کاشان نیوز-علی خالوئی*: نگاه به نقش گراز در حیات کره زمین بسیار متفاوت است. برخی او را «مستحق گلوله» می‌دانند، و برخی او را «مستحق تقدیر و تشکر» البته آن‌هم به لحاظ خدماتی که به جوامع بشری ارائه می‌دهد.
به راستی در این میان حق با کیست؟ «انسان قاتل» یا «انسان سپاسگذار»؟
کنشگران حوزه محیط زیست معتقدند: یکی از مفیدترین و قابل توجه‌ترین حیوانات، همین «گراز» است.
گراز که به زبان کردی «خوک» و زبان عربی «خنزیر» نامیده می‌شود از رده: «پستانداران» ، راسته: «زوج‌سمان» و خانواده: «خوک‌ها» می‌باشد. گراز در کل مساحت ایران به جز مناطق بیابانی و کویری پراکنش دارد. و بالطبع در «ارتفاعات جنوب» و «جنوب غرب» و «غرب شهرستان کاشان» نیز گسترش قابل قبولی دارد.
این گسترش به گونه‌ای ست که برای روستائیان کل شهرستان دردسرهای قابل توجهی دارد. این موضوع را چندروز قبل در نشست اهالی روستای ون، روستای پنجمین چنار کهن‌سال ایران می‌توانستی به وضوح و عریان ببینی.
گراز یا خوک یا خنزیر، پستاندار زوج سمی ست، به طول تا ۱۸۵ سانتی‌متر، ارتفاع تا ۱۱۰ سانتی‌متر و وزنی تا ۳۰۰ کیلوگرم.
گردنی کوتاه و کلفت، دست و پا کوتاه، بدنی تو پر و دارای چهار انگشت که به سم ختم می‌شود و نهایتاً چشمانی کوچک، از مشخصات ظاهری این جاندارست.
اگر در محل زندگیش امنیت برقرار باشد «شب و روز فعال» ست و در غیر اینصورت جزو پستانداران عمدتاً «شب فعال» ست.
جانوری است همه چیز خوار با زندگی اجتماعی، علاوه بر «ریشه و غده گیاهان»، از «لارو حشرات» و «آفت گیاهان» ، «تخم پرندگان» ، «کرم‌ها ولاروها» ، «پستانداران کوچک» ، «لاشه مرده حیوانات» نیز تغذیه می‌کند، از این لحاظ کارشناسان حوزه محیط زیست این جانور را بعنوان یک «رفتگر طبیعت» نیز می‌دانند.
دوران آبستنی گراز ۱۲۰ روزست، و گاها ۴ تا ۸ و حتی ۱۲ نوزاد بدنیا می‌آورند، بعد از سه ماه شیرخوارگی و یکسال وابستگی به مادر در ۱۸ ماهگی به سن بلوغ می‌رسند.
مطالب بالا را بلحاظ آشنایی بیشتر خواننده محترم با این جانور ارائه نمودم.
حال مسئله چیست و کجاست؟
انسان «تغییر شیوه زندگی» داده، «زندگی تجملاتی» را انتخاب کرده، «گوشت» را در «سبد تغذیه» خویش افزایش داده، «دست‌اندازی به طبیعت و مراتع» را با حضور دام‌های خویش افزایش داده در نتیجه، به زیست‌گاه حیوانات حیات وحش ورودش بیشتر و بیشتر شده، غذای این حیوانات را طعمه حیوانات اهلی خود جهت تأمین نیازمندی‌های به گوشت نموده و نهایتاً این زبان بسته برای تهیه مایحتاج خود به اراضی کشاورزی و باغات کشاورزان سخت کوش روستا می‌روند و متأسفانه تمام مایحتاج این قشر ستمدیده را به یغما می‌برند.
حال سؤال اینجاست که مقصر کیست؟ گرازی که در پی گذران زندگی خود و خانواده‌اش است یا انسانی که خود را «مالک بلامنازع زمین» می‌پندارد، و محق و صاحب اختیار تمامی ساکنین روی کره زمین!
لازم به یادآوری است گراز یکی از «دراختیارترین جانوران حیات وحش است که در اختیار انسان است» ، حیوانی که با «پوزه سخت و ضخیمش» با اجرای «چاله چوله کردن زمین» به منظور یافتن غذا از ریشه‌های گیاهان، از جاری شدن «آب‌های رگباری بهاری» و «تشکیل سیل» جلوگیری می‌کند و به نحو قابل قبولی خانه‌های همین روستائیان را که خانه خرابش کرده‌اند، از خراب شدنش جلوگیری می‌کند.
گراز یکی از مهم‌ترین و معروفترین جانورانی‌ست که «پروژه‌های آبخیزداری» را در تمامی «مراتع» بدون کوچکترین هزینه اجرا می‌کند! حرکتی که در اجرای بسیاری ازاین دست پروژه‌ها می‌تواند از منظر صرف هزینه و خرج از جیب ما، صرفه‌جوئی کرده، و نهایتاً به «اقتصاد جامعه» کمک نماید.
شاید اینها را ازین جهت گفتم که خود صدمه و زیان‌دیده از این جانور جسور و بی باک نبودم، شاید اگر به قول «روستایی ونی» ، چندین مرتبه خیار و گوجه و بادمجان مزرعه‌ام از این جانور صدمه دیده بود او را «مستحق چند گلوله»! می‌دیم.
متأسفانه آماری از زاد و ولد این جانور در شهرستان کاشان ندارم! ، اطلاعی از سیاست‌های کاری اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان پیرامون موضوع مورد مداقه نیز ندارم! که آیا قرارست چگونه تعداد این گونه «متعادل و کنترل» شود و از «افزایش بی‌رویه» آن جلوگیری شود؟
آیا وقتی «دخالت‌های ناآگاهانه» ما باعث شد «یوز پلنگ» و «پلنگ» که «شکارگران» و «کنترل کنندگان جمعیت» این گونه بودند را از بین بردیم تا باعث «افزایش جمعیت گرازها» شدیم، آیا بار دیگر با دخالت‌های‌یمان و کشتن این جمعیت، باعث افزایش کدام «گونه گیاهی، جانوری» و یا «آفت و بیماری» خواهیم شد؟
بهر ترتیب، بهتر نیست ادارات متولی، پیرامون رویکردها و سیاست‌های خود برای کنترل جمعیت این جانور و رهایی کشاورزان و باغداران عزیز روستایی از دست این، بقولشان «تخریب‌گر» مردمانی، که وظیفه سترگ تولید در بخش کشاورزی را دارند، اقدامی در خور انجام دهند؟
«مردمان ون» و تمامی روستاهای جنوب و جنوب غربی و غرب شهرستان‌مان معترض به «حملات گراز» منتظر ارائه راهکارهای فنی دولتی هستند، لطفاً آنان را دریابید و تنها نگذاریم.
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که گراز به لحاظ تولید مثل بالایش، و زنجیره وسیع غذایی اش و سازگاری بالای با محیط زندگی اش، در «فهرست سرخ» IUCN ، در «طبقهLC « یا همان «کمترین نگرانی» قرار دارد.
*کنشگر حوزه محیط زیست و اکوتوریسم طبیعت
دیدگاه شما