کاشان نیوز-امیر عباس مهندس: همواره روایت برانگیزانندهی احساس آدمیاست و تاثیرگذاری مزبور بیشک به همراهی منتج خواهد شد. قاعدتن هنری که روایتگر باشد مقبولیت آن نزد مخاطب به واسطه محل اشتراکی که احساس و اندیشه میتوان خواند به همفکری و همذات پنداری رسیده و امر مبتنی بر تعامل بیواسطه را رقم میزند. در این راستا ممکن است هنرهای دیگر نیز به واسطهی فراخوانی نشانهها و مشخصههای تثبیت شده محل رجوع قرار گیرند و به دیدگاه تازهای منجر شود. در ذات اثر هنری امری وجود دارد که فراتر از وضعیت خلق و پدید داریاش خود را نشان داده و به آن میتوان عنوان ارزش هنری اطلاق نمود. هرچند بر اساس دیدگاهی در دورهی حاضر هنر جای خود را به هنرها داده است. به عبارتی هنری که ما با آن مواجه هستیم محل تجمع یا فراخوانی هنرهای متعدد در یک اثر است. این مهم علاوه بر آنکه منتج به تفسیر و تاویلهای متعدد میشود، امکان حضور و فراخوانی امر فرازمانی را در پی داشته و اعتباری جهانشمول را به اثر خلق شده میدهد. هرچند اطلاق جهان شمولی بر یک اثر هنری مساله بسیار ظریف و سخت شده و سهل میسر نمیشود. ولی اکثر هنرمندان در پی جاودانگی یا جاودانه بودن اثر هنری خویش میباشند حتا اگر آن اثر یک پرفورمنس لحظهای تلقی شود. مشخص است نظر یا تامل بر واقعیت در جریان، با منظور داشت موقعیت رخداد، هر بیانی را به جایگاه پذیرش، تاثیرگذاری، همراهی و همذات پنداری نزدیک میکند.
نمایشگاه آثار تکتم همتی در گالری مریم را میتوان فراخوانی احساس مشترک خواند. آثاری که مبین فرهنگ و زندگی جامعه ایرانی بوده و خصوصن نقش باواسطه بر زندگی زنان دارد. اگر از مفهوم مستتر در گرههای پی در پی بر یک کار دستی که در اینجا آنرا اثر هنری میخوانیم فارغ و جدا شویم، این گرهها را ادامهی گره در قالیبافی، قلاب بافی و قسعلیهذای صنایع ظریفه بدانیم، معرف یک جامعه ملی و شاید جهانی باشد. قالی ساختارمندترین مجموعهای از گرههاست که با زندگی همهی افراد جامعه گره خورده است. گرههای این مجموعه را میشود نمادی از گرههایی دانست که از بدو کودکی و نوجوانی با زندگی تک تک افراد یک خانواده همراه بوده در وضعیتی و نگرشی دیگر به بیانی نو ارتقا یافته است. این شکل ظاهری آثار تکتم همتی میباشد. اما اگر به مضمون گره توجه شود مخاطب دیگرگونه به این مجموعه نگاه خواهد کرد. گرههای مکرر و پی در پی همتی را میشود نزدیک دید به گرههای پر رمز و راز بودائیان که آنرا بازتابی از چرخهی پایان ناپذیر تولد و مرگ شمردهاند. همچنان که سلتیها در طرحهای تو در توی گره مانند خود به همین تسلسل و عدم رهایی اشاره داشتهاند. اگر چه در مصر باستان نیروی جادویی گره را نشانهی پیوند و رهایی دیدهاند اما در این مجموعه بیننده بیشتر با درهم تنیدگی گره مواجه است. همچنان در باور قدیم گره را نماد پیوند دانستهاند به گرهی کوری که هیچگاه امکان باز شدنش نیست نظری دیگرگونه داشته و آنرا به مشکل لاینحلی تعبیر نمودهاند. اگر از بعضی کارها نادیده بگذریم این سوال میتواند مرجع ورود به بستری جداگانه و تاویل برانگیز برسد، آیا یک مجموعه که با صدها گره باذمتریالی که خود طناب بافته شده و شکل گرفته از گره است حکایت از چه امری میتواند داشته باشد.
البته واضح است در هر اثر هنری المانها یا شکلهای نشان داده شده میتواند حامل معنی خاصی نباشد اما و صرفن نقش یا عامل انتقال دهندهی احساسی و اندیشهی خالق اثر باشد. این امری بدیهی است که در مواجه با اثر هنری به دنبال جواب پرسشی باسیم که به ذهن متبادر میشود و آن شناخت شکل متعین و خوانش ذهنیت هنرمند است. در چنین تاملی برای رسیدن به ژرف ساخت اثر که قاعدتن بستر و لایهی اولیه آن اندیشه میباشد میبایست از رو بنا و انچه در ظاهر میبینیم گذر کنیم. اگرچه تعبیر ژرف ساخت هر اثر را به معنی تعریف نمودهاند اما میتوان به این ادعا رسید که در آثار هنری تامل بر لایه و بسترهای خلق اثر فراتر از توضیح و تفسیر معنایی آن میباشد. اگرچه نمیشود و نباید خلاقیت و ذوق را نادیده انگاشت که کانت گفته: ممکن و میسر نیست اصل ابژکتیوی برای ذوق به دست آید.
در بعضی از کارهای همتی خط نوشتههایی از کتاب عجایب المخلوقات کنار گره در گرههای پارچه و طنابها نقش یا رقم خورده که انهم بیننده را به ژرفای این نمایشگاه متوجه میکند.
نمایشگاه تکتم همتی هنرمند خراسانی در نیمهی دوم خرداد ۱۴۰۴ دیوارهای گالری مریم را محل تامل و آرامش کرده بود، علیرغم آنکه عنوان تا اطلاع ثانوی واقعیت بافته نمیشود بر آن گذاشته شده بود اما نمایشی از واقعیت زندگی داشت.
دیدگاه شما