کاشان نیوز-امیر حسین نظامزاده – عباس فضل آبادی: با وجود نقش چالش‌های ژنتیکی و زیستی در بروز اختلال اوتیسم، والدین نقش زیادی در تشدید یا تخفیف اختلال دارند. درواقع بسیاری از والدین وجود دارند که ابتلای فرزند خود به اوتیسم را ناشی از رفتارهای بد خود می‌دانند، اینگونه تصور نه تنها به لحاظ علمی نادرست است و هیچگونه ارتباطی بین ابتلای به اوتیسم با رفتار‌های بد والدین نیست بلکه زمینه ساز بسیاری از آسیب‌ها وتنش‌های شدید روانی، رفتاری می‌گردد که نه تنها کمکی به درمان کودک نمی‌کند ورشد مناسب اورا متوقف یا به تاخیر می‌اندازد بلکه در رشد سایر اعضای خانواده نیز اختلال ایجاد می‌کند. که تبعات جبران ناپذیری می‌تواند داشته باشد. در واقع والدین با کمک به کودکان در تعاملات اجتماعی، فراهم کردن محیط مناسب و نوع ارتباطات می‌توانند به آن‌ها کمک کنند که این امر خودمستلزم وجود شرایط روانی مناسب برای اعضای خانواده است. درواقع مصداق این جمله است که فرزندان در یک خانواده درصورتی رشد مناسب و متعالی خواهند داشت که سرپرستان سالم به لحاظ آرامش روانی، عاطفی داشته باشند.. به این ترتیب اهمیت رفتار والدین و آگاهی آن‌ها نسبت به بیماری مشخص می‌شود.
همانگونه که می‌دانید راههای بسیار متعددی برای درمان وبهبود کودکان اوتیسم وجود دارد تا مهارت‌های جدید را فراگیرند. اما شاید نخستین و اساسی‌ترین ودر عین حال باصرفه‌ترین راهی که مکمل تمامی روش‌ها می‌باشد، نوع وکیفیت روابط والدین کودک اوتیسم می‌باشد. لذا در مسیر رشد وبهبود ودرمان کودکان اوتیسم، وجود والدین سالم ودارای روابط عاطفی مناسب درونی، بویژه با فرزند اوتیسم نقش بسزایی ایفا می‌کند. درواقع وجود خانواده سالم وامیدوار از شرایط اصلی درمان کودک اوتیسم است.
لذا تمامی برنامه‌های درمانی (حدود۴۱۴ روش درمانی متفاوت)، زمانی می‌تواند بهترین نتایج را داشته باشد که در کنار حمایت والدین و موازی با آموزش وآگاه سازی والدین کودک اوتیسم صورت گیرد. و تحت این شرایط است که روش‌های درمانی می‌تواند کاری کند که کودک اوتیسمی هم تا حدود زیادی رشد کند. شاهد آن، بسیاری از کودکانی هستند که با فراهم آوردن شرایط مناسب برای آن‌ها توانسته اندبه شکوفایی استعداد‌های خود بپردازند وحتی به دانشگاه‌ها راه یابند.
اما با توجه به این مقدمات،
تشخیص اختلال اوتیسم در کودکان، معمولا واکنش‌هایی از قبیل اضطراب، سردرگمی و نگرانی از آینده را برای والدین به‌همراه دارد. این موضوع، مدت‌ها والدین را در حالت یأس، درماندگی و بلاتکلیفی قرار خواهد داد و این به نوبه خود منجر‌به از‌دست‌دادن زمان طلایی برای شروع به‌موقع برنامه درمانی- آموزشی کودک خواهد شد. اگرچه اختلال اتیسم به‌صورت مادام‌العمر با کودک همراه است، ولی راه‌ها و شیوه‌های درمانی‌و‌آموزشی زیادی برای کمک و یادگیری کودکان دارای اوتیسم وجود دارد که در صورت تشخیص زودهنگام و شروع به‌موقع درمان و برنامه‌ریزی صحیح و همه‌جانبه، وهمانطور که تاکید کردیم با مشارکت فعال خانواده می‌تواند به این موفقیت بینجامد که درفرآیند درمان، کودک دارای اوتیسم بیاموزد و رشد کند و در تعاملات اجتماعی شرکت داشته باشد..
امروز خانواده به‌عنوان بخشی اثرگذار در کار توان‌بخشی به کودکان با نیازهای ویژه به‌شمار می‌آید. خانواده با داشتن اطلاعات جامعی از کودک، نقشی محوری در فرآیند درمان دارد و هرچه این مشارکت زود‌تر آغاز شود، انرژی خانواده در مسیر صحیح هدایت شده و از پیامدهای روانی ناشی از داشتن فرزند دارای اوتیسم کاسته می‌شود و احساس خودکارآمدی در والدین افزایش پیدا می‌کند. به‌طوری که پدر و مادر‌ها به توانایی‌های خود اعتماد کرده و مطمئن می‌شوند عملکردشان اثرات مستقیم و مثبتی بر پیشرفت و بهبود کودکشان دارد. هرچه مداخلات درفرآیند درمان کودک دارای اوتیسم بر خانواده متمرکز شود، والدین شرایط کودک را بهتر می‌پذیرند وعلاوه برآن، سازگاری با شرایط کودک، رفتار با کودک، و نحوهٔ مدیریت رفتاری را می‌آموزند.؛ به این‌ترتیب والدین نقش محوری در پیشرفت و فرآیند درمان کودک ایفا خواهند کرد.
باتوجه به آنچه گفته شد وجود چنین کودکانی در محیط خانواده به لحاظ روانی وعاطفی بسیار اثرات منفی بر خانواده وبویژه پدر و مادر می‌گذارد و وجود چنین اثراتی غیر قابل انکار است. مدیریت وهمچنین ارائهٔ خدمات روان‌شناختی ومشاوره‌ای مناسب به اعضای خانواده کودک اوتیسم، بویژه مادر که بطور مستقیم تری با کودک در ارتباط است، نه تنها منجر به حفظ سلامت روانی مادر وکسب آموزش‌های مناسب جهت مدیریت خانواده می‌گردد بلکه موجب تسهیل درمان و رشد مناسب کودک می‌شود.