کاشان نیوز ــ فریدون کدخدایی: بیش از یک‌ماه است که بحث عمل به وصیت «ریچارد فرای» ایران‌شناس برجسته معاصر آمریکایی و دفن پیکر او در ایران بحث روز بعض محافل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است. حدود دوهفته پیش، ریس شورای شهر آران و بیدگل، از آمادگی این شهر برای دفن پیکر این ایران‌شناس برجسته در آران و بیدگل خبر داد و به دنبال آن واکنش‌هایی در چند سطح و در برخی محافل صورت گرفت. از جمله حجت‌الاسلام «موسوی» امام‌جمعه محترم آران و بیدگل در بیانیه‌ای در واکنش به این پیشنهاد، مواردی را طرح و عنوان کردند که از چند جهت قابل تامل است. من تلاش می‌کنم جناب آقای «موسوی» را مخاطب قرار داده و مختصر به بعض موراد و ایرادات موجود در این بیانیه پاسخ بدهم:
جناب آقای «موسوی» امام‌جمعه آران و بیدگل با سلام!
در مورد بند اول بیانیه شما که جاسوسی ایشان را نقل مشهود می‌دانید، اتفاقا ادله‌ای بر این امر مشهود نیست. پرسش این‌است؛ اگر «فرای» جاسوس بودند، چرا دولت قبلی خانه ۲ میلیاردی به وی هدیه کرد و در حدود مقام قهرمان ملی از وی تجلیل کردند؟ چگونه است که حضرت‌عالی و هم‌عقیده‌های شما برای حفظ و صیانت بیت‌المال در آن زمان واکنشی نشان ندادید؟
در مورد بند سوم، اگر دوست «فرای» در خارج «احسان یارشاطر» (بنیان‌گذار و سرویراستار دانشنامه ایرانیکا) بود، باید خطرنشان کرد که یکی از دوستان وی در ایران هم «محمود احمدی‌نژاد» بودند.
در مورد بند دوم و چهارم، باید متذکر شد «فرای» علی‌رغم سخنان شما در بسیاری از مواقع از مواضع ایران دفاع کرده‌اند. آقای امام جمعه! آیا می‌دانستید که پشنهاد «روز خلیچ فارس» (۱۰ اردی‌بهشت) از سوی «ریچارد فرای» بوده است که براساس این پشنهاد، ایران این روز را در تقویم کشور خود جای داد؟ و در زمانی که «جرج بوش» پسر ایران را «محور شرارت» نامید وی با صدای بلند می‌گوید: «من با این حرف‌ها کار ندارم «زنده باد ایران»؟ اتفاقا «فرای» در کتاب «عصر زرین فرهنگ ایران» می‌نویسد: «عصر زرین فرهنگ ایران از ورود اسلام به ایران تا پیش از سده‌های ششم و هفتم هجری می‌باشد که با تاخت و تاز و مغولان تباه شد» (1)
شادروان «دهخدا» به سبب علاقه‌مندی وی (فرای) به امر ایران‌شناسی، او را «ایران دوست» می‌نامید و «فرای» در امضای خود این لقب را افزود. نلسون فرای از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ عضو افتخاری سازمان «پرشین گلف آنلاین» بود و همواره با ارسال نامه به تحریف‌کنندگان از نام خلیج فارس دفاع کرد.
در نوزدهمین جشن‌واره‌ی بین‌المللی خوارزمی در سال ۱۳۸۴ از وی به عنوان میهمان افتخاری جشن‌واره و به پاس تلاش‌های وی در شناساندن هر چه بیشتر قلمرو فرهنگی و تاریخی ایران و ایرانیان تقدیر شد.
در مورد بند پنجم بیانیه شما، باید اشاره کرد که مصادره ساختمان «بنیاد علوی» در نیویورک، غارت اموال ایران، اتهام تروریسم، توهین به مردم شریف ایران، تهدید نظامی و خودداری از پذیرش سفیر جدید ایران در سازمان ملل، چه ارتباط موضوعی با ایشان دارد؟
در مورد بندششم، باید خاطر نشان کرد اتفاقا روزنامه «جوان» و کسانی که با حضرت‌عالی در این خصوص هم‌عقیده هستند، تهدید به نبش قبر وی کرده‌اند و دولت براساس این تهدید‌ها، دفن وی را به مصلحت کشور نمی‌داند.‌ در مورد دفن وی، برخلاف سخنان شما و کسانی که در این مورد با شما هم‌عقیده هستند بزرگان علم ایران‌زمین پشنهاد دفن ایشان را در کشور دارند و در نامه‌ای به ریاست‌جمهور می‌نویسند: «کوشش‌های این‌گونه افراد در چند دهه‌ اخیر باعث شده است که علی‌رغم تبلیغات بسیار نامساعد رسانه‌ها‌، مفهومی به‌ عنوان فرهنگ غنی ایرانی در جوامع غربی شکل گرفته و گسترش یابد، به‌طوری که حتی سیاست‌مداران دنیای غرب نیز همواره با احترام فراوان از فرهنگ غنی ایران یاد می‌کنند.»
راقم این چند سطر علاقه‌ای به دفن وی در آران و بیدگل ندارد و حتی این مورد را ممکن هم نمی‌داند. ولی علاقه‌مند به این اصل است که ما باید در گفتارمان رعایت انصاف و عدالت را داشته باشیم و این امر برای اهل علم مضاعف است.
(۱)فرای ریچارد، مسعود رجب نیا، عصر زرین فرهنگ ایران، انتشارات سروش، ص2