کاشان نیوز: دومین شب آیین «تعزیت آفتاب» با سنخنرانی استاد «احمد اسلامی»  با موضوع «عاشورا؛ آئین و یا آئینه؟» شام‌گاه دوشنبه ۲۴ آبان‌ماه در مسجد میرنشانه برگزار شد.

استاد اسلامی در سخنان خود با بیان این‌که رویکرد ما در مواجهه با هر حادثه‌ تاریخی می‌تواند از سه وجه تاریخی، آئینی و آئینه‌ای مورد توجه باشد و با این پرسش که در ساحت و ساخت زندگی، برای ما مواجهه با کدام‌یک از این وجوه زیبنده‌تر هست؟ به طرح چند مقدمه پرداخت.

نویسنده «مردم‌سالاری در نهج البلاغه» با تاکید بر این‌که آن‌چه برای ما موضوعیت دارد و فلسفه وجودی ما به‌شمار می‌آید، «زندگی» است و با اشاره به عبارتی از نهج‌البلاغه که: «آدمی از هر چیزی در جریان زندگی ممکن است خسته و دلزده شود، مگر از خود ِ زندگی»، یادآور شد: موضوع زندگی، «انسان» است و انسان رسالت دیگری جز کشف خود ندارد. به عبارت دیگر: «زیسته‌کردن ِ من ِ نزیسته».

اسلامی با اشاره به آیه ۷ سوره کهف که خداوند فرصت را در اختیار انسان قرار داد تا انسان گردونه رشد خود را پیدا کند و بتواند بهترین زیست را تجربه کند تاکید کرد: واژه «ابتلا» در این آیه به معنی «امتحان» در مفهوم پلیسی و حتی آموزگاری نیست.

این استاد دانشگاه با بیان‌ این‌که یکی از مهم‌ترین نرم‌افزارها برای انتقال تجربه‌های زیست، به عنوان میراث انسانی «اسطوره» است اسطوره‌شناسی را «فهم ِ امروزی» از «متن ِ دیروزی» به اقتضای نیازمندی های زندگی تبیین و تصریح کرد: ما در جریان زندگی، خواه ناخواه با اسطوره‌ها مواجه هستیم.

اسلامی با بیان این‌که در اسطوره با حادثه مواجه نیستیم، اسطوره را «بازنمایی»، «بازخوانی» و «بازسازی» یک واقعیت تاریخی فرا زمینی و فرا زمانی تعریف کرد و افزود: نگاه ما به عاشورا باید به مثابه یک اسطوره باشد و این نگاه به معنی کسر ِ شأن عاشورا نیست.

وی خاطرنشان کرد: اگر در آیات متفاوتی که از «قَصص» و با تعبیر «امثال» یاد شده درنگ کنیم، متوجه می‌شویم که این آیات در قرآن کاربرد تمثیلی دارند. این همان تعبیری است که در ادبیات هنری امروزی، از آن به «اسطوره» یاد می‌شود.

اسلامی با اشاره آیه ۲۱ سوره حشر، آیه ۱۱۱ سوره یوسف و آیه ۴۳ عنکبوت که در آن‌ها خداوند قَصص و امثال را برای تفکر مردم و عبرت صاحبان خرد ‌می‌داند تاکید کرد: بنا بر نص این آیات، از این اسطوره‌پردازی، تنها کسانی که بهره‌ای از «دانش» دارند، تعقل‌پردازی خواهند کرد.

نویسنده «معنویت و عقلانیت در نهج‌البلاغه» با اشاره به این‌که اسطوره‌ها برای ماندگاری ناگزیر به «آئین‌پذیری» می‌شوند یادآور شد: یکی از آفت‌های جامعه ما این است که وقتی برای هسته، صورتی ساختیم، پس از چندی اسیر آن صورت می‌شویم و از هسته غافل می‌شویم. بنابراین، هر جا آئین، غبار آئینه می‌شود، باید «آئین‌زدایی» کرد و این به معنای نفی آئین‌ها نیست.

اسلامی با تاکید بر این‌که در حادثه عاشورا ما نباید فرصت خودمان را درگیر مؤلفه‌های تاریخی آن بکنیم که مثلا امام حسین کودک ۳ ساله‌ای به نام رقیه دارد یا ندارد اظهارداشت: امروز متأسفانه آئینه‌ی عاشورا بسیار مکدر شده است و ما بدیهی‌ترین و اصلی‌ترین پیام‌های عاشورا را در این هیاهوها و غوغاها گم کرده‌ایم. آئین‌ها باید با اخلاق، حقوق و قانون در تعارض نباشند. امروز متأسفانه بسیاری از آئین‌هایی که با نام عزاداری امام حسین (ع) انجام می‌شود این خط قرمزها را زیر پا می‌گذارد.

این استاد دانشگاه در پایان تصریح کرد: باید بدانیم که امام حسین و حادثه عاشورا، اسطوره‌های فرازمینی و فرا‌زمانی هستند و نباید آن را فقط بین شیعیان محدود کنیم. اباعبدالله مدل شیعیان نیست؛ مدل «انسان» است. به همین دلیل ما می‌بینیم که ارمنی‌ها هم او را دوست دارند و می‌بینیم که بهترین کتاب درباره پدر او (امام علی (ع)) را یک مسیحی یعنی «جرج جرداق» نوشته است. او علی را نه از نگاه شیعی بلکی نگاه انسانی شناخته است.

در برنامه امشب ویژه‌برنامه تعزیت آفتاب، استاد «مصطفی ملکیان» از ساعت ۸ شب سخنرانی خواهد داشت.