد داشت. چراکه قوانین طالبان در خصوص زنان در مقایسه با موضوعاتی از قبیل روابط بین‌المللی و ممنوعیت کشت تریاک و … از اهمیت مضاعفی در پیوند با اجرای احکام شریعت برخوردار می‌باشند.
آنچه در پیام این پاسخ صریح می‌توان دریافت این است که آنچه در عالم واقع می‌باید ما را نسبت به تغییر در رفتار طالبان متقاعد کند، همچنان دست‌نخورده و بکر باقی‌مانده است. با این حساب می‌توان نتیجه گرفت، آنچه در حال حاضر موردادعای طالبان است در ماهیت امر هیچ تفاوت کیفی در جهت‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی نخواهد داشت؛ و آنچه به‌زعم برخی به تغییر تعبیر می‌شود به اندکی احترام می‌توان به هوشمندی تاکتیکی تعبیر و تلقی کرد.
دیدگاه شما