کاشان نیوز-شیوا آقابزرگی زاده:

شادی عمومی پدیده‌ای فرهنگی است که در آن احساسات و هیجانات و باورهای آدمی در هر سن، شغل، جنس، طبقه، رنگ و نژاد مجال بروز و ظهور می‌یابد. چهارشنبه سوری آخرین شادی عمومی سال در ایران است که با صحنه‌هایی دلخراش آغاز سالی جدید را نوید می‌دهد. قبل و بعد از آن، آمار زخمی شده یا کشته شدگان سال‌های گذشته، تصاویر مجروحان، صدای مهیب مواد و وسایل منفجره در خانه، خیابان، اداره، مدرسه، اتوبوس، مترو بر فضا می‌نشیند. چند روز قبل از برپایی این شادی عمومی، پیام دهندگان از نیروی رسمی گرفته تا غیررسمی با ابزارها و منابعی که در دست دارند پیام‌های خود را بر حسب آنچه که منافعشان می‌طلبد منتقل می‌کنند. پیام به تدارک‌دهندگان، شرکت‌کنندگان و کنترل‌کنندگان و تمام آنها که در یک شادی عمومی قرار است مشارکت کنند منتقل می‌شود و بدین ترتیب پیام به همراه آنها به محملی آورده می‌شود که همبستگی اجتماعی و انسجام اجتماعی به منصه ظهور و بروز می‌رسد. توسعه پایدار که امکانات زندگی نسل امروز و فردا را گسترش می‌دهد زمانی تحقق می‌یابد که همبستگی و انسجام با مشارکت کنشگران تحقق یابد. پس چهارشنبه سوری می‌تواند به توسعه کمک کند.

پیام‌ها را گروه‌ها در قالب شعار، تبلیغ، هشدار، شایعه، موعظه و… به اذهان کنشگران اجتماعی منتقل می‌کنند. با فضای ذهنی، فضای مجازی و فضای شهری ایجاد شده زمینه تحت تأثیر قرار گرفتن احساسات، باورها و هیجانات گروه ها و خرده فرهنگ ها و آحاد مختلف جامعه فراهم می شود. اصحاب رسانه، بازاریان، هنرمندان، سیاستمداران، دانشگاهیان، مذهبیون و … هر کدام با توجه به میزان مقبولیت و مشروعیت شان، نوع ابزارها و منابع و پیشینه‌ی اثرگذاری پیام‌های شان تأثیرات مختلفی بر نحوه‌ی برگزاری این شادی عمومی دارند.نخست، تعریف هرکدام از آنها از چهارشنبه سوری است که راهکارها و پیام هایشان را تعیین می کند و اما در چنین فضایی طبیعی است که برخی گروه ها با هم تعارض‌هایی به ویژه در منافع داشته باشند.

در سطح کلان اگر زمانی نهادهایی مثل خانواده، آموزش و پرورش، رسانه های همگانی و مذهب با هم تعارض پیدا کنند پیامدهای خطرناکی سرتاسر جامعه را دربر می گیرد. حتی زمانی که در یک نهاد عناصر کارکرد خود را به درستی انجام نمی‌دهند آن نهاد دچار اختلال می‌شود. موج ناامنی از آن جایی شروع می‌شود که شرکت کنندگان در شادی عمومی امنیت جانی شان از سوی نیروی انتظامی تضمین شده، مواد و وسایل منفجره وجود دارند و به راحتی در دسترس همگان قرار می گیرد، آماری از مجروحان و کشته شدگان سال‌های گذشته موجود است، توصیه هایی که از طرف نهاد خانواده، رسانه های همگانی و آموزش و پرورش می شود حاکی از نا امن بودن چنین روزی دارد، برخی از خانواده ها به فرزندان شان اجازه ی خروج از منزل را نمی‌دهند اما برخی دیگر باالعکس خود مشوق فرزندان در استفاده از مواد و وسایل منفجره هستند. نهاد همالان در بیشتر اوقات که عرف ممنوعیت های جنسیتی هم دیگر در میان‌شان کم رنگ‌تر شده از مواد و وسایل منفجره استفاده می کنند و مشوق استفاده آن هستند.

اما این تعارض ها و گاه تناقض ها ناشی از چیست؟ اگر پرده وهم و تاریکی را از روی این مراسم برداریم احساس امنیت را بیشتر می توانیم بشناسیم. امنیت در ابعاد جانی، مالی، ذهنی و… در یک فضای ناامن یا یک فضای نظارت شده ایجاد نمی شود. با شاهد اعمال خطرناک بودن و گزارش کردن آنها و تکرار هرساله ی آنها احساس امنیت به جامعه بر نمی گردد. چهارشنبه سوری نوعی نماد است که از یاد بردن و یا نیاموختن پیشینه ی تاریخی و نمادین و اساطیری بودن آن، تقلیل دادن چهارشنبه سوری به مسئله ای امنیتی است و پیام ها نیز همین امر را محور قرار می دهند و اوج ناامنی زمانی است که هنجارشکنان جامعه مجرم قلمداد شوند و عرف جامعه بر آن صحه بگذارد. ناامنی آنجاست که هنجارشکن دوشنبه شب فرزند نجیبی است که سه شنبه شب مجرم شناخته می شود.