کاشان نیوز– جابر تواضعی: دکتر عباس مازوچی (اول فروردین ۱۳۰۷- دوم اردیبهشت ۱۴۰۰) در ۹۳ سالگی درگذشت. در اخبار از او با عناوین مختلفی مثل پدر شهید امیرمنصور مازوچی، خیر مدرسه‌ساز، خیر آموزش عالی، خیر سلامت و … نام بردند و تقریباً کسی به این نکته اشاره نکرد که او اولین دندان‌پزشک دانش‌‌گاهی منطقه کاشان بود. من با آن مرحوم به بهانه نوشتن زندگی‌نامه‌اش آشنا شدم و تقریباً از زمستان ۹۵ که کار تحقیق را شروع کردم تا بهار ۹۹ که حاصل‌اش با عنوان «بابادکتر» توسط انتشارت سبک زندگی منتشر شد، با آن زنده‌یاد محشور بودم. پر از شور زندگی بود و در تمام این مدت به‌رغم کهولت و ضعف جسمی، جز مختصری که لقلقه زبان همه ما است، در کلام و رفتارش اشاره چندانی به مرگ هویدا نبود. تازه می‌خواست اشعارش را منتشر کند.
«بابادکتر» ماندگارترین میراث عمومی زنده‌یاد دکتر مازوچی و آخرین کتاب از پروژه مجموعه زندگی‌نامه خیرین [۱] بود. پروژه‌ای که از سال ۹۴ بخش زیادی از انرژی و وقت و توان من را گرفته و با وجود فرسایشی بودن‌اش دوستش دارم. این کتاب از جهاتی در بین آن مجموعه ویژه است. دکتر مازوچی علاوه بر اصالت کار و تلاش به‌عنوان عنصر مشترک همه آدم‌های این پروژه، به‌عنوان اولین دندان‌پزشک شهر چهره شناخته‌شده‌ای بود.
زندگی‌اش جنبه اجتماعی پررنگی داشت که خیلی جاها با افراد و تاریخ منطقه فرهنگی کاشان و حتی کشور تلاقی می‌کرد و حرف های جذاب بسیاری برای گفتن داشت که در زندگی‌نامه‌اش آورده‌ام. مثلاً از درد کودکی‌اش زیر دست دلاک حمام خان برای کشیدن دندان آسیاب تا انتخاب رشته دندان‌پزشکی دانش‌گاه تهران، یا از تنهایی و بی‌خانمانی تهران تا اتفاقات کوی دانش‌گاه که باعث می‌شود به‌عنوان یک دانش‌جوی سمپات ساده به جمع یاران آیت‌الله کاشانی بپیوندد.
او در فصل دیگری از کتاب به تاریخچه بهداشت و درمان قدیم کاشان می‌پردازد و این‌که از ابتدا چه‌طور پا گرفت. از حکیمان و طبیبان سنتی کلیمی مثل حکیم یحیی، حکیم الیاس، حکیم هارون، یعقوب بزرگ، یعقوب کوچک تا سلیمان برجیس که توسط هشت نفر منتسب به فداییان اسلام که کم‌وبیش می‌شناسید، ۱۴ بهمن ۱۳۲۸ در محله کلهر کاشان به قتل رسید. اتفاقی که به‌زعم من نقطه عزیمت مهاجرت یهودیان از کاشان و بلکه ایران است. تأسیس اولین درمان‌گاه یا مریض‌خانه شهر توسط اداره بلدیه و دکتر سلام‌الله جاوید هم که بعدها با سید جعفر پیشه‌وری فرقه دموکرات آذربایجان را تأسیس کردند، قصه جذابی است.
از آن جذاب‌تر، تاریخچه دندان‌پزشکی تجربی است. قدیم اول و آخر دندان‌سازی ختم می‌شده به کشیدن دندان‌های خراب و پوسیده توسط دلاک‌ها و حمامی‌ها. یک روز یک جوانک عاشق ارمنی از تهران فرار می‌کند و می‌رود مغازه آقا علی عکاس یا مهین که در یکی از بالاخانه‌های تیمچه امین‌الدوله عکاسی داشته. کم‌کم کارشان می‌گیرد و دندان‌سازی تجربی پا می‌گیرد. بعد از این‌که فک و فامیل جوانک را با سلام و صلوات برمی‌گردانند، آقا علی می‌چسبد به دندان‌سازی. اکثر دندان‌سازان تجربی شهر، از خانواده و فامیل او هستند. تا سال ۳۴ که دکتر مازوچی به‌عنوان مسئول بهداشت دهان و دندان کاشان مأمور مبارزه با آن‌ها می‌شود و ماجرای مفصلی دارد که باید خودتان بخوانید.
کتاب‌هایی که با چنگ و دندان در این پروژه به سرانجام رساندم – مخصوصاً «بابادکتر»- علاوه بر تقدیر از پیران قوم و الگوسازی برای جوانان، می‌تواند آغاز یک راه جدید و عظیم برای تاریخ شفاهی، ثبت فرهنگ و فولکلور و آداب و رسوم منطقه باشد و با روش جدید و منبعی پویا و تازه، در یک بازه کم‌تر از ده سال به مرجع تاریخی، جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی منطقه تبدیل شود. به قول جلال در مقدمه «ارزیابی شتاب‌زده»: «و آخر کیست و چیست این تاریخ جز مجموعه برداشت‌های آدم‌های مختلف از وقایع مختلف؟»
اما پیش بردن چنین پروژه‌ای به‌صورت دلی و در بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست. به دولت که دیگر حرجی نیست و همین که جیب‌مان را نزند، باید شاکر باشیم. چوب لای چرخ گذاشتن‌ها هم بماند که جایش این‌جا نیست. اما در این چند سال، دریغ از واکنشی جدی از جانب اهالی فن، دانش‌گاهیان و کسانی که در نهادهایی مختلف نام‌شان را به کاشان گره زده‌اند و در عمل هیچ محصولی ندارند. بدون این‌که فکر کنند به حکم طبیعت، بقیه قدیمی‌ها و آدم‌های تأثیرگذار شهر مثل دکتر مازوچی خواهند رفت، قصه‌‌شان از تاریخ و فرهنگ منطقه را با خود خواهند برد و تاریخ و فرهنگی که آن‌ها ساخته‌اند، بدون روایت آن‌ها چیزی کم خواهد داشت.
[۱]: عناوین کتاب‌های این مجموعه که همه توسط نگارنده نوشته شده و در انتشارات سبک زندگی منتشر شده، از این قرار است: راه بی‌پایان (زندگی سید حسین لاجوردی)، پیوند مهربانان (زندگی انیس سادات فقیه و دکتر حسن تبریزی)، قصه ناتمام (زندگی جواد شبانی)، آتش و ابریشم (زندگی جواد پیله‌وریان) و بابادکتر (دکتر عباس مازوچی).
دکتر عباس مازوچی (اول فروردین ۱۳۰۷- دوم اردیبهشت ۱۴۰۰) در ۹۳ سالگی درگذشت. در اخبار از او با عناوین مختلفی مثل پدر شهید امیرمنصور مازوچی، خیر مدرسه‌ساز، خیر آموزش عالی، خیر سلامت و … نام بردند و تقریباً کسی به این نکته اشاره نکرد که او اولین دندان‌پزشک دانش‌‌گاهی منطقه کاشان بود. من با آن مرحوم به بهانه نوشتن زندگی‌نامه‌اش آشنا شدم و تقریباً از زمستان ۹۵ که کار تحقیق را شروع کردم تا بهار ۹۹ که حاصل‌اش با عنوان «بابادکتر» توسط انتشارت سبک زندگی منتشر شد، با آن زنده‌یاد محشور بودم. پر از شور زندگی بود و در تمام این مدت به‌رغم کهولت و ضعف جسمی، جز مختصری که لقلقه زبان همه ما است، در کلام و رفتارش اشاره چندانی به مرگ هویدا نبود. تازه می‌خواست اشعارش را منتشر کند.
سلام و خدا قوت بسیار کار شایسته و عالی و مفید و تاثیر گذاری است در ماندگاری تاریخ و فرهنگ بومی خطه کاشان و معرفی بزرگان ان دیار موفق باشید ۰۹۱۲۱۵۱۴۰۸۱